Analyse

Na 6 maanden actie heeft ook de veertiende "actiedag", met 250 verzamelpunten, tegen de pensioenhervorming op 6 juni niet meer effect gehad op de regering dan de vorige dertien. Macron kan het gevoel hebben dat hij de pensioenhervorming heeft gewonnen, althans tijdelijk. Vanuit het oogpunt van de Franse bourgeoisie is dit echter een "pyrrusoverwinning": de winnaar staat er over het geheel genomen veel zwakker voor dan de verliezer, de Franse werkende klasse.

Het doel van dit wetsvoorstel is om een betogingsverbod op te leggen voor daden die worden gepleegd tijdens "protestbijeenkomsten". Dit brengt te veel risico's met zich mee voor onze grondrechten en bedreigt stakingen, vakbondsacties en collectieve acties van welke protestbeweging dan ook. “Relschoppers” aanpakken is slechts een flauw excuus.

Als we geconfronteerd worden met een agressief patronaat dat het gevecht opzoekt, is het volkomen contraproductief om te pleiten voor een “terugkeer naar de sociale dialoog”. De enige houding waarmee arbeiders en hun organisaties zijn opgewassen tegen de situatie, is zichzelf stevig en ondubbelzinnig op het terrein van de klassenstrijd te begeven.

Rachel Holmes, auteur van de briljante biografie over Eleanor Marx, de jongste dochter van Karl Marx, heeft met haar nieuwste werk over Sylvia Pankhurst weeral de hoofdvogel afgeschoten. Ze baseerde zich op een schat aan bronnen, waaronder brieven, dagboeken, krantenartikelen, memoires, interviews en rechtbankverslagen. Zo kunnen we de ontwikkeling van Sylvia volgen, van een getalenteerde kunstenares tot een radicale internationalist die de Russische Revolutie ondersteunde.

Het is nog niet veel gebeurd dat een patroon op zo’n drastische manier tekeer gaat in een sociaal conflict als nu bij Delhaize. Veiligheidsagenten en politie, (on-)gerechtsdeurwaarders werden massaal ingezet tegen het personeel in actie. Het heilige “Belgische overlegmodel”, met zijn mechanismen, zoals verzoening door een bemiddelaar en respect voor de collectieve arbeidsovereenkomsten, werd brutaal opzij geschoven om de plannen van de patroon door te drukken. Politie- en juridische repressie zijn de tweekoppige draak waarmee de patroon het vastberaden verzet van de arbeiders en arbeidsters wil verpletteren.

De moord op Nahel door een politieagent in Nanterre verleden week dinsdag heeft in het hele land een krachtige golf van verontwaardiging en woede ontketend. De video is duidelijk: de politieagent heeft de jongeman, die niemand bedreigde, opzettelijk vermoord. De agent wist niet dat hij gefilmd werd en pretendeerde dat Nahel hem met de dood bedreigde. Dit is wat politieagenten die allerlei "blunders" begaan altijd doen: keer op keer liegen ze, vol vertrouwen dat de rest van de politie en justitie hen zullen beschermen.

We zien momenteel overal in Europa een heropleving van de arbeidersbeweging. Dit geldt ook voor ons buurland Duitsland, waar de arbeiders stakingen gewoonlijk uit de weg gingen, maar waar ze nu gemeengoed zijn geworden.

Het is 10 jaar geleden dat Willem-Alexander van Oranje-Nassau op 30 april ingehuldigd werd als koning der Nederlanden. Het jaar 2013 werd officieel gekozen omdat het 200 jaar was sinds Willem Frederik Prins van Oranje-Nassau terugkwam uit Londen om ‘soeverein vorst Willem I’ van de Nederlanden te worden.

Al jarenlang wordt er door bewoners van steden rondom de hoogovens van Tata Steel in IJmuiden aan de bel getrokken over de enorme vervuiling die deze fabriek veroorzaakt. Milieuorganisaties sluiten zich aan bij het koor van kritische stemmen. Tata Steel is namelijk de grootste uitstoter van CO2 in Nederland en een grote uitstoter van stikstofverbindingen en kankerverwekkende stoffen.

