20
za, apr

België

De verschillende recente persmededelingen en uitlatingen op de radio betreffende de toekomstige privatiseringen van bepaalde stedelijke diensten en de daaraan verbonden afvloeiing van vele tientallen arbeidsplaatsen, hebben ons met verstomming geslagen.

Na de zeer succesvolle stakingen van december was de enige toegeving waarmee onderwijsminister Vanderpoorten voor de dag kwam 1000 frank maaltijdcheques per maand, in afwachting van een vergelijkende studie der lonen. Maar er werd altijd gesteld dat er twee grote eisen waren: loonsverhoging én vermindering van de werkdruk.

“Mac” jobs, dat is de verzamelnaam die men geeft aan jobs in de horeca waar vergaande “lopende band”-methoden worden toegepast. In dit soort jobs is alles tot in de kleinste details uitgekiend om zoveel mogelijk winst te kunnen maken.

De syndicale top van ABVV, ACV en ACLVB heeft met de ondertekening van een nieuw Interprofessioneel Akkoord (IPA) opnieuw gekozen voor de patronale agenda.

Naar aanleiding van de stakingsacties van de zwembaden hadden we het volgende gesprek met Viviane en Annie, respectievelijk hoofddelegee en delegee van de bedrijfseenheid Sport van de stad Antwerpen.

Op 19 januari staakte De Lijn voor een loonsverhoging en een vermindering van de werkdruk (waar hebben we dit nog gehoord?). Het ingezonden stukje, dat we kregen via een vakbondsmilitant bij de kusttrams van De Lijn, toont aan dat de werknemers hun gevoel voor humor niet verliezen. Of is het sarcasme?

Voor de arbeiders van NV Carnoy was de eindejaarsperiode een stuk minder feestelijk dan doorgaans het geval is. Zij zagen zich genoodzaakt andermaal tot actie over te gaan om hun rechten te verdedigen. Op woensdagnacht 22 november 2000 besloten ze in staking te gaan. Het ontslag van twee arbeiders zonder reden en zonder de vakbond te verwittigen, was de druppel die de emmer deed overlopen.

De loonnorm blijft voor de vakbeweging onaanvaardbaar. Men vergelijkt immers onze ‘loonkost’ met die van de drie omringende landen, zonder rekening te houden met de arbeidsproductiviteit. Hoe kan men de ‘kost’ van de arbeid vergelijken zonder rekening te houden met de ‘opbrengst’ ervan?

De poststaking van het gemeenschappelijk vakbondsfront van maandag 25 september was een zeer groot succes: de meerderheid van het personeel kwam niet opdagen en overal bleven de postkantoren dicht. In Antwerpen werd de staking uitzonderlijk goed opgevolgd: van de vierhonderd personeelsleden kwam er maar eentje (1) opdagen! Aan het piket hadden we een zeer verhelderend gesprek met Jef Pauwels, gewestelijk secretaris ACOD-Post Antwerpen en met Gust Vermeiren, werkleider van het kantoor te Antwerpen en vakbondsafgevaardigde.

0400 Oostende Hoofdpostkantoor. Een stevig roodgroen postpiket, aangevuld met ACOD-militanten van o.a. Spoor, Onderwijs, Ministeries, Bus&Tram, was er paraat. Er waren nauwelijks werkwilligen en alle dienstvoertuigen bleven netjes binnen. De staking was meer dan geslaagd.

We kregen naar aanleiding van de acties van de Cellatex-arbeiders in Givet (Frankrijk), die vijfduizend liter zwavelzuur in de Maas goten, dit opinieartikel binnen van professor Patrick Humblet van de Universiteit van Gent. We vroegen aan Stephen Bouquin, arbeidssocioloog aan de Vrije Universiteit Brussel om hierop te reageren.

Een populair Amerikaans blad, ‘Vegetarian Times’, publiceerde een artikel dat het verband bekeek tussen fysieke arbeid en langdurig staan in de werkplaats enerzijds en geboortecomplicaties anderzijds. Het gebrek aan voldoende betaald zwangerschapsverlof leidt ertoe dat veel zwangere vrouwen tot ver in de zwangerschap blijven werken met als gevolg een verhoogd risico op problemen bij de bevalling.

Op 30 september organiseert het ABVV in samenwerking met het ACV in Antwerpen een feest “om het tij te keren”. Ook de liberale vakbond steunt het initiatief. De vakbeweging wil hiermee haar bezorgdheid uitdrukken over de opkomst van extreem-rechts. Het feest moet de slotmanifestatie worden van de “zomeropstand”, een campagne van het ‘8-Mei Collectief’, een samenwerkingsverband van allerlei organisaties dat ludieke acties en happenings organiseert om de verrechtsing aan de kaak te stellen.

