Dit is een transcriptie van het tweede deel van Alan Woods' toespraak op een bijeenkomst van de IMT-leiding in januari. Hij gaat hier in op het effect van de economie op de klassenstrijd in diverse landen. Je kan de volledige toespraak hier beluisteren.


Het is makkelijk om steriele discussies over economie te hebben. Wat wij doen, is kijken welk effect de economie heeft op de klassenstrijd. Ja, er is een toename geweest in wereldhandel en groei, maar tegelijkertijd is de druk op de werkende klasse ook enorm toegenomen. Dit heeft geleid tot explosies van klassenstrijd, zelfs gedurende de beste periode van groei vanuit het perspectief van de kapitalisten.

Een formalist vraagt zich misschien af waarom in Latijns-Amerika, ondanks de grote economische groei, er geen verbetering is gekomen van de levensstandaard van de mensen. Het antwoord is dat deze economieën gegroeid zijn precies doordat de levensstandaard niet vooruitgegaan is!

Het niveau van exploitatie en genadeloze druk op de werkende bevolking wordt bijvoorbeeld getoond in Japan. Er is een nieuwe term opgedoken: "karoshi" - sterven door overwerk. Ik las onlangs een artikel over een man in Japan die in elkaar stuikte en stierf nadat hij 80 uren aan een stuk door had gewerkt. Bedrijven worden zelfs voor de rechter gesleept voor deze gevallen. In 1998 werden slechts 4 procent van de karoshi-zaken gewonnen. In 2005 werden er slechts 40 procent aanvaard en behandeld! Vele mensen in westerse landen verzamelen uren en uren overwerk, die vaak niet betaald worden. 1780 uur overwerk per persoon per jaar is het gemiddelde in Japan. In de VS is het 1800 uur, in Duitsland 1400 uur. Er is een sterke tendens richting precarisering en deeltijds werk.

De economie stokt. De verkoop tijdens de kerstperiode in Groot-Brittannië was ronduit slecht. In Duitsland wordt verwacht dat de groei van 2,6 procent naar 2 procent zal vallen, maar sommigen voorspellen zelfs lagere cijfers, zoals 1,1 procent. In Frankrijk denkt Sarkozy de werkende klasse aan te kunnen vallen, maar de mensen reageerden onmiddellijk en zijn populariteit is al 17 procent gezakt. In Italië was er de prachtige betoging van een half miljoen arbeiders in Rome, in het kleine Denemarken was er een optocht van 100.000 mensen tegen besparingen, procentueel een nog groter aandeel van de bevolking. In Griekenland was er een algemene staking vorige maand en zelfs in Zwitserland waren er grote stakingen.

Wat is de reden voor dit alles? Zelfs tijdens een boom kunnen de kapitalisten het behoud van verworvenheden uit het verleden niet aanvaarden, laat staan dat er nieuwe hervormingen doorgevoerd worden ten gunste van de werkende bevolking. In alle landen worden de pensioenen aangevallen, bijvoorbeeld in Mexico, waar we slechts 18 maanden geleden een revolutionaire situatie hadden. Wij alleen begrepen de Mexicaanse situatie. Is de PRD een burgerlijke partij? Misschien wel, maar de drie miljoen arbeiders en boeren die voor Lopez Obrador en tegen de electorale fraude betoogden waren zeker niet burgerlijk! Mexico zal het land zijn dat het meest getroffen wordt door de economische crisis in de VS. Hele gebieden in Mexico hangen af van geld dat opgestuurd wordt door migranten in de VS, die zelf ook op de korrel genomen en gedeporteerd worden.

Het is moeilijk om een marxistische groep op te bouwen in het vuur van een revolutie. In Pakistan en Mexico hadden we echter een groep voor de grote gebeurtenissen plaatsvonden.

Toekomstige gebeurtenissen zullen een groot effect hebben op de massaorganisaties. Er is echter een groot probleem. Het is geen probleem van de werkende klasse, maar een probleem van leiderschap. De massaorganisaties, die ooit opgericht werden om de maatschappij om te vormen, zijn zelf omgevormd tot monsterlijke obstakels. Ze voeren mee burgerlijke maatregelen in! In het verleden stonden ze tenminste qua retoriek voor socialisme en communisme - tenminste op 1 mei. Nu zijn ze zo gedegenereerd dat in Italië de DS (de voormalige communistische partij!) gefusioneerd is met andere burgerlijke partijen om een grote burgerlijke partij te vormen.