Het 53e congres van de CGT (voormalige communistische vakbond), dat eind maart werd gehouden, betekende een keerpunt in de geschiedenis van deze confederatie. De 942 afgevaardigden waren verdeeld over een linkse en een rechtse vleugel, die vier dagen lang met elkaar in conflict kwamen. Vooral de linkervleugel bleek sterker en offensiever dan ooit, ook al slaagde de rechtervleugel erin de leiding in handen te houden en een van haar eigen mensen, Sophie Binet, als algemeen secretaris aan te stellen.

In het regeerakkoord 2019-2024 van de regering-Jambon werd een paragraaf opgenomen om een gegarandeerde dienstverlening te verzekeren bij De Lijn. Met het decreet van 28 mei 2021(…) “wat betreft de continuïteit van de dienstverlening van de Vlaamse Vervoersmaatschappij – De Lijn in geval van staking” werd dit doel gerealiseerd.

De eerste ronde van de presidentsverkiezingen in Turkije heeft geen duidelijke winnaar opgeleverd. De huidige president Erdogan van de AKP (met 49,3 procent van de stemmen) wordt voor het eerst gedwongen aan een tweede ronde mee te doen. Zijn rivaal wordt Kemal Kılıçdaroğlu van de CHP, de Republikeinse Volkspartij. Deze verkiezing was een zware strijd voor de AKP, die Turkije al 20 jaar regeert, en toch werd Erdogan niet van de macht verdreven.

Het is nu al even geweten dat de onderwijssector dringend om middelen en een verhoogd budget smeekt. Ook bij het hoger onderwijs is dit het geval. De VUB heeft bijvoorbeeld aangekondigd dat ze dit jaar aan €14.8 miljoen budget tekort zullen komen, de UGent stelt dat ze dit jaar €13.6 miljoen tekort komen, nadat ze al €9 miljoen euro hadden weten te besparen in 2022. In plaats van echter voor een hoger inkomen te pleiten, en voor meer overheidsgeld, richten de universiteiten hun pijlen op personeel en studenten.

De drie maandenlange mega-betogingen en stakingen werden door een Frans dagblad beschreven als een echte ‘levée en masse’. Deze ‘massale lichting’ verwijst naar de massale dienstplicht tijdens de Franse revolutie van 1789 ter verdedigen tegen de militaire inval van de conservatieve Europese grootmachten. De vergelijking is een beetje overtrokken, maar beschrijft goed de zelden geziene opwelling van protest van de werkende bevolking, jong en oud, tegen de verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar.

Enkele weken geleden had ik het voorrecht om het Nationaal Congres van de Britse kameraden van de IMT te mogen bezoeken. In Groot-Brittannië kennen we een echte doorbraak, en naderen we de kaap van 1000 leden. Het was een enorm inspirerend evenement, met 400 deelnemende kameraden, waarvan ik vol met nieuwe ideeën en motivatie ben teruggekeerd.

Bij de bezoeken aan de piketten werd duidelijk dat vele stakers er zich terdege van bewust zijn dat hun strijd met argusogen gevolgd wordt door de gehele sector. Als het bij Delhaize lukt, dan zijn Carrefour en Colruyt de volgende. De tijd is méér dan rijp om de strijd uit te breiden. De stakers zijn al overtuigd, nu de leiding van sommige vakbonden nog.

Zullen de werknemers van Delhaize zonder meer hun arbeidsvoorwaarden behouden bij uitbesteding? Is een 'Wet Delhaize' nodig? Patrick Humblet fileert de juridische kant van de strijd van de Delhaiziens- en -iennes. Conclusie: "Als we echt willen dat werknemers niet langer als vee kunnen verhandeld worden, dan hebben we geen nood aan een Delhaizewet, een Renaultwet 2.0. en ander gepruts in de marge maar moeten we gaan voor echte ondernemingsdemocratie, voor een fundamentele wijziging van het Systeem."

Op zaterdagochtend 14 januari heeft een grote meerderheid van de leden van NewB, een Belgische coöperatieve bank, besloten de bankactiviteiten van de coöperatie te verkopen. Dit gebeurde aan de Vlaamse commerciële bank VDK. Deze beslissing maakt een einde aan een decennium van hoop van een deel van de arbeidersbeweging en de coöperatieve beweging om een ethisch alternatief op te bouwen voor de banken die verantwoordelijk waren voor de economische crisis van 2008.