Joepie! Jullie kunnen voortaan mee-eten van de koek! Dat was het gevoel dat de regering met haar voorstel tot winstparticipatie begin deze zomer in de bedrijven wou meegeven aan de vakantiegangers. Deelnemen aan de winst is een alternatief op loonsverhogingen dat gedeeltelijk de vorm kan aannemen van aandeelhouderschap van de werknemers. De Romeinse wijsheid waarschuwde ons al voor de komst van de Grieken in de volgende termen: “Betrouw ze nooit, vooral als ze zich aanbieden met hun armen vol geschenken.”

Zonnewende is een verzorgingstehuis voor ouderlingen, gelegen langs de drukke Boomsesteenweg te Aartselaar. Verschillende pogingen om een vakbondswerking op te starten stootten altijd op grote tegenstand van de directie, waardoor de betrokken personeelsleden uiteindelijk van hun engagement afzagen. Dit jaar kwam daar eindelijk verandering in. Na 19 jaar is er nu eindelijk vakbondsvertegenwoordiging bij Zonnewende. We namen een interview af met kandidaten voor de sociale verkiezingen uit de non-profit sector.

‘Scholengroepen’ is de term waarmee je in het gemeenschapsonderwijs vandaag om de vijf voeten wordt geconfronteerd. Wil een tijdelijke leerkracht een aanvraag doen tot benoeming: wend u tot de scholengroep!

Op vrijdag 7 april zijn de onderhandelingen voor een nieuwe CAO in het (Vlaamse) onderwijs mislukt. Daarmee is een flinke domper gezet op het relatieve enthousiasme dat er heerste over de nieuwe onderwijsminister Marleen Vanderpoorten. Eindelijk een minister die zélf jarenlang in het onderwijs had gestaan, dachten velen...

Uiteraard is Raf opgetogen over de uitspraak van de arbeidsrechtbank van Gent. Ook zijn collega’s die zeven weken voor zijn heropname in het bedrijf hebben gestreden, zijn tevreden. Als de baas rood van colère is (en geërgerd door de grote media-aandacht), gaan de arbeiders zeker niet wenen. De rechtbank verklaart de afdanking onwettig en veroordeelt de directie tot het betalen van een fikse schadevergoeding van meer dan drie miljoen.

Onlangs brachten de Europese veiligheidsdiensten een gemeenschappelijke handleiding uit, gericht naar de overheden, waarbij ze erop aandringen dat de respectievelijke regeringen niet alleen rekening zouden houden met de prijs van de veiligheidsdiensten, maar ook met de kwaliteit ervan. Wat is er aan de hand?

Elke vier jaar worden in België sociale verkiezingen georganiseerd. Normaal gezien moest dit in 1999 gebeuren, maar om de politiek en "de moeder aller verkiezingen" van juni ll. niet voor de voeten te lopen werd alles een jaar uitgesteld. Van 8 tot 21 mei 2000 is het dan zo ver: in méér dan 5000 ondernemingen kiezen alle werknemers – gesyndiceerd of niet – hun vertegenwoordigers in het Comité voor Preventie en Bescherming (CPWB), en in 3000 werkplaatsen wordt ook nog de Ondernemingsraad (OR) verkozen. Een bijdrage van onze medewerkster Paulette Vermeersch.

In de beklaagdenbank van het Justitiepaleis stonden toen dertien eenvoudige arbeiders terecht. "Dit wordt een makkie", moet de openbare aanklager hebben gezegd: "Het hele Belgische establishment staat achter mij in deze zaak." Maar de dertien arbeiders waren niet zo eenvoudig, het waren "die van Clabecq", met Roberto D'Orazio, Silvio Marra en Fernand Fyon op kop.

Na de arbeidsrechtbank heeft nu ook het arbeidshof zich uitgesproken. Hoewel Miguel tweemaal het pleit heeft gewonnen, lijken de beide rechtscolleges toch niet op dezelfde golflengte te zitten. Zo stelt het arbeidshof dat er fouten zijn gemaakt, maar dat ze niet voldoende zwaarwichtig zijn om tot ontslag om dringende reden over te gaan. Waren wij te enthousiast toen wij de uitspraak in eerste aanleg als een overwinning voor de vakbeweging bestempelden? Hierna volgt een (ont)nuchtere(nde) analyse door een jurist.

