Eind juni staakte het spoorpersoneel tegen het ontwerp van bedrijfsplan opgesteld door de NMBS-directie. De deelname aan de staking was massaal en verlamde het hele spoornet. Maar het effect van de staking op de uitgestippelde koers voor de spoormaatschappij is nog niet zichtbaar.

Sindsdien is een nieuwe regering in het zadel gebracht en heeft de socialistische minister Vande Lanotte de voogdij over de NMBS. Vande Lanotte beweert het verdwijnen van 10.000 jobs niet genegen te zijn en zou voorstander zijn van de overname van de NMBS-schuld door de overheid. Spoorbaas Karel Vinck bleek tijdens de zomer wel bereid het verlies van 10.000 jobs naar beneden ter herzien, op voorwaarde dat de vakbonden op de proppen kwamen met alternatieven. Maar met de kaarten die Vinck uitdeelt valt geen alternatief uit te werken.

Het kaartspel van Vinck bestaat niet alleen uit het verdwijnen van 10.000 jobs tegen 2007, maar ook uit de vermindering van de kosten met 30 procent en een verhoging van de productiviteit van het resterende personeel met 30 tot 40 procent. Tegen 2007 wil Karel Vinck het financiële evenwicht verkrijgen bij de spoormaatschappij.

Er is echter meer aan de hand. Er is nauwelijks informatie over een sociaal plan voor het personeel. Wat erger is, de veiligheid wordt zogezegd gegarandeerd, maar de onderhoudskosten voor de sporen, de bovenleidingen, de signalisatie en het materiaal worden drastisch verminderd. Geen wonder dus dat het bedrijfsplan zelf aanduidt dat het aantal technische incidenten de laatste tien jaar gestegen is van 10.000 tot 15.000. Voor de ACOD zijn de voorstellen eenzijdig, onrealistisch, bedriegen ze de reizigers, vormen ze een zware belediging voor het personeel van de NMBS.

Andere knelpunten

Volgens de ACOD zijn er drie knelpunten die elke vorm van onderhandelen beletten, namelijk correcte informatie over:
- de reactie van de overheid op de vragen van de NMBS over de schuldovername en de financiële investeringen.
- de inhoud van het bedrijfsplan, de omvang van de subsidies voor opdrachten van openbare dienstverlening die in de toekomstige derde bedrijfsovereenkomst zal worden bepaald.
- het standpunt van de regering en van eventuele wetswijzigingen over het ontwerp van omvorming van de NMBS in een holding van publiek recht bestaande uit twee filialen: een van publiek recht voor het beheer van de infrastructuur, een van privaat recht voor het goederenvervoer (new cargo).

In het bedrijfsplan wil men het aantal personeelsleden herleiden tot 32.000 (= min 10.000). Volgens de ACOD gaat het om een zuiver budgettaire maatregel die onverenigbaar is met een kwalitatieve dienstverlening aan de gebruiker noch met de veiligheid. Vorige pogingen in die zin werden opgegeven omdat de werking van het bedrijf onmogelijk werd. In de laatste vier jaar is het aantal reizigers met 12 procent toegenomen, terwijl de doelstelling tegen 2010 plus 50 procent is. De ACOD ziet niet in hoe dit gekoppeld kan worden aan een banenverlies van 10.000 man tegen 2007.

Het ACOD-veto

De ACOD vindt structuuraanpassingen bespreekbaar die in functie gebeuren van Europese richtlijnen, maar bouwt meteen veto’s in. De spoorvakbond heeft blijkbaar dure lessen getrokken uit de Post en vooral uit de Belgacom story. ACOD-spoor weigert daarom in een systeem te stappen dat onvermijdelijk tot een splitsing van het bedrijf zal leiden. Maar ook de eenheid van statuut voor alle personeel dient behouden, alsook de eenheid van sociale dialoog en dus een enkel paritair comité volgens de wet van 21 maart 1991. Dit standpunt sluit het oprichten van een filiaal van privaat recht dus meteen uit. Om dezelfde redenen heeft de bond bezwaar tegen de fusie van ABX met Taxipost. Een opsplitsing volgens communautaire lijnen, wat vooral de Vlaamse politici (waaronder ook onze vrienden en kameraden (?) van de SP.a) beogen, lijkt dan ook voor de ACOD uitgesloten.

Een verlies aan banen is altijd onaanvaardbaar. De sterke spoorbonden zouden terzake het voorbeeld moeten tonen en een algemene arbeidsduurvermindering met loonbehoud moeten eisen. De personeelsleden van alle overheidsbedrijven moeten ook dringend inzien dat ze er alle baat bij hebben om te vechten voor een identiek basisstatuut en voor een algemene herfinanciering. Hoe dan ook lijkt er bij het Spoor een hete herfst op komst voor de regering. Wij moeten ijveren dat dit hand in hand gebeurt met de collega’s van de Post en Belgacom.