De activering door de regering van het grondswetartikel 49.3 (waarmee de regering het parlement omzeilt en de pensioenhervorming doordrukt ) op donderdag 16 maart betekende een keerpunt in de ontwikkeling van de strijd tegen de pensioenhervorming. Deze forcing werd door grote delen van de bevolking terecht als een belediging en een provocatie - en zelfs als te veel - ervaren.

Zoals gebruikelijk in de eindejaarsperiode trokken meer dan 2 miljard Chinezen naar huis om het Chinese nieuwjaar te vieren. Het zal voor velen even rusten zijn na een bewogen jaar. Het volgende ziet er niet veel rustiger uit.

De Provinciale Statenverkiezingen (de verkiezing van de parlementen in de 12 provincies, die op hun beurt de leden van de Eerste Kamer of Senaat verkiezen) hebben, net als in 2019, voor een aardverschuiving gezorgd. De tussentijdse test voor kabinet- Rutte IV eindigde met verlies voor de kabinetspartijen, waarbij de BoerBurgerBeweging (BBB) het vacuüm wist op te vullen. Een analyse.

Een onderzoek van het Brusselse dagblad Le Soir bracht een groot corruptieschandaal aan het licht waarbij syndicalisten in hoge posities en politici van linkse partijen betrokken zijn. In aanloop naar het wereldkampioenschap voetbal van 2022 zouden zij geld hebben ontvangen in ruil voor het verdedigen van het imago van Qatar.

De oorlog in Oekraïne is één jaar bezig en het einde lijkt niet in zicht. Velen stellen zich daarom de vraag: Wat kunnen “we” eraan doen? Hoe kunnen we de moedige Oekraïense bevolking helpen? Hierin zit echter een denkfout. Wie zijn “we”? De gewone bevolking heeft geen wapens, dat hebben alleen de verschillende kapitalistische staten, die elk hun eigen prioriteiten en belangen hebben.

Zoals altijd bij dergelijke tragedies had de directe oorzaak misschien een natuurlijke oorsprong, maar het niveau van dood en lijden is van menselijke makelij. De arbeidersklasse moet cynische oproepen tot zogenaamde "nationale eenheid" verwerpen en in plaats daarvan de echte schuldigen met de vinger wijzen en zich organiseren om een einde te maken aan hun moorddadige wanbeleid.

Naar aanleiding van de 80-jarige herdenking van de overwinning van het Rode Leger op nazi-Duitsland in Stalingrad, herpubliceren we een artikel uit 2005. Daarin analyseren we hoe het fascisme verslagen is. Niet de landing in Normandië, maar wel de overwinning in Stalingrad en het Oostfront, waren militair beslissend.

Meer dan dertig jaar lang hoefden de Europeanen zich geen kopzorgen te maken over de inflatie. Eind 2020 kwam hier verandering in. Het is uiteraard niet louter een Europese aangelegenheid, heel de wereld is vandaag in de ban van een torenhoge inflatie. Voor marxisten is het duidelijk: de inflatie is een reflectie van de diepe crisis van het hedendaagse kapitalisme.

In december 2022 lijkt de inflatie in België, dankzij een wat lagere energiefactuur, over de piek heen, maar het zakt slechts terug tot 10.35%. Niet vergeten: de vergelijking wordt gemaakt met december 2021, toen het leven ook al een stuk duurder was dan het jaar voordien. De conclusie is dat de inflatie torenhoog blijft. Ook andere landen kampen met dit probleem. In de Verenigde Staten kwam de inflatie (CPI) in november 2022 uit op 7.11%, in Groot-Brittannië was dat 9.38%. In de eurozone piekt de inflatie in november 2022 op 8,4%.

Per definitie betekent inflatie de devaluatie van een munt; met het zelfde geld kunnen minder goederen en diensten worden gekocht dan voorheen. De koopkracht van de lonen is dus afgenomen. Zelfs als arbeiders een hoger loon kunnen krijgen, blijft dit meestal achter bij de stijging van de huren en de rekeningen, waardoor het reële inkomen van de huishoudens daalt. Voor de bedrijven zijn de gevolgen gemengd. Sommigen (de energiebedrijven) maken net superwinsten, anderen krijgen te maken met grote problemen omdat de grondstoffen die zij gebruiken sterk in prijs zijn gestegen en zij dit niet volledig kunnen doorrekenen in de prijzen door de gedaalde koopkracht. Ook bij de bedrijven is het meestal een verhaal van de groten die winnen en de kleinsten (in het bijzonder de middenstand) die onderuitgaan.

