De uitbraak van het coronavirus in China is kritisch. Volgens officiële cijfers zijn er tot nu toe 5.997 bevestigde gevallen in het hele land, waarvan de overgrote meerderheid in Wuhan: de hoofdstad van de provincie Hubei. Negen andere provincies hebben meer dan 100 bevestigde gevallen gemeld, waarvan de meeste zich in de industriële provincies Zhejiang en Guangdong bevinden. De ziekte heeft zich buiten de grenzen van China verspreid, van Thailand tot het zuiden tot Australië tot de VS.


Het CPC-regime heeft drastische maatregelen genomen om de zich ontwikkelende uitbraak te beheersen. Afgezien van Wuhan zijn 13 andere steden in Hubei afgesloten verklaard voor meer dan 35 miljoen mensen. Het zogenaamde ‘Volksbevrijdingsleger’ is ingezet in Wuhan. Het hoogste orgaan van de CPC, het Permanente Comité van het Politbureau, vormde een subcomité om rechtstreeks toezicht te kunnen houden op de insluiting van de ziekte.

Wuhan: een spookstad

Er heerst een angstsfeer in China. Wuhan, het epicentrum van de uitbraak, is nu een spookstad. Miljoenen inwoners zijn uit de stad ontsnapt of sluiten zich op in eigen huis. Ongeveer 1.100 km ten noorden van Wuhan ligt Beijing, waar vrijwel iedereen griepmaskers draagt ondanks het feit dat de hoofdstad een relatief laag aantal bevestigde gevallen heeft (102). Er is een tekort aan griepmaskers ontstaan, doordat sinds de uitbraak door het hele land de vraag naar deze maskers is toegenomen, met name in Hubei. Griepmaskers doen echter niets om risico op infectie te verlagen. In het beste geval zou het voorkomen dat het geïnfecteerde speeksel van iemand die het virus al heeft op een ander terechtkomt.  

In deze angstige sfeer kwamen ook dringende vragen naar voren die de autoriteiten moeten beantwoorden. Waar komt dit virus vandaan? Hoe verspreidt het zich? Zijn de maatregelen van de overheid voldoende? Een minderheid van de bevolking stelt ook de cruciale vraag: waarom heeft de uitbraak zich tot dit niveau mogen verheffen?

Het regime van ‘het Partijcentrum met Kameraad Xi Jinping in zijn midden’ geeft onduidelijke en veranderlijke antwoorden op deze vragen. Het regime van Xi Jinping is zich bewust van het feit dat de massa’s nog steeds bitter waren over de SARS-uitbraak van 2002 en de manier waarop de overheid toen heeft gehandeld, door drie maanden lang te doen alsof er niets aan de hand was en de media het zwijgen op te leggen. Hij verzekerde de bevolking dat hij anders zal zijn dan zijn voorganger Hu Jintao. Er zijn frequente updates in verschillende media met grootse en drastische besluiten. Tranentrekkende verhalen over de menselijke kant van de situatie, zoals dat van een aantal inwoners van Wuhan dat het volkslied zong om elkaar te voorzien van goede moed, werden verheerlijkt (met een herinnering dat ze hun griepmaskers op moesten houden). Staatsmedia CCTV heeft de bouw van een nieuw ziekenhuis in Leishenshan gestreamd: een van de nieuwe ziekenhuizen die gebouwd werd in opdracht van de gemeente in verband met de uitbraak, die wordt uitgerust met 5G-technologie.

Toch slaagt de oogverblindende media er steeds niet in om fundamentele vragen te beantwoorden. De herkomst van de ziekte is nog steeds onbekend, al wordt ervan uitgegaan dat het van wilde dieren komt. Nog belangrijker is dat de overheid pas op 20 januari toegaf dat het virus zich kan verspreiden tot en tussen mensen, terwijl er 198 gevallen bevestigd waren (op de 17e waren dit er nog 45) en drie weken eerder een team wetenschappers in Shanghai het hele genoom van het nieuwe virus had bepaald en vervolgens deze bevindingen internationaal had gepubliceerd, volgens China’s Health NewsCaixin meldt dat onderzoekers sinds 11 januari al tekenen van mens-op-mens infectie hadden geconstateerd op basis van 41 onderzochte patiënten. Het eerste bevestigde geval van infectie werd op 1 december 2019 gemeld.

De schuldvraag

De centrale overheid legt de schuld voor de vertraagde reactie en de onthulling van de uitbraak, bij het stadsbestuur van Wuhan en vooral bij burgemeester Zhou Xianwang. Zhou, een burgemeester die 'van bovenaf' werd gekozen en niet door een volksstemming, is gemakkelijk de zondebok geworden door een aantal blunders. Op 26 januari beweerde hij dat Wuhan het tekort aan medische pakken volledig heeft verholpen. Hij werd echter tegengesproken door de provinciale gouverneur van Hubei, Wang Xiaodong, die zei dat er later die dag nog steeds een kritiek tekort was. Vier dagen nadat Wuhan zijn uitsluiting had verklaard, onthulde Zhou dat meer dan 5 miljoen mensen, d.w.z. bijna de helft van de bevolking van de stad, Wuhan verlieten na deze verklaring.