Italië is de zieke man van Europa. De reden waarom de burgerij Veltroni heeft gepushed om een nieuwe partij, de Democratische Partij, te vormen, is omdat ze geen partij hebben waarop ze zelf kunnen rekenen. Wat zijn de prognoses voor deze partij? De burgerij zal een massale mediacampagne lanceren voor de nieuwe partij. Dat zal zijn effect hebben. Veltroni zal aanvankelijk zeer populair zijn, en het aantal stemmen voor Rifondazione Comunista zal scherp dalen. De burgerij helpt Veltroni enkel aan de macht om een beleid van zware besparingen door te voeren. Dit zal een explosie van discussie en strijd inluiden binnen de vakbonden en de Rifondazione Comunista. De Italiaanse marxisten zullen aanzienlijke kansen krijgen, zolang we onze standpunten behouden en niet afwijken.

De massaorganisaties, de traditionele partijen en vakbonden, bestaan niet in een vacuüm; ze worden beïnvloed door de wereld rondom hen. De sektairen wijzen deze partijen af en ze proberen nieuwe partijen op te richten. Ze slagen er echter nooit in. Door de draai naar rechts van de traditionele arbeiderspartijen zou men nochtans denken dat het een ideaal moment was om bijvoorbeeld een alternatief te vormen voor de Britse Labour-partij. Ze hebben echter geen succes en al hun pogingen zijn spectaculair gefaald. De massa zal onontkoombaar via haar traditionele organen werken. Waar zijn de massa's momenteel in Groot-Brittannië? Ze zijn nergens actief, noch in Labour, noch ergens anders. Ze zitten thuis en kijken TV, hebben moeite om elke maand de eindjes aan elkaar te knopen. Dit zal niet blijven duren, ze zullen in actie schieten en wanneer ze dat doen zal dat via de traditionele massaorganisaties zijn: in Groot-Brittannië betekent dat de vakbonden en Labour. Wanneer de zaak opwarmt en Labour opnieuw is geactiveerd, zullen we een echo krijgen. In Italië zullen we grote vorderingen kunnen maken in Rifondazione Comunista.

In Spanje is er een enorme polarisatie. De economie doet het goed en daardoor wordt het hele proces vertraagd, maar de rechterzijde en de Kerk beginnen opnieuw de taal te gebruiken die we hoorden in de jaren '30. We hebben een sterke Spaanse organisatie met wortels in de werkende klasse en de jeugd - wat overal de sleutel tot succes is.

De Verenigde Staten blijft een sleutelland. George Bush was eerst geliefd bij de Amerikaanse burgerij, omdat hij een weerspiegeling is van henzelf: onwetend, provinciaal, enggeestig, arrogant... Hij heeft de VS echter in gevaarlijke avonturen gestort. Nu wil de burgerij een meer betrouwbare pion. Doorgaans zit er weinig inhoud in de Amerikaanse politiek, maar de voorverkiezingen zijn interessant om wat ze onthullen over de onderliggende stromen in de Amerikaanse maatschappij. Het fenomeen Obama wordt verklaard door een algemeen gevoel van de noodzaak voor verandering, hoewel hij de ergste van allemaal zou zijn als hij verkozen zou worden. Wanneer gewone mensen werd gevraagd waarom ze Obama steunen, zeiden ze allemaal: omdat we verandering willen. Ik verwacht dat een Democraat, waarschijnlijk Hilary Clinton, zal winnen. De volgende president zal echter aan de macht komen in een periode van crisis. Drievierde van de Amerikanen denkt dat de VS verkeerd bezig is. Het parlement, dat geleid wordt door Democraten, is zeer onpopulair, de Democraten hebben niets gedaan.

Dit zal allemaal serieuze gevolgen hebben. De Amerikaanse Droom is ten einde en het is een onplezierig ontwaken. De levensstandaard gaat overal achteruit. Dit is de eerste generatie die geen betere levensverwachting dan de vorige generatie kan verwachten. Alles (Irak, schandalen enz.) heeft gevolgen. Op een bepaald moment zal de noodzaak voor een arbeiderspartij duidelijk worden. Bij dit alles moeten we Irak voegen. "Ik haat Irak; Ik wou dat we daar nooit waren naartoe gegaan." Wie heeft dit gezegd denk je? Nee, het was niet Bush, het was Winston Churchill in 1926, toen de Britse imperialisten gelijkaardige problemen kenden. De Amerikaanse imperialisten hebben niets opgelost door de invasie van Irak en ze hebben ook nog eens heel het Midden-Oosten gedestabiliseerd. Ze hebben zich als de spreekwoordelijke olifant in een porseleinkast gedragen.