Voor de deelnemers aan deze betoging was het echter duidelijk: zij willen meer acties om hun eisen kracht bij te zetten. Dat is positief. « Wij stoppen niet » was de syndicale slogan van de dag. Maar in het hoofd van de vakbondsleiding heeft dit een andere invulling. Vanuit strategisch oogpunt betekent « Wij stoppen niet’, zeer weinig. Het is een passieve en routineuze houding. Concreet betekent dit een reeks acties voor de partijhoofdkwartieren en andere stunts in de volgende maanden. Er is meer nodig, veel meer.

Op dinsdag 31 januari 2023 organiseert de non-profitsector een nationale betoging te Brussel. Tegen het personeelstekort en de hoge werkdruk en voor betere loon- en arbeidsvoorwaarden. Zowel ACV-Puls als BBTK roepen hiervoor op. Er is nood aan bijkomende investeringen, klinkt het, een duidelijk plan voor de toekomst, meer aanbod en kwaliteit voor iedereen.

Er bestaan andere soorten invasies dan het militaire type waar Rusland zich sinds februari aan waagt. Sinds Oekraïne zich in 2014 met luidruchtige steun van de EU en de VS richting het NATO-bloc keerde, is de invloed van het Atlantisch imperialisme er alleen maar toegenomen. De enige redding voor de Oekraïense en Russische werkende klasse is zich te keren tegen zei die deze oorlog begonnen zijn: de kapitalisten in Kiev en Moskou.

Verleden weekend ging de jaarlijkse herinneringsmars in Berlijn ter ere van Rosa Luxemburg, Karl Liebknecht en alle andere slachtoffers van de repressie tegen de Duitse Revolutie van 1918-19 door. Die revolutie maakte een einde aan de Eerste Wereldoorlog. Elk jaar trekken tienduizenden door de straten van Berlijn het revolutionaire einde van de Eerste Wereldoorlog te eren. In dat opzicht zijn de gelijktijdige gebeurtenissen in Munchen en de regio Beieren bijzonder interessant. De Duitse Revolutie kende daar haar meest ontwikkeld stadium.

Het is onrustig in de winkelstraten. Bij steeds meer winkels zijn de werkers het spuugzat om keihard te werken voor een hongerloon. Bij de Bijenkorf vinden al weken stakingen plaats; afgelopen week werden ze vergezeld door stakende werkers in de drogisterijen. Vandaag was de landelijke stakingsdag, met een manifestatie in Utrecht.

De stemming op het Jaarbeursplein in Utrecht was goed en strijdbaar. Het weer hielp gelukkig goed mee. Er waren bussen uit andere steden gekomen om de stakers te mobiliseren, die op de landelijke stakingsdag met een aantal honderd waren bijeengekomen. Er waren medewerkers aanwezig van de Bijenkorf, Etos, Holland & Barrett, Kruidvat en Trekpleister. Er waren relatief veel jonge stakers aanwezig, soms zelfs van onder de 20 jaar, die in gesprekken aangaven dat ze er waren in het belang van alle collega’s. Een positief teken van veranderend bewustzijn onder jonge werkers, wat overeen komt met berichten dat er meer jongeren aansluiting zoeken bij de vakbond.

 

De Russische Revolutie luidde een bloeiperiode in van creatieve uitdrukking in alle kunsten, maar vooral film werd naar nieuwe hoogtes gebracht; onder meer door Dziga Vertov en Sergei Eisenstein, die film beschouwden als een wapen van klassenstrijd. Ondanks dat de ontwikkeling ervan werd afgebroken door de stalinistische degeneratie van het regime, blijft de erfenis van de Oktoberrevolutie op het gebied van cinema tot op de dag van vandaag aanwezig.