Geweld, vernieling, intimidatie en terreur. Dat wrijft het gerecht de dertien van Clabecq aan de neus. Vreemd genoeg komen deze klachten uit de mond van de grafdelvers van het Brabantse staalbedrijf en van diegenen die de strijd met behulp van repressie in toom probeerden te houden. De rijkswacht, het Waalse Gewest, het Wegenfonds, de curatoren enzovoort hebben een bondgenootschap gesloten tegen de delegees van Clabecq.

Een ACOD-militant bij Belgacom stelt de rol van de vakbondsleiding op zijn bedrijf in vraag en roept op tot verzet vanuit de basis tegen de verregaande collaboratiepoltiek van de leiding. "Laat u niet afschrikken door een nationaal vakbondsleider die staat te brullen. Het is ‘hun’ tactiek om mensen het zwijgen op te leggen. Samen staan wij sterk."

Belgacom is een van de meest winstgevende bedrijven in België. Achter de cijfers van een economisch succesverhaal schuilt echter een groot ongenoegen bij het personeel. Het is tekenend dat de drie werknemers waar André Gonsalis het hier gepubliceerde gesprek mee had, onder geen beding met eigen naam in het blad wilden komen. De drie arbeiders die we hier met een fictieve naam aanduiden hebben angst en zijn vooral woedend om al wat misloopt in hun bedrijf.

Op 23 september hield de "Personel Managers Club" haar academische openingszitting in de aula van de Generale Bank te Antwerpen. Thema van de avond was: "Human Resources Management in Openbare Diensten. Vastheid van betrekking: een beperking van de flexibiliteit?" Naast Eddy Bruyninckx, afgevaardigd bestuurder van het Gemeentelijk Havenbedrijf en André Gantmann, schepen voor personeelszaken (VLD) zaten ook Skender Baleci (CCOD) en Guy Lauwers (ACOD) in het panel. Beide vakbondssecretarissen pareerden de voorspelbare aanvallen van de liberale schepen bijzonder goed. Maar toch werd lang niet alles gezegd.

De liberale en reactionaire tegenhervorming gaat verder. Sinds meer dan vijftien jaar zijn de hervormingen van richting veranderd. De huidige hervormingen van neoliberale oorsprong vallen de naoorlogse sociale verworvenheden aan. Het Octopusakkoord voorziet de invoeging in de institutionele eenheid van het parket die de autonomie van de arbeidsaudotiraten volledig zal doen verdwijnen. Het is dus hoog tijd om tussen te komen in dit debat.

Op donderdag 7 oktober 1999 heeft het Brussels Arbeidshof opnieuw de directie van Wendt Boart in het ongelijke geplaatst. De afdanking van Miguel Rubio, hoofddelegee ABVV van Wendt Boart op het einde van maart 1999 op basis van het verwijt van twee zware fouten, is dus nietig verklaard.

Het regent processen tegen delegees en arbeiders in actie. Miguel Rubio, afgedankte hoofddelegee bij Wendt Boart heeft zijn pleit op een uitzonderlijk gunstige manier gewonnen voor de arbeidsrechtbank in Brussel. Maar hier tekent te baas onder druk van Fabrimetal beroep tegen aan. Raf Verbeke, ABVV-delegee bij Carnoy werd begin augustus afgedankt zonder dat de baas maar de minste regelgeving of procedure in dit verband eerbiedigt. Deze bulldozerpraktijken worden door de mannen en de vrouwen van Carnoy al meer dan een maand bekampt. Vijf eenzijdige verzoekschriften en dreigende dwangsommen hebben hun vastberadenheid niet kunnen breken.

Frankrijk is niet alleen een vakantieland voor heel wat Belgen, maar ook het land van de regering Jospin, die in vergelijking met de rest van de Europese sociaal-democratie (zeker met Tony Blair of Gerard Schroeder) enigszins uit de toon valt. In een coalitie met de Franse communisten en groenen kan Jospin zich ook moeilijk sociaal-liberaal opstellen. Maar laat de 35-urenwet een duidelijk sociale toon weerklinken? We ontmoetten Jean Castilla, een ervaren syndicalist bij Renault.

Een half hese Raf Verbeke, die begin augustus als ABVV-afgevaardigde de laan uit werd gestuurd, heeft nog tijd en genoeg stem gevonden om te antwoorden op onze vragen. Het gesprek vindt plaats een paar dagen voor de schriftelijke stemming over het voorstel van de "verzoener". De zes weken staking in het Gentse metaalbedrijf tegen de afdanking van een delegee zijn ongetwijfeld memorabel. Op verschillende vlakken vormen ze een unicum in de recente sociale geschiedenis.