Hoeveel langer kan de VS nog in Irak blijven? Bush zijn idee van een ‘Surge' is krankzinnig en de heersende klasse weet dat. Ze heeft geprobeerd hem beleefd te waarschuwen met verantwoord advies van de Iraq Study Group, die de ware stem van het establishment vertolkte. Ze vertelden hem: "Kijk, we hebben verloren! We moeten ons geleidelijk terugtrekken en een deal maken met Iran en Syrië." In deze omstandigheden was dat geen slecht advies. Wat doet Bush echter? Hij bedreigt Iran en gaat zover Syrië te beschuldigen dat het zich mengt in de interne zaken van andere landen! Hij stuurt meer troepen naar Irak. Vervolgens beweert hij het Palestijnse probleem op te zullen lossen door een aparte staat op te richten. Hij kan dergelijke nonsens verkopen omdat hij aan het einde van zijn termijn is. Trouwens, de VS is er in geslaagd om het Iraakse leger te vernietigen, het enige tegengewicht voor het Iraanse leger in de regio.

Wij hebben geen sentimentele houding tegenover oorlog. Oorlog is verschrikkelijk maar kan revolutionaire gevolgen hebben. We zien het begin van een beweging van de arbeidersklasse in de regio: grote stakingen in Egypte, Jordanië, Marokko, Libanon en Israël. Het gebrek aan revolutionair leiderschap is de hoofdoorzaak echter van de huidige impasse in het Midden-Oosten. In het verleden hadden de stalinisten een sterke basis in de regio en hun verraad is grotendeels verantwoordelijk voor de huidige situatie.

Verder kunnen we niet genoeg het belang van de situatie in Iran onderstrepen. Het regime daar is verdeeld. Ahmadinedjad heeft geprobeerd zich te versterken op basis van de clash met de VS, die dreigt met een aanval op Iran. Er is echter een CIA-rapport gelekt waaruit blijkt dat Iran geen nucleaire capaciteit heeft. Waarom zou dit gelekt zijn? De Amerikaanse heersende klasse wil vermijden dat de VS wordt meegesleurd in een nieuw avontuur zoals de farce van de massavernietigingswapens in Irak opgezet door de neoconservatieve kliek om de invasie te rechtvaardigen. De Amerikanen zijn niet in een positie om aan te vallen. Israël zou het kunnen doen maar het wordt geconfronteerd met zijn eigen klassenstrijd, en het valt af te wachten of ze iets gaan ondernemen.

Iran is rijp voor revolutie. Alle condities die worden genoemd door Lenin voor een revolutie zijn aanwezig: een split aan de top, spanningen bij de middenklasse, een krachtige arbeidersklasse met revolutionaire tradities, golven van belangrijke stakingen enzovoort. De enige factor die nog ontbreekt tot nu is de subjectieve factor - de revolutionaire partij. Het werk van onze Iraanse kameraden is van groot belang voor de IMT. We moeten hen steunen. De situatie in Iran is zeer gelijkaardig aan die van Rusland vlak voor de revolutie van 1905. Eens de Iraanse massa's in beweging komen, kijk dan maar uit. De komende revolutie kan verschillende kanten op, maar van één ding kunnen we zeker zijn: het zal geen fundamentalistische revolutie zijn! Na 28 jaar aan de macht zijn de mullahs volledig in diskrediet geraakt bij de massa en de jeugd. Het merendeel van de bevolking is jong, ze zullen openstaan voor revolutionaire ideeën en marxisme. De Iraanse revolutie zal de hele situatie in het Midden-Oosten veranderen. Ze zal aantonen dat verzet tegen imperialisme niet fundamentalistisch moet zijn. Ze zal een diepe impact hebben op de hele regio.

We hebben Latijns-Amerika in detail besproken in ons document over wereldperspectieven en we zullen een aparte sessie hebben over Venezuela. Latijns-Amerika blijft in de voorhoede van de wereldrevolutie... en de contrarevolutie. Naast Venezuela is er ook Bolivia. Morales is aan het spelen met zaken als parlement, wetten, grondwetten enzovoort. Hij lijdt aan de ziekte van ‘parlementair cretinisme', een ziekte die de lichaamsgroei verstoort, in dit geval dan het parlement. Dit kan de weg bereiden voor een nederlaag. We hebben het begin van marxistische groep in Bolivia, maar tijd is een luxe die we niet hebben. Hetzelfde geldt voor Venezuela.

De situatie in Venezuela toont de rol van de subjectieve factor aan. In de jaren '30 zei Trotski dat het Spaanse proletariaat in staat was niet één, maar tien revoluties te winnen. Hetzelfde geldt voor Venezuela - het heroïsme van het Venezolaanse volk kent geen precedent in de geschiedenis. Zij zijn al 10 jaar in beroering en hebben de contrarevolutie verschillende keren verslagen. Er zijn echter grenzen. Men kan miljoenen mensen niet voor altijd in een staat van agitatie en beroering houden zonder hen een uitweg te bieden. De massa stemde overweldigend voor Chavez in december 2006, en ze stemden voor verandering. We hebben echter op enkele nationalisaties na - die we steunden - nog niet veel fundamentele veranderingen gezien. Ondanks de beste bedoelingen ter wereld kan Chavez de revolutie naar een nederlaag leiden. We moeten daar niet nodeloos sentimenteel over doen. We kunnen ons geen romantiek veroorloven, revolutie is een serieuze zaak.

