psuv2010De PSUV, de Verenigde Socialistische Partij van Chávez, haalt 98 zetels binnen op een totaal van 165 plaatsen in het parlement. De rechtse oppositie rijft 65 zetels binnen. Twee andere zetels gaan naar een sociaaldemocratische lijst, namelijk Patria Para Todos (Vaderland voor Iedereen). Zij hebben het kamp van de revolutie een tijdje geleden verlaten en kwamen op tegen Chávez. De linkerzijde behaalt ongeveer 60 procent van de zetels – geen tweederde meerderheid zoals Chávez en de massabeweging had gehoopt. De PSUV grijpt ook net naast 3/5 van de stemmen of 99 zetels. Er ontbreekt net één zetel. Dit parlementair gewicht is nodig om ‘leyes habilitantes’ door te voeren. De meeste hervormingen tot nu toe volgden dat wettelijk pad.

De rechterzijde beweert triomfantelijk dat ze 52 procent van de stemmen hebben behaald. Het electoraal stelsel zou haar parten hebben gespeeld. In de meerderheid van de kieskringen moeten inderdaad de kandidaten van de rechterzijde er de duimen bij leggen. President Chávez berekende dat de PSUV 5.422.040 stemmen heeft behaald en de rechtse oppositie 5.320.175. Een meerderheid voor de PSUV maar een erg krappe! Het verschil is 100.000 stemmen.

Voor het Latijns-Amerikaanse parlement (Parlatino) haalt de PSUV 46,62 procent van de stemmen en de rechtse oppositie 45,10 procent. Indien we de resultaten, deelstaat per deelstaat, onder de loep nemen, dan zien we dat het revolutionaire kamp terrein heeft verloren in een aantal cruciale gebieden. Dat de oppositie de deelstaat Zulia ging winnen was al bekend. Maar niemand had gedacht dat de rechterzijde er twaalf van de vijftien zetels zou kapen. Slechts drie zetels gaan naar de PSUV. De algemene trend is dat de PSUV het onderspit delft in de meest bevolkte centra van het land, de meest bevolkte deelstaten zoals Zulia en Tachira. Deze trend was al zichtbaar met de verkiezing voor burgemeesters en gouverneurs in 2008. Opvallend is dat de PSUV op verschillende plaatsen met de hakken over de sloot overwinningen boekt. De marge tussen de resultaten van de rechtse en linkse kandidaten is soms echt klein.

Waarom haalt de PSUV geen tweederde meerderheid? Een rode tweederde meerderheid in het parlement was het strategische doel dat Chávez en de leiding van de PSUV zich hadden gesteld voor deze verkiezingen. Dat zijn 110 zetels. De PSUV heeft wel een duidelijke meerderheid. Deze tweederde meerderheid was nodig, volgens Chávez, teneinde wetten te stemmen zonder de minste obstructie door de rechterzijde. De rechterzijde stelde zich daarom ook tot centrale objectief van haar campagne deze tweederde meerderheid te ontnemen aan Chávez.  Hiermee kunnen ze een aantal revolutionaire initiatieven blokkeren of bemoeilijken. Spijtig genoeg zijn zij geslaagd in hun opzet. Veel PSUV-militanten stellen zich nu de vraag hoe dat is gebeurd. Hoe komt het dat de PSUV geen tweederde meerderheid heeft? Velen vrezen ook terecht dat de rechterzijde van haar versterkte parlementaire positie zal gebruik maken om zich beter te organiseren. Tijdens de verkiezingen in november 2008 voor burgemeesters en gouverneurs was de verhouding tussen ‘revolutie’ en ‘contrarevolutie’ nog 58 procent tegenover 42 procent. Bij het grondwettelijk referendum van 2009 behaalde de PSUV nog 54 procent en de rechterzijde 46 procent. Vandaag zien we dat ze nek aan nek staan met een licht voordeel voor de PSUV.

In het linkse kamp, zeker bij de basis, dringt men aan op de verdieping en de versnelling van de economische, politieke en sociale hervormingen. Een van de belangrijkste redenen voor de groeiende electorale apathie bij een gedeelte van de rode achterban is het groeiende contrast tussen de aangekondigde maatregelen en de onveranderde toestand op het terrein, in de volkswijken of de bedrijven. De staatsbureaucratie en de economische macht van de oligarchie zijn een enorme rem op de uitvoering van veel hervormingen. Chávez blijkt nu na deze verkiezingen weer op het gaspedaal van de revolutie te duwen. De laatste weken hebben er weer een aantal nationalisaties plaats gevonden die bijvoorbeeld het lot van de kleine landbouwers en de voedselbevoorrading moeten verbeteren.

Eduardo Saman, de voormalige populaire minister van handel, vat de toestand als volgt samen: “Twee scenario’s zijn vandaag mogelijk na dit kiesresultaat. Een eerste mogelijkheid is dat er een radicalisatie plaats vindt van de revolutie. Maar om die weg te bewandelen is er een interne rechtzetting nodig binnen de PSUV, een strijd zonder mededogen tegen de bureaucratie en de corruptie. In een ander scenario treedt er een soort verzoening plaats tussen ‘el proceso’ en de rechterzijde, of zelfs een status-quo zonder opvallende vooruitgang. Dit is de weg van de doodstrijd, dat wil zeggen een trage dood van de revolutie."