De directie van Wendt Boart heeft onlangs een ontslagprocedure ingezet wegens zware fout tegen Miguel Rubio, woordvoerder van het ABVV in het Brusselse metaalbedrijf. De zware fout die hem verweten wordt is het "ontwikkelen van politieke activiteiten op de werkplaats en dit tijdens de diensturen". Meer bepaald wijst de directie op een petersactie ten voordele van de lijst "Debout" van Roberto D'Orazio voor de Europese verkiezingen.

Op 24 maart blokkeerde een honderdtal maatschappelijke assistenten om 6 uur ‘s morgens het Antwerps OCMW-hoofdgebouw in de Lange Gasthuisstraat. Na één jaar van ludieke acties, algemene ledenvergaderingen van het gemeenschappelijke vakbondsfront en marsen op Brussel was de maat vol.

Bij de overname van de Forges de Clabecq werd met klinkende glazen champagne een van de meest geheime CAO’s afgesloten uit de recente sociale geschiedenis. Sommige elementen ervan bereikten toch de buitenwereld. Deze CAO voorzag onder andere in een vijf jaar lange periode van sociale vrede! Alle rechtse politieke (de PS-leiding incluis), economische en syndicale krachten dachten een beslissende overwinning behaald te hebben op wat ze beschreven als het “Jurassic-syndicalisme” van D’Orazio.

In een vorig nummer hadden wij reeds een interview met een ABVV-delegee van Delhaize, onder meer over het voorstel van de directie om het openingsuur te vervroegen naar 8u30. Ondertussen zijn de vakbonden erin geslaagd dit tegen te houden. Reden genoeg voor een nieuw interviewtje dachten we.

Na de onderhandelingsmarathon bij Volkswagen Vorst, waar 1200 banen op de tocht staan, werd duidelijk hoe hard de patroon het spel wil spelen. De directie legde op 24 februari een ontwerp van CAO op tafel waarin het systeem van een 48-urenweek (3 x 48 uur, één week rust & recup) niet langer voorkwam, maar alle andere punten van het reddingsplan behouden bleven. De directie houdt halsstarrig vast aan maatregelen die het werk onleefbaar zullen maken.

De hysterie tegen de syndicale linkerzijde en de Beweging voor Vakbondsvernieuwing heeft de burgerlijke pers weer in haar ban. Vooral de uiterst linkse en stalinistische PvdA moet het ontgelden, maar de aanval is veel ruimer. De groeiende sympathie voor Roberto D’Orazio en de twaalf arbeiders die voor de Rechtbank van Nijvel werden gesleurd is daar zeker niet vreemd aan. Bijna dagelijks schreeuwt de pers (Le Soir, Le Matin en in minder mate De Morgen) naar sancties: uitsluiting of verplicht ontslag uit besturen of mandaten. Sommige kranten zien zelfs de koppen van BBTK- en ABVV- secretarissen in Brussel rollen…

Op de OR van Volkswagen Vorst van vrijdag 29 januari 1999 werd het zoveelste "reddingsplan" bekend gemaakt: tegen het einde van het jaar moeten er duizend werkers afvloeien (op alle echelons); de weekendploegen verdwijnen; iedereen gaat in drie ploegen werken in een vijfdagenstelsel, de korte pauzes verdwijnen terwijl de middagpauze wordt verlengd tot 30 minuten. De 35-urenweek op jaarbasis blijft behouden (via RT’s). Ook zou het arbeidsreglement strenger worden: radio’s, walkmans enzovoort. worden verboden op de lijn. Dit is een "voorstel ter onderhandeling" maar duidelijk is dat de patroon de vakbonden geen tijd wenst te geven om verzet te organiseren: alles zou tegen 8 februari beklonken moeten zijn.

De sluiting van Levi's is angstvallig snel verteerd. Althans toch voor hen die er de dupe niet van waren. Even angstaanjagend is dat we geen volle maand moesten wachten voor de volgende bedrijfssluitingen en -saneringen zich voordeden. Verlipack, sinds enkele jaren in Duitse handen via de groep Heye, sluit zijn drie vestigingen in België. Glaverbel schrapt honderd banen. En dat alles terwijl de wereldwijde recessie zich nog maar in een beginstadium bevindt.