De Bolivariaanse beweging is heterogeen; in het begin waren de leiders klein-burgerlijke revolutionaire democraten en er zijn binnen de beweging grote contradicties in samenstelling en ideeën. Het blijft desondanks een massabeweging en we moeten er in tussenkomen en ons ernaar oriënteren - zonder onze ideeën te verbergen of ons programma af te zwakken.

Mensen kunnen veranderen. Ted Grant gaf altijd het voorbeeld van Largo Caballero tijdens de Spaanse revolutie in de jaren '30: op vele manieren was hij een eerlijke linkse reformist die probeerde richting marxisme te evolueren. Ted benadrukte dat als de Spaanse trotskisten zich correct hadden gedragen ze hem waarschijnlijk hadden kunnen overhalen. Ze gedroegen zich echter als onverantwoorde uiterst-linkse sektairen. Ze weigerden zich bij de Spaanse Jong Socialisten aan te sluiten toen ze daartoe werden uitgenodigd, en als gevolg daarvan werd deze massaorganisatie aan de stalinisten overgeleverd. Dat was de hoofdreden voor de nederlaag van de Spaanse revolutie.

Trotski noemde dit verraad en gelijk had hij. Hij verbrak alle contacten met Andreu Nin. Wat zou hij nu te zeggen hebben over het gedrag van Orlando Chirinos en de Venezolaanse uiterst-linkse sektairen? Chavez is een eerlijke en moedige man. Hij zou graag socialisme invoeren, maar hij weet niet hoe. De geschiedenis leert ons dat een eerlijke man met foute maatregelen soms meer schade aanricht dan een openlijke opportunist. Chavez heeft geen echte partij, hij wordt omringd door bureaucraten, stalinisten en reformisten van het ergste soort, die allemaal een slechte invloed op hem uitoefenen, zoals gebeurde na de nederlaag van het referendum. Dit was een kleine nederlaag. Chavez lijdt echter ook aan parlementaire illusies en beeldt zich in dat alles "wettelijk volgens het boekje" moet gebeuren. Daardoor, in plaats van de mensen fundamentele veranderingen te bieden, heeft hij hen nog eens een referendum aangeboden. Er zijn echter elementen van vermoeidheid bij de massa op te merken.

Het proces is verre van klaar. Chavez kan van de ene op de andere dag veranderen, afhankelijk van de laatste persoon waarmee hij sprak of het laatste boek dat hij las. Soms is het Trotski, de volgende dag Chomsky en er treedt kortsluiting op. Vorige week zei hij nog dat de revolutie haar vaart moest minderen, nu zegt hij dat iedereen die met speculatie bezig is, moet worden onteigend!

We moeten al onze vuurkracht richten op de reformistische vleugel en de bureaucratie. Mijn nieuwe boek over Venezuela zal gericht zijn tegen Heinz Dieterich, de hoofdideoloog van het reformisme. Hij spreekt over "het politieke centrum". Er is helemaal geen centrum in Venezuela! Er is een enorme polarisatie tussen links en rechts. Dat is de realiteit, en de revolutie is een kritiek punt aan het bereiken.

Het is erg moeilijk om over wereldperspectieven te discussiëren vandaag. Revolutionaire fronten dienen zich wereldwijd aan, te veel om te behandelen in de tijd die we hebben. Ik heb enkel oppervlakkig een paar dingen aangehaald. We zijn in een prachtige positie over heel de wereld: Mexico, Venezuela, Pakistan en andere landen, omdat we op de juiste plaats op het juiste tijdstip zijn.

We spreken niet over de Venezolaanse, de Pakistaanse of de Iraanse revolutie - we spreken hier over de wereldrevolutie. Het kapitalistische systeem is in crisis - de globalisering manifesteert zich als een wereldcrisis van het kapitalisme. Het is allemaal één proces. De marxisten, die de generale staf zijn van de wereldrevolutie, moeten goed het wereldwijde karakter van dit proces begrijpen.

We zullen een goed jaar voor ons hebben, en een opmerkelijk wereldcongres dat kwalitatief en kwantitatief een sprong zal nemen. We moeten echter zeker zijn dat we in deze turbulente periode van oorlogen, revoluties en contrarevoluties, één zaak niet uit het oog verliezen - we moeten de krachten, de "troepen op de grond" hebben, of we zullen belangrijke mogelijkheden missen. Er zal geen tekort zijn aan mogelijkheden, maar we hebben aantallen nodig. Als er één zaak is waar we ons boven alles op moeten richten is het groei, rekrutering, het overhalen van nieuwe kameraden, het opleiden van kaders en het verzamelen van krachten nodig om een echte massale trotskistische internationale op te bouwen.

13 januari, 2008