8 juli wordt een actiedag voor de Bomspotters. Op 8 juli 1996 verklaarde het Internationaal Gerechtshof immers dat kernwapens in strijd zijn met het internationaal recht. Het Forum voor Vredesactie wijst erop dat tien jaar later de NAVO, met zijn hoofdzetel in België, nog steeds in overtreding is en dat bovendien het gerecht al tien jaar weigert om op te treden tegen deze oorlogsmisdaden. Daarom voeren de Bomspotters op de tiende verjaardag van de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof tien acties op tien verschillende plaatsen die te maken hebben met de NAVO-kernwapenstrategie.
De Antwerpse haven is een van die tien actieplekken en de Bomspotters contacteerden Vonk omdat wij met Shipspotting
al actie voerden tegen het militaire gebruik van die haven door de VS onder de paraplu van de NAVO. Hoewel in Antwerpen geen kernwapens liggen, is de haven een onmisbare schakel in de kernwapenstrategie van de NAVO. In de haven bevindt zich immers een militair domein waar de kerosinetoevoer geregeld wordt naar de luchtmachtbasis van Kleine Brogel, de standplaats van de Amerikaanse kernbommen in België. De brandstof nodig om de kernbommen van Kleine Brogel in te zetten, stroomt dus door de Antwerpse haven! Daarom zetten de Bomspotters, Vonk en Pax op 8 juli de Antwerpse haven in de kijker met een fietstocht tegen kernwapens en de NAVO.
Hertekening van de NAVO
Oorspronkelijk werd de NAVO opgericht om na de Tweede Wereldoorlog desnoods militair te voorkomen dat West-Europa onder de invloed van de Sovjetunie zou komen. De krachtsverhoudingen van toen moesten geïnstitutionaliseerd worden. Sinds de jaren '90 liggen de krachtsverhoudingen echter heel anders. De Sovjetunie bestaat niet meer. Om te beantwoorden aan die nieuwe realiteit moest de NAVO dus eveneens een grondige wijziging ondergaan. Oorspronkelijk diende het bondgenootschap enkel voor 'collectieve zelfverdediging'. Onder impuls van Washington werd ze in 1999 echter omgetoverd tot een troepenmacht die kan opereren buiten het grondgebied. Onder het mom van verdediger van de democratie willen ze voortaan militair optreden waar ook ter wereld. Het uiteengespatte Joegoslavië diende als testcase.
Van een statische militaire alliantie die landen rond de noordelijke Atlantische Oceaan verenigt – dus voornamelijk Noord-Amerika en West-Europa – wil de VS een dynamisch leger maken dat overal ter wereld snel kan tussenkomen. Begin juni beslisten de ministers van Defensie uit de NAVO-landen dat de alliantie twee grote operaties en zes kleine missies tegelijk moet kunnen uitvoeren. In totaal zouden dan bijna 300.000 militairen op hetzelfde moment in actie zijn. Zeker sinds 11 september 2001 dient het ‘internationale terrorisme’ steeds meer als alibi om die uitbouw en interventiestrategie van de NAVO te rechtvaardigen.
Het doel van de NAVO is eigenlijk nog steeds hetzelfde als vroeger: de dominantie van het Amerikaanse imperialisme vestigen. Nu de hoofdvijand van stalinistisch Rusland is verdwenen, wil Washington dus de mogelijkheden van de NAVO uitbreiden. Elk land dat de Amerikaanse dominantie in vraag stelt, moet een doelwit van de NAVO kunnen zijn. Dat was dan ook de hoofdreden van testcase Servië. Milosevic weigerde het Amerikaanse juk te aanvaarden en leunde bovendien te dicht aan bij Rusland, terwijl de VS haar oude vijand juist in de tang wil nemen door uitbreiding van de NAVO naar voormalige Oostbloklanden. Ook andere regimes die weigeren de ‘Pax Americana’ te aanvaarden, kregen al in een of andere vorm met de NAVO te maken: de Afghaanse Taliban, Saddam in Irak en Soedan. Uiteraard wil dat niet zeggen dat we die regimes moeten steunen. De vijand van onze vijand is niet automatisch onze vriend. Maar wij zullen steeds het volk steunen in zijn verzet tegen een imperialistische invasie en bezetting.
