Sinds de mislukte revolutie in 2000 doen zich in Ecuador plotse en scherpe veranderingen voor die onthullen dat het kapitalisme en het grootgrondbezit in diepe crisis zijn. De laatste zes of zeven jaar worden gekarakteriseerd door regeringscrisissen, algemene stakingen, massabewegingen en revoluties. Het hele land is nu gefocust op de presidentverkiezingen waarbij de voormalige financiënminister Rafael Correa zich opwerpt als de zelfverklaarde vaandeldrager voor de onderdrukte massa’s.

Ecuador heeft veel verkiezingen gehad met radicale retorische en valse beloftes. Door gebroken beloftes en capitulatie aan het Amerikaanse imperialisme is president Lucio Gutierrez, die op basis van een links imago was verkozen, recent nog weer van de macht verdreven door een opstand. De massa’s hopen dat de nieuwe presidentverkiezingen verandering zullen brengen maar de mensen zijn na Gutierrez terecht sceptisch. Maar door de verergerende crisis in Ecuador, de groeiende revolutie in gans Latijns-Amerika en de meer bewuste massa’s is de verkiezingscampagne rond Correa het middelpunt geworden van sociale veranderingen.

De oligarchie had destijds Gutierrez vervangen door de vroegere vice-president Alfredo Palacio maar dat was niet meer dan het uitstellen van de crisis. De diepe sociaal-economische problemen waarmee de massa’s geconfronteerd worden zijn nooit opgelost, integendeel, ze zijn verergerd. De meeste mensen in Ecuador leven in tanende armoede en de werkloosheid is er officieel 40 procent. Veel barrios aan de rand van Quito en elders hebben geen elektriciteit noch stromend water. Het zijn deze schrijnende sociale situaties die de Ecuadoriaanse massa’s keer op keer tot revolutionaire opstanden brachten, alleen gehinderd door hun leiders.

Alle aandacht gaat nu uit naar de verkiezingen waarbij Correa door de media gepresenteerd wordt als een nieuwe Chavez. Dit vergroot de druk van onderuit en Correa is radicaler geworden in zijn beschuldigingen naar het imperialisme en naar de heersende politieke elite.

Tijdens een openbare bijeenkomst in Latacunga, een arme stad in de hooglanden zo’n 120 km ten zuiden van Quito, gebeurde het dat Correa te laat kwam. “We hebben ons leven lang gewacht op zo’n revolutie”, pleitte een organisator, “laten we nog een paar minuten wachten”. De menigte raakte helemaal opgewonden om de koploper in de presidentiële verkiezingen te zien.

Correa heeft beloofd het contract met de Amerikaanse militaire basis in Manta niet te verlengen en de buitenlandse schuld te herstructureren. Ook heeft hij beloofd de contracten te heronderhandelen met de buitenlandse investeerders in de olie-industrie, zoals het Spaanse Repsol, Braziliaanse Petrobras, de Andes Petroleum of China en de Franse Perenco. Dit komt bovenop de recente beslissing van de regering om het lopende contract met het Amerikaanse oliebedrijf Occidental (Oxy) stop te zetten en Occidentals activa ter waarde van één miljard dollar te onteigenen omwille van “onethische en illegale acties”.

Terwijl zijn radicaal politiek platform hem geliefd maakt bij de mensen, laat het een alarm afgaan in Wall Street en Washington. De prijs van de Ecuadoriaanse dollaraandelen blijven dalen naarmate de populariteit van Correa stijgt. Voor de tweede keer in een maand tijd heeft Merryll Linch Ecuadors gewicht in zijn modelportfolio verminderd, erop wijzend dat de peilingen Correa als favoriet aanwijzen. Het feit dat Ