Analyse

De turbulente tijden waarin we leven, brengen op treffende wijze het historische failliet van het reformisme aan het licht. Onder de term reformisme begrijpen we de stroming in de arbeidersbeweging die door geleidelijke hervormingen, binnen de grenzen van het kapitalisme, de sociale toestand van de arbeidersklasse wil verbeteren. Deze ideologie kan geen progressieve rol meer vervullen in onze maatschappij. De reden daarvoor moet gezocht worden in de bewegingswetten van het kapitalisme zelf; de even historische neergang van het systeem waarop het reformisme berust. Het kapitalisme kan geen progressieve rol meer spelen en het reformisme heeft zijn lot ermee verbonden. De crisis van het kapitalisme is daarom gelijk aan de crisis van het reformisme.

Hoeveel ‘onze’ regering met ons inzit, wordt helemaal duidelijk als we kijken naar de klappen die de zorgsector krijgt. De zorgsector omvat sectoren en diensten die de zorg opnemen voor ons, onze familie en vrienden wanneer we te maken krijgen met ziekte, ouderdom, psychische problemen of handicaps. Met de nieuwe besparingsgolf in deze sector, vallen de laatste maskers van de roversbende af.

Twintig jaar geleden betoogden op 2 februari 70.000 mensen in de smalle straten van Tubize voor het behoud van tewerkstelling bij de Forges de Clabecq maar ook in het hele land. Een hoogtepunt in een strijd die voor opschudding zorgde bij de gevestigde orde in België.

Na het overlijden van Fidel Castro op 24 november van vorig jaar, slaakten de kapitalistische media een zucht van opluchting: «Met het overlijden van Fidel is het grootste obstakel voor verandering in Cuba van de baan.» (The Economist, 26 november 2016)

De viering van de honderdste verjaardag (1917) van de Russische Oktoberrevolutie is van kolossaal belang voor iedereen die sleutelt aan de verandering van de maatschappij, zeker voor marxisten. Doormiddel van deze revolutie nemen, voor het eerste in de menselijke geschiedenis, arbeiders en boeren de macht uit handen van de grote kapitalisten en landeigenaars en beginnen de opbouw van een socialistische maatschappij. Dit was hen enkel voorgedaan door de Communards van Parijs die in 1871 kortstondig de ‘hemel hadden bestormd’.

Interview met Mohamed Daouani, permanent syndicaal afgevaardigde (SETCA)

De Belgische politiek, de Vlaamse in het bijzonder, lijkt even in de teletijdmachine van Professor Barabas te zijn gestrompeld, richting jaren 50. Het lijkt wel een ‘red scare’ campagne, een McCarthyisme van eigen bodem dat zich in de media ontrolt. De PVDA/PTB is het doelwit van aangehouden en gerichte aanvallen. Gwendolyn Rutten; de voorzitster van de Vlaamse liberalen, Bart De Wever; de burgemeester van Antwerpen en N-VA-voorzitter, de liberale studenten van LVSV of van Jong Open VLD, journalisten, allerlei opiniemakers en academici willen maar al te graag aantonen dat de PVDA/PTB staat voor een Belgische versie van de partij van Kim Il Sung of dat Peter Mertens de Vlaamse reïncarnatie is van Stalin.

Een militant van Comac, de studentenorganisatie van de PVDA geeft Gwendolyn Rutten lik op stuk. Deze tekst verscheen eerst op de Facebookpagina van Aeiko Heynderickx.

De technologische mogelijkheden die voor handen zijn, hebben weinig effect op de realiteit zoals we die beleven. Onze samenleving beschikt over een rijkdom aan tijdbesparende technologie, maar dat vertaalt zich niet in de verbetering van onze levens-en werkomstandigheden.

Op vrijdag 26 november, om 22.29 uur, stierf de Cubaanse revolutionaire leider Fidel Castro op negentig jarige leeftijd. Zijn broer Raul Castro kondigde het nieuws voor de Cubaanse bevolking en de wereld aan in een televisietoespraak rond middernacht. Zijn dood was niet onverwacht, aangezien hij al enkele jaren ziek was en zijn formele politieke verantwoordelijkheden reeds had neergelegd. Toch kwam het nieuws als een schok voor zowel vriend als vijand.

Er zijn maar weinig individuen in de geschiedenis die zo'n beslissende rol kunnen spelen in het lot van een land en de miljoenen mensen die erin wonen. Fidel was zo iemand. Door zijn persoonlijke uitstraling, moreel gezag, onverschrokken-en vastberadenheid hield hij de Cubaanse revolutie op de sporen ondanks de enorme moeilijkheden. Deze beslissende rol kan echter op geen enkele manier worden gezien als een voorbeeld waarbij de ‘grote figuren’ de geschiedenis maken.

Antwerpen is in meer dan één opzicht een laboratorium voor de rechterzijde. De politiek trekt voluit de kaart van de commercialisering van sociale voorzieningen.

Met Let op je woorden publiceerde Jan Blommaert een boekje dat gretig gebezigd mag worden door ieder die zich mengt in de sociale strijd. We nemen deze recensie over uit het herfstnummer van Standpunt, het tijdschrift van ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen/Mechelen.

De Amerikaanse Mary Gabriel kreeg als eerste Westerse journaliste toegang tot de archieven van de familie Marx in Moskou. De duizenden brieven die de gezinsleden elkaar schreven, de talloze getuigenissen van tijdgenoten lagen er onaangeroerd stof te vergaren. De officiële USSR geschiedschrijving wou kost wat kost het perfecte beeld van “het genie Marx” in stand houden, onder Stalin werd zelfs het feit dat Marx een onechte zoon had uit zijn biografie geschrapt.

De idee voor een collectieve arbeidsduurvermindering (ADV) krijgt steeds meer steun. In het zog van de economische crisis werd de eis opnieuw populair binnen de vakbonden als middel tegen de werkloosheid.

Het editoriaal van Vonk nr. 278

Vorige week werd in De Tijd een artikel geplaatst onder de kop “Regering legt kleine spoorbonden lam”. Stakingen van de machinistenbonden OVS en ASTB zouden in de toekomst illegaal worden. Het leek alsof dit kaderde in het najaarsoffensief van de regering. In het Staatsblad van 7 september was echter al een wet verschenen “houdende diverse bepalingen inzake mobiliteit” (een wet van 3 augustus) met daarin enkele opmerkelijke passages. Het stakingsrecht van NMBS-personeel bleek al “geregeld”.

De onwaarschijnlijke presidentskandidaat Donald Trump won de verkiezingen in de Verenigde Staten. Hoe is zoiets mogelijk en welke zijn de gevolgen? De spontane studentenbetogingen in heel het land tonen dat veel mensen niet bij de pakken willen blijven zitten. Hoe geraakt de linkerzijde nu vooruit? 

Tienduizenden woedende Marokkanen gingen vorig weekend en de hele week erna de straat op nadat een visverkoper in Al-Hoceima geplet werd in een vuilniswagen. Hij probeerde zijn vis die door de lokale politie in beslag was genomen te recupereren. Volgens getuigen van het incident activeerde de politie opzettelijk het compressiegedeelte van de vuilniswagen toen Mouhcine Fikri erin sprong.

De Jongsocialisten, de sp.a en de PS steunen allen Hilary Clinton in de Amerikaanse presidentsverkiezingen als alternatief op de reactionaire Donald Trump. Adriano Messina, van de Marxistische Jongeren van de UGent, kruist hierover de pen (toetsenbord) met de Jongsocialisten. 

De mens zou het beste presteren als hij in competitie gaat met anderen en daarom is het logisch dat ook onze maatschappij deze menselijke natuur weerspiegelt. Maar klopt deze uitspraak wel? Is de mens niet juist een sociaal wezen? Leidt juist samenwerken, zelfs over generaties heen, niet tot betere prestaties en vooruitgang? Dirk Van Duppen en Johan Hoebeke bewijzen dit in hun boek. Vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines tonen zij aan dat de mens doorheen zijn evolutie die eigenschappen heeft geselecteerd die samenwerking en solidariteit bevorderen. In de strijd om te overleven als menselijke soort bleken die namelijk het beste te werken.

Vandaag, 23 oktober 2016, vieren we de zestigste verjaardag van de Hongaarse Revolutie. De media stellen dit voor als een opstand tegen ‘het communisme’. Dit is zeer ver van de waarheid. Deze authentieke arbeidersopstand was gericht tegen het stalinisme en probeerde arbeidersdemocratie in te voeren.

Op 10 oktober is Guy Desolre gestorven. Hij laat een rijk gevuld leven achter zich, steeds nauw verbonden aan de arbeidersbeweging.

Jeroen Olyslaegers’ nieuwe roman, WIL, werd enthousiast onthaald in de pers en in de literatuurwereld. Daar scharen we ons volmondig achter. Het boek biedt een indringende blik op het leven in Antwerpen onder de bezetting, maar weet deze historische setting ook te overstijgen. Het is een roman die doet nadenken, het handelen van mensen in moeilijke situaties beter doet begrijpen en... je vol afschuw doet inzien dat passiviteit de rotste aller keuzes is.

Jean Lievens verliet ons op 6 september dit jaar. In zijn studententijd was Jean hoofdredacteur van het tijdschrift van de Aktief Linkse Studenten. Later werkte hij voltijds als hoofdredacteur voor het blad van wat nu de Internationaal Marxistische Tendens is, namelijk Vonk. Michel Kestens las deze mooie afscheidstekst voor tijdens de hulde aan Jean in Oostende. Ook publiceren we de laatste tekst die hij schreef op zijn Facebook pagina op 23 augustus 2016. 

Op zaterdag 17 september hield de extreemrechtse organisatie Voorpost een betoging in de Gentse Bloemekenswijk tegen een mogelijke EU-toetreding van Turkije, Erdogan, en de ‘islamisering’. Voorpost wil zogezegd de democratie verdedigen, maar dat is enkel om haar racistische ideologie te verbergen.

Toen de rechterzijde van Labour de partijconferentie van 24 september ll. verliet sprak hun gezichtsuitdrukking boekdelen. Hun droom van een overwinning van Owen Smith – de zogezegde “eenheidskandidaat”- lag aan diggelen. Alhoewel velen een nederlaag verwachtten  hadden ze toch gehoopt dat zij de overwinning van Corbyn konden beperken. Ondanks al hun inspanningen, draaide het helemaal anders uit.

De PS doet een voorstel dat ongetwijfeld stof zal doen opwaaien: de oprichting van bedrijven met gedeelde beslissingsrecht tussen werknemers en aandeelhouders. Alle belangrijke beslissingen in het bedrijf moeten het groen licht krijgen van beide groepen verenigd in een raad. De PS ziet dit als een alternatief op de 'neoliberale' visie op de economie.

Minister van Mobiliteit, Bellot, heeft plannen om het stakingsrecht bij de NMBS drastisch in te perken. 

Op 24 september zullen we weten wie de nieuwe Labour leider is. Blijft Jeremy Corbyn aan de macht of krijgt Owen Smith, de Blairistische tegenkandidaat een kans?

Nadat hij in februari al terecht werd teruggefloten door de Jong Socialisten voor zijn uitspraken over de vluchtelingenproblematiek, deed Sp.a-voorzitter John Crombez het in een interview met De Standaard op 13 augustus gewoon nog eens over. De man was gewoon niét overtuigd. De vraag is of hij daar zelf iemand mee heeft overtuigd.

Hoe is het mogelijk dat deze regering nog steeds aan de macht is. Deze regering nóg twee jaar dulden is geen optie. Wat kunnen we doen?

“Zoals overal in de derde wereld, hebben de Pakistaanse vrouwen en in het bijzonder de arbeidsters, te lijden onder extreme armoede. Meer dan wie ook hebben ze een socialistische revolutie nodig. Het is de enige weg naar de vrijheid!" (Anam Rab)

Een stakingsactie van de koeriers bij verdelingsbedrijf Deliveroo (Groot-Brittannië) is erin geslaagd  een beslissing van de bazen (om de lonen en werkomstandigheden te doen dalen) terug te roepen. Arbeiders die ook in precaire situaties tewerkgesteld zijn, kunnen hieruit leren hoe dit soort uitbuiting te bevechten.

De aangekondigde sluiting van de fabriek van Caterpillar in Gosselies bij Charleroi zal 2200 job kosten, maar met het banenverlies bij de onderaannemers erbij geteld, zal de tol veel zwaarder zijn. Er is zelfs sprake van 6000 jobs. Dat in een regio waar de werkloosheidsgraad al 13,4 procent bedraagt.

Eind mei organiseerde ACOD Onderwijs provincie Antwerpen een syndicale vorming met Jaak Brepoels over de bijgewerkte heruitgave van Wat zoudt ge zonder het werkvolk zijn, zijn standaardwerk over de geschiedenis van de Belgische arbeidersbeweging. De zaal zat helemaal vol. We nemen dit artikel over uit het zomernummer van Standpunt, het tijdschrift van ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen/Mechelen.

Op 20 augustus 1940 werd Leon Trotski op brute wijze vermoord door een Stalinistische geheim agent. Op dat moment was het tweede deel van Trotski’s biografie van Stalin nog niet voltooid. Met trots presenteert Wellred Books een nieuwe versie van dit boek. De meest omvangrijke en complete versie ooit, voltooid met behulp van origineel archiefmateriaal.

Twintig jaar geleden werd Marc Dutroux, de moordenaar van Julie en Mélissa, aangehouden. Het is het begin van een grote maatschappelijke commotie die met de Witte marsen later in het najaar de kiemen van een revolutie in zich hield. We publiceren een artikel geschreven in september 1996 over de bredere betekenis van de brutale handelingen van Dutroux.

Het is exact 80 jaar geleden dat de Spaanse generaals onder leiding van Franco hun opstand begonnen tegen de republiek. Wat doorgaans in de geschiedenisboeken de naam “Spaanse burgeroorlog” draagt, was in werkelijkheid een strijd tussen revolutie en contrarevolutie. In die periode liggen zeer veel lessen vervat voor iemand die vandaag de wereld wil veranderen.

In dit artikel schetsen we de achtergrond van de nieuwste crisis in de Labour Party en de kansen die dit biedt voor de linkerzijde.

De hele geschiedenis van de Labour partij wordt gekenmerkt door een continue  machtsstrijd tussen links en rechts. Steeds slaagden beide kampen er in laatste instantie wel in om de conflicten te overstijgen in naam van de partijeenheid. Maar vandaag zijn de tegenstellingen zo groot dat Labour er waarschijnlijk niet ongeschonden uit komt.

Voor velen onder ons is de komende vakantieperiode de gelegenheid bij uitstek om aan het lezen te slaan. Er is niets mis met de nieuwste Arnaldur Indridason – spannend tot de laatste alinea, het opmerkelijke debuut van Lize Spit waardoor je nooit meer onbevangen naar een groepje tieners zal kunnen kijken of de lang verwachte verhalenbundel van Griet Op De Beeck – diepmenselijk en vol mededogen zoals we van haar gewoon zijn. Ze zullen je ongetwijfeld enkele uren leesplezier bezorgen.

Dit is een ingekorte versie van het Engelstalige artikel van Alan Woods dat gepubliceerd werd op marxist.com op 24 juni 2016.

Op 23 juni 2016 hebben de Britten een belangrijke beslissing genomen. Na 40 jaar hebben ze besloten de EU de rug toe te keren. Deze beslissing heeft grote gevolgen voor de toekomst van het VK, Europa en de wereld.

Op 26 juni mochten de Spanjaarden de stembus bezoeken in een stemming van polarisatie en hoge verwachtingen. Deze verkiezingen volgden maanden op van politieke patstelling, waarin geen partij in staat was om een regering te vormen. De peilingen voorspelden dat de radicaal linkse coalitie Unidos Podemos (UP) het goed zou doen, tweede zou worden, en dat de establishmentpartijen een zware dreun zouden krijgen.

De oproep van de socialistische vakbond tot een nationale stakingsdag werd in Antwerpen goed opgevolgd. Het speerpunt van de actie lag traditiegetrouw in de haven waar verschillende sluizen dicht bleven. Toen militanten voor dag en dauw een stakingspost optrokken aan de Scheldelaan rukte de politie uit met de grote middelen. Ze stelden zich niet alleen zeer agressief op en spoten iedereen vakkundig overhoop, ze arresteerden ook, Bruno Verlaeckt, voorzitter van het ABVV Antwerpen. “We kunnen niet tolereren dat er blokkades opgetrokken worden die de economische activiteit van de haven in het gedrang brengen” klonk het vanuit het stadhuis, “er zat niets anders op dan de verantwoordelijke hiervoor op te pakken”. Hiermee heeft Bart De Wever nogmaals bewezen dat hij voor 100 procent aan de kant van het havenpatronaat staat, in welke omstandigheden de arbeiders er moeten werken kan hem niet veel schelen!

Fernand Huts, CEO van Katoen Natie, doet op 16 juni in De Morgen weer een onthutsende uitspraak. Volgens deze respectabele ondernemer ligt het deels aan de rol van de moderne vrouw dat hij te weinig jonge ondernemers ziet. Qua seksisme kan dit alvast tellen.

Het ongenoegen stapelt zich op, de mensen zijn besparingsmoe, de werkdruk in al zijn vormen heeft voor velen het maximum bereikt, het ongenoegen zoekt een uitweg.

Naast de enorme stress die gebruikelijk is bij het aanvatten van de examenperiode, ondervinden veel studenten moeilijkheden om naar hun examens of favoriete studieplek te gaan. Veel studenten zien de stakingsgolf daarom als een kwaad. Dat hoeft echter niet zo te zijn. We moeten actiemiddelen vinden die ervoor kunnen zorgen dat medestudenten niet onterecht bestraft worden.

De draconische maatregelen die de EU sinds de crisis van 2008 aan haar lidstaten oplegt, zijn allesbehalve in staat geweest een oplossing te bieden. Armoede en werkloosheid bereiken record hoogten, zeker in landen zoals Griekenland, Spanje en Italië. De ‘verzorgingsstaat' kwam overal onder druk te staan. Ook in België, waar de toestand nog niet zo dramatisch is als in Griekenland of Spanje, nemen de problemen toe.

"On lâche rien!” We geven niet op! Deze slogan vat goed de geest samen van de militante en vastberaden arbeiders-en jongerenbeweging tegen de wet El Khomri. De beweging is nu haar derde maand ingegaan. Vorige week staakten de olieraffinaderijen, havens en kerncentrales en werden de brandstofdepots door arbeiders geblokkeerd. In welk stadium bevindt de beweging zich en wat zijn de perspectieven?"On lâche rien!” We geven niet op! Deze slogan vat goed de geest samen van de militante en vastberaden arbeiders-en jongerenbeweging tegen de wet El Khomri. De beweging is nu haar derde maand ingegaan. Vorige week staakten de olieraffinaderijen, havens en kerncentrales en werden de brandstofdepots door arbeiders geblokkeerd. In welk stadium bevindt de beweging zich en wat zijn de perspectieven?