Aangezien het hoofddoel van de NAVO de vestiging van de Amerikaanse dominantie is, krijgt de alliantie in de eerste plaats opdrachten in regio’s waar Amerikaanse economische en geostrategische belangen op het spel staan of uitgebreid moeten worden. Olierijke gebieden krijgen bijvoorbeeld voorrang op andere. Soedan is in dat opzicht belangrijker dan Zimbabwe. Het is opvallend dat de NAVO zich momenteel voornamelijk toespitst op het Midden-Oosten en de Kaspische regio. Beide aangrenzende gebieden beschikken over zeer belangrijke bodemrijkdommen en degene die daar de hand op kan leggen, heeft aanzienlijke middelen om zijn macht te financieren. Bovendien liggen deze regio’s strategisch ten opzichte van twee grote Amerikaanse tegenstanders: Rusland dat ondanks de ineenstorting nog steeds slagkracht heeft, en vooral China dat zijn ambities steeds duidelijker laat blijken. Het Amerikaanse imperialisme wil dus een stok achter de deur, namelijk de mogelijkheid om in het Midden-Oosten en de Kaspische regio de oliekraan naar China dicht te draaien.
Toch is de NAVO nog steeds niet helemaal op maat gesneden van de nieuwe doelen van het Amerikaanse imperialisme. Bij de voorbereiding van de oorlog tegen Irak lagen enkele Europese regeringen bijvoorbeeld dwars zodat de NAVO verlamd werd aangezien beslissingen er met consensus worden genomen. De VS heeft toen unilateraal een oorlog gevoerd met een ‘coalition of the willing’. Het Forum voor Vredesactie analyseert:
“Achteraf leerden de VS de beperkingen van deze benadering kennen. De oorlog kost handenvol geld, het Amerikaanse leger geraakt overbelast en de VS geraken internationaal geïsoleerd. De tweede ambtstermijn van Bush staat in het teken van de samenwerking. De Amerikaanse NAVO-ambassadeur Nuland stelde op 7 december 2005 in Le Monde dat de les van de Irak-discussie is dat de NAVO de plaats is waar alle problemen die onze toekomstige veiligheid raken bediscussieerd moeten worden. Ze geeft daarbij als voorbeelden het Midden-Oosten, Irak, Iran maar ook China en Noord-Korea. ( )
“Een tweede voorstel in het debat rond een nieuwe NAVO gaat over de gemeenschappelijke financiering. Momenteel draagt elk land zelf de kosten voor zijn troepen als het die inzet bij een NAVO-operatie. Er is een beperkte hoeveelheid gemeenschappelijk gefinancierde infrastructuur, zoals de AWACS-vliegtuigen of de opslagbunkers van Amerikaanse kernwapens in Europa. NAVO-secretaris Generaal De Hoop-Scheffer, de Amerikaanse NAVO-ambassadeur Nuland en de militaire opperbevelhebber van de NAVO Jones stellen dat deze manier van financieren drempels opwerpt voor deelname aan operaties. Met gemeenschappelijke financiering zouden kleinere landen gemakkelijker aan operaties kunnen deelnemen. ( ) De vraag is wie hier beter van wordt. Dit voorstel lijkt vooral bedoeld om een deel van de Amerikaanse defensiefactuur richting Europa te verschuiven. De operaties in Irak en Afghanistan kosten de VS handenvol geld. Tijdens de Irak-oorlog in 1991 werd de factuur voor een groot deel betaald door Saoedi-Arabië, Japan en andere landen. Unilateraal optreden wordt echter niet zo moedwillig door anderen gefinancierd. Dergelijke operaties en het daarop volgende, langdurige verblijf als 'vredesoperatie' bij de NAVO onderbrengen en gemeenschappelijk laten financieren, haalt de druk van het Amerikaanse budget. ( ) Dergelijke financiering doet landen de controle over hun defensiebudget verliezen. Wie geen zin heeft om te voldoen aan de Amerikaanse vraag om meer aan defensie te besteden, krijgt dan de rekening via de gemeenschappelijke NAVO-factuur gepresenteerd.
“Een derde voorstel in het debat rond een nieuwe NAVO wil de besluitvorming wijzigen. Vandaag worden besluiten binnen de NAVO met consensus genomen. Bijgevolg kan één land een NAVO-besluit tegenhouden. Voorstellen doen de ronde om een 'constructieve onthouding' mogelijk te maken of om meerderheidsbesluitvorming in te voeren. Gekoppeld aan het voorstel tot meer gemeenschappelijke financiering kan dit ertoe leiden dat een land mee moet betalen aan een langdurige militaire operatie waartegen het gekant was.” (lees Een nieuwe NAVO, een nieuwe wereldorde?)
Een zacht Europees imperialisme?