"Wat is de inzet van het proces van de 13 arbeiders van de Forges de Clabecq? Het gerecht en de burgerlijke media doen alles om de betekenis ervan te individualiseren tot een krachtproef tussen de rijkswacht en Roberto D’Orazio. Het komt er echter op aan de draagwijdte van de beschuldiging te veralgemenen. De syndicale vrijheden staan hier op spel. Meer in het bijzonder wordt een poging gedaan om een oude regel uit het strafwetboek, artikel 66 alinea 4, te actualiseren. Deze wetgeving dateert uit het tijdperk dat het algemeen stemrecht nog niet was verworven en is een bedreiging voor de hele syndicale beweging. Daarom moet deze wet afgeschaft worden." Zo deed Roberto D’Orazio, kroonbeschuldigde naast Silvio Marra, de kern van het proces uit de doeken op een vergadering van syndicalisten in Tubeke.

Het doek is gevallen over Levi’s, en dit na een bijzonder droevige vertoning die geen enkele multinational zal afschrikken vestigingen te sluiten in België, integendeel. Zoals we in de vorige nummers van Vonk reeds uit de doeken deden, heeft de Belgische leiding van de ABVV en ACV textielcentrales op geen enkel moment de strijd voor het behoud op een ernstige wijze gestalte gegeven. De schande van deze sluiting zal ons nog lang blijven achtervolgen.

De eerste perscommentaren over het voorontwerp geven de indruk dat de loonnorm niet echt meer zal bestaan. Volgens Benedicte Vaes (Le Soir, 18/11) vervangt “responsabilisering” de dwingende loonnorm. Het betreft echter enkel een semantische (terminologische) wijziging tav het vorig IPA 1997-1998.

Eerder publiceerden we reeds een artikel over de patronale klaagzang van de tekorten op de arbeidsmarkt. Die klaagzang is ondertussen steeds luider geworden. Ondertussen is er echter ook een studie verschenen van het HIVA (Hoger Instituut voor de Arbeid, een studiecentrum verbonden aan de Katholieke Universiteit Leuven) die de argumenten die wij enkele maanden geleden ontwikkelden versterken met feiten, cijfers en case studies. Daarom komen we nog eens even terug op deze problematiek…

Als vervolg op onze vorige berichtgeving over de op zijn zachtst gezegd weinig combattieve houding van de vakbonden bij het Antwerpse bedrijf Crown Cork tegenover aangekondigde afdankingen en het totale gebrek aan syndicale democratie, publiceren we hier een verbitterde reactie van "de vloer":

In maart-april 1998 vond er een ander conflict plaats rond de sluiting van de luciferproductie in Geraardsbergen van Swedish Match (beter bekend als Union Match). De herstructurering betrof 115 arbeiders en bedienden op een totaal effectief van 173. Er zijn heel wat gelijkenissen met Levi's: Swedish match besliste een winstgevende afdeling te delokaliseren naar Hongarije. Het argument was natuurlijk de "te hoge loonkost". Nochtans maakte Swedish Match - Geraardsbergen in 1997, 59 miljoen winst in België: 10 miljoen werd echt als winst ingeschreven, 7,6 miljoen werd aan promotie uitgegeven voor Global Team (de deelname aan een prestigieuze zeilrace) en 40,2 miljoen ... managements fee's (wat een verhulde winstparticipatie is voor het topkader). En de aandelen op de beurs? Die stegen met 25% in 1997...

Vaak worden banenverlies en bedrijfssluitingen geassocieerd met "oude" industrieën zoals staal of textiel. De sluiting van de hypermoderne Renault-fabriek van Vilvoorde hielp ons al voor een eerste keer uit de droom. Maar wat tot voor kort als een onkwetsbare sector werd beschouwd is wel de grote multinationale chemie die met haar glanzende futuristische krakers en processing tanks het landschap aan beide oevers van de Schelde stroomafwaarts van Antwerpen, en het kanaal Gent-Terneuzen beheerst. Monsanto, een scheikundige multinational van Canadese origine met productievestigingen in Antwerpen en Gent en een onderzoekscentrum in Waver, kondigt nu echter ook banenverlies aan. Van de circa 1000 mensen die de Antwerpse fabriek heden nog telt zullen er tegen 2005 180 ‘verplicht afvloeien’ vanaf 55 jaar. We hadden een gesprek met Oscar Syvertsen, ABVV-delegee bij Monsanto te Antwerpen.

Subcategorieën

Syndicaal Aantal artikelen: 284