De Franse filosoof Louis Althusser (1918-1990) wordt vaak beschouwd als een ‘structureel marxist’, die het marxisme combineerde met het structuralisme en Marx ‘herinterpreteerde’. Hoe moeten we zijn werk beschouwen? Een kritische analyse. We vertaalden dit artikel van de Oostenrijkse zusterorganisatie van Revolutie, Der Funke, dat kritisch kijkt naar deze academisch marxist, die als het ware de weg vrijmaakte voor post-structurele en postmoderne denkers. Het eerste deel van de tekst werkt de basis van de marxistische filosofie uit. Het tweede deel vergelijkt deze met het denken van Althusser en in deel 3 wordt er gekeken naar de praktische gevolgen ervan, bijvoorbeeld met betrekking tot de theorieën van de revolutie en de staat.

Sandrine Collard, wereldvermaard specialiste van fotografie in Afrika, toont in het fotomuseum Antwerpen een kroniek van de lange en turbulente geschiedenis van de fotografie in het koloniale Congo.

De enorme stijgingen van de energieprijzen leiden tot zeer terechte zorgen bij een groot deel van de werkende klasse en middenklasse in Nederland en andere landen. Iedereen kent wel iemand die de pineut is, een persoon of gezin dat ineens honderden euro’s meer per maand kwijt is aan de energierekening.

Naast de hoge energierekeningen is er natuurlijk ook nog sprake van de inflatie in de rest van de economie. In augustus was deze volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek 12 procent, een record dat het vorige record van 11,1 procent in januari 1975 oversteeg.

Om dezelfde koopkracht te kunnen behouden, moeten de lonen en uitkeringen dus met 12 procent stijgen. Dit feit, samen met de onhoudbare situatie voor veel arbeiders, leidt tot druk op de vakbondsleiding om hogere eisen te stellen. De FNV (de grootste vakbond) is, zelfs onder leiding van polderaar bij uitstek Tuur Elzinga, nu officieel voorstander geworden van automatische prijscompensatie – ofwel, lonen die meestijgen met de inflatie.

Spoorarbeiders, buschauffeurs, havenarbeiders, advocaten, journalisten, Amazon-werknemers, postbezorgers, zorgverleners, vuilnisophalers… Allen legden ze deze zomer het werk neer. De Britse arbeidersklasse is ontevreden; de ‘Summer of discontent’ is hier het gevolg van. De zomer is over. De stakingen niet. Verplegers, leerkrachten en ambtenaren dreigen mee te staken. De klassenstrijd is terug van weggeweest in Groot-Brittannië.

Op de promenade die langs de Baai van Doha loopt, telt een grote klok de dagen af tot de start van het WK. Er zou ook een andere, veel morbidere, telling weergegeven kunnen worden: het aantal werknemers dat op de werven van de voetbalcomplexen zijn omgekomen.

Op 30 oktober vond de tweede ronde plaats van de Braziliaanse presidentsverkiezingen, die gewonnen werden door Lula, van de Arbeiderspartij (PT), die de uiterst rechtse president Bolsonaro versloeg. Lees hier de analyse van onze Braziliaanse zusterorganisatie Esquerda Marxista (Marxistisch Links), geschreven op 2 november.

Bolsonaro’s nederlaag is een overwinning voor de arbeidersklasse en de jeugd, die een nieuwe politieke situatie inluidt. De volkshaat jegens de reactionaire regering overwon het wijdverspreide en wrede gebruik van het overheidsapparaat in de verkiezingsstrijd; het nepnieuws; en het beleid van klassencollaboratie aan de kant van Lula en de PT.

Er is in de pers veel heisa gemaakt over de crisis in de Vlaamse regering over de kinderbijslag, ondertussen omgedoopt tot groeipakket. CD&V voorzitter Mahdi, heeft lange tijd verdedigd dat het moest worden aangepast aan de index, voor hij uiteindelijk toch toegaf om het enkel te laten stijgen met 2 procent. Minister- president Jan Jambon moest op een gegeven ogenblik op een vernederende manier in het Vlaamse parlement uitleggen dat zijn regering er niet in slaagde een akkoord te bereiken.

Laat ons duidelijk zijn: de eis voor de indexering van het groeipakket was honderd procent gerechtvaardigd. Het is gewoon een schandaal dat dit niet wordt doorgevoerd. In deze tijden van inflatie, energiecrisis en terwijl een derde van de kinderen in armoede opgroeien! Maar deze discussie geeft wel een goed inzicht in de manier waarop in de Vlaamse regering politiek wordt gevoerd.