The Global Times, een van de meest hondsdolle media-bedrijven van de centrale overheid, had het volgende te zeggen:

“Er moet op worden gewezen dat het zeer betreurenswaardig is dat de stad niet de nodige noodmaatregelen heeft getroffen om te voorkomen dat veel mensen door het land reizen, omdat dit het bijzonder moeilijk maakt voor het land om de epidemie te voorkomen en te beheersen. De stad moet het feit onder ogen zien dat het publiek hier zeer ontevreden over is.”

We kunnen er dus vanuit gaan dat de dagen dat kameraad Zhou nog werkt binnen het kader van “het opbouwen van socialisme met Chinese kenmerken” binnenkort voorbij zijn. Helaas lijkt het erop dat bureaucratische blunders echter niet kunnen worden ingeperkt. 26 januari verklaarde de gemeente van Shantou City (1.100 km van Wuhan in de provincie Guangdong) ‘s ochtends plotseling dat de stad afgesloten zou worden, waarna begrijpelijk hectische inwoners naar de markten stroomden om benodigdheden in te slaan. De sluiting van deze belangrijke havenstad zou een buitengewoon grootse impact hebben op de binnen- en buitenlandse handel, maar twee uur later trokken ze deze verklaring weer in.

Als we nog een stapje terug doen, valt het op dat deze blunders alleen mogelijk zijn door het dictatoriaal regime dat graag pronkt met zijn “efficiëntie” en “besluitvaardigheid” door grootse gebaren die te zien zijn op ieder overheidsniveau. De grootspraak over het afsluiten van steden en snel opbouwen van ziekenhuizen, roept een aantal belangrijke vragen op over de duizend-en-een logistieke taken die nodig zijn om alle 35 miljoen mensen die in de Hubei provincie wonen te beheersen. Er kan niet van burgemeester Zhou verwacht worden dat hij 5 miljoen bange en vastberaden mensen kan tegenhouden om de stad te verlaten, ongeacht zijn bevoegdheid of vermogen. Het is ook de vraag of het medisch personeel en de reddingsbrigades toegang hebben tot acceptabel vervoer in een afgesloten megastad. Het streven van de CPC naar het behouden van zijn ‘sterk en stabiel’ imago doormiddel van hoogdravende theaterkunsten maakt het alleen maar moeilijker voor de mensen die juist de situatie proberen op te lossen.

Kapitalisme is slecht voor de gezondheid

Om het toerisme te stimuleren ging Wuhan door met de festiviteiten van het Lentefestival, ondanks de uitbraak, tot de situatie té ernstig werd.

De reden dat deze situatie tot op deze hoogte kon escaleren is juist het systeem dat de CPC heeft hersteld en nu onderhoudt: het winstgestuurde systeem van het kapitalisme. Vóór 17 januari, weken nadat de uitbraak was gemeld en dagen nadat verschillende medische medewerkers het virus hadden opgelopen, bleef de gemeente van Wuhan haar jaarlijkse ‘Spring Festival Culture Benefitting to the People Campaign’ promoten om toeristen over te halen om Wuhan te bezoeken tijdens de festiviteiten. Op 19 januari, een dag voor de gemeente toegaf dat het virus zich tussen mensen kon verspreiden, organiseerde Wuhans Baibuting Garden district zelfs nog een ‘ten-thousand family’ banket als attractie. De centrale overheid legt de schuld bij de gemeente van Wuhan, maar deze veronachtzaming van de gezondheid en welzijn van het volk om de winsten op te krikken is een essentieel aspect van elke kapitalistische overheid.

Hetzelfde geldt voor de Westerse imperialistische machten, wiens media alles uit de kast hebben gehaald om de tekortkomingen van de CPC te bespotten en krokodillentranen te huilen over de toestand van de Chinese massa’s. Als een soortgelijke uitbraak in de VS zou plaatsvinden, zou de Amerikaanse arbeidersklasse ten prooi vallen aan private apothekers, zorgverzekeraars en ziekenhuisnetwerken.

In deze moeilijke tijden staan Marxisten over de hele wereld solidair met Chinese arbeiders en jongeren. De Chinese arbeidersklasse, het machtigste proletariaat ter wereld, zal deze schrijnende crisis ongetwijfeld doorstaan. Zodra de strijd tegen het coronavirus voorbij is, kan ze zich keren tegen een nog ergere kwaal: de kapitalistische dictatuur van de CPC.