De NAVO is echter niet zonder tegenstellingen. Tegen bovenstaande voorstellen is er weerspannigheid van enkele Europese ‘bondgenoten’. Eigenlijk is de NAVO net zoals elke andere internationale instelling in een diepe crisis door de verhoogde imperialistische rivaliteit en ze zal daardoor in de toekomst ook uiteenvallen. Dat is immers een belangrijk gevolg van de ineenstorting van de Sovjetunie. Nu de dreiging van een alternatief systeem er niet meer is, keerde het kapitalisme terug naar zijn normale staat van loeiharde concurrentie om markten. Daarbij hoeft de veruit grootste imperialistische macht geen schroom meer aan de dag leggen: er staan geen remmingen meer op. Dat, en niet de persoonlijke eigenschappen van Bush of Rumsfeld, verklaart de enorme arrogantie van het Amerikaanse imperialisme. De voormalige grootmachten van Europa voelen nu des te harder dat hun rol op het wereldtoneel in realiteit van secundair belang is. De mediapropaganda probeert het te verhullen maar de invloed van Europa gaat zinderogen achteruit. De EU is een poging om daar een antwoord op te geven, maar is zelf in een diepe malaise, op economisch vlak, politiek, sociaal, diplomatisch en ook militair. Een aantal regeringen kiest eieren voor zijn geld en aanvaardt openlijk het Amerikaanse juk. Polen heeft zelfs al besloten, los van de andere EU-landen, dat ze meestappen in het Europees antirakettenschild van de NAVO (lees: van de VS).
Andere EU-landen, gegroepeerd rond de oude imperialistische machten Frankrijk en Duitsland, zien hun tanende invloed echter met lede ogen aan. Ze weten dat economische macht in laatste instantie slechts bezegeld kan worden door militaire macht. Vandaar het voorstel van een Europees leger en van een Europese pijler binnen de NAVO. De vooruitgeschoven pion van Frankrijk en Duitsland in dit debat is onze eigenste Guy Verhofstadt, braaf begeleid door de sociaal-democratie. Want het oogt natuurlijk anti-imperialistisch om tegen de wil van de Amerikanen een Europese pijler binnen de NAVO te eisen. Dat is natuurlijk een hypocriete houding als het de bedoeling is om gewoon van de EU zelf een sterkere imperialistische macht te maken. Voor degenen die aangevallen zullen worden, maakt het echt niet uit of de bommen van de arrogante VS komen of van het ‘sociale’ Europa. Sterven doe je toch. Daarom zijn wij tegen elk imperialisme.
Georges Spriet van Vrede verwoordt het als volgt:
“De oplossing die in Sp-a kringen wordt voorgesteld om twee politieke beslissingsorganen te creëren binnen één bondgenootschap komt gedeeltelijk tegemoet aan de noodzaak om zich af te kunnen zetten van de dominante VS-politiek, maar biedt geen fundamentele oplossing voor het probleem van (dure) interventie. Het veiligheidsbeleid van de Europese Unie is immers zelf volledig op interventie gebaseerd. In de grondwettekst die alle Belgische parlementen hebben goedgekeurd, wordt letterlijk de uitbouw beschreven van een interventieleger dat moet kunnen optreden voor de zogenaamde Petersbergtaken – d.w.z. van vredeshandhaving tot peace-enforcement – en voor het ter plaatse ontwapenen van gewapende groepen; dit alles gekaderd in de strijd tegen het terrorisme. Als we dan bovendien lezen in de beleidsverklaring van de Unie dat de voornaamste bedreigingen voor de Unie te vinden zijn bij terrorisme, internationale criminaliteit en mislukte staten, de verspreiding van de massavernietigingswapens, dan zitten we niet zo geweldig ver van de analyses die in Washington circuleren.” (lees ‘PS en SP.a, koele NAVO minnaars’ op www.vrede.be)
NAVO verliest tegen Oekraïne
Verwonderd het als wij vinden dat België uit de NAVO moet stappen en dat de NAVO moet opkrassen uit België? Dat is trouwens geen onmogelijke eis. Begin juni slaagden mensen in Oekraïne er nog in om geplande NAVO-oefeningen op de Krim te verijdelen. Na twee weken protest en een blokkade van de marinebasis Feodosia vertrokken de Amerikaanse mariniers met de staart tussen de benen.
Fiets dus samen met Vonk, Pax en de Bomspotters op 8 juli tegen het gebruik van de Antwerpse haven door de NAVO. We verzamelen om 14 uur met de fiets aan de Groenplaats en vertrekken samen naar onze actieplek: de scene of the crime wordt dan gesloten en verzegeld. Breng je picknick mee!
Onze slogans zijn:
België uit de NAVO, de NAVO uit België!
Belgische havens wapenvrij!
Voor meer info over de andere acties op 8 juli zie www.bomspotting.be.
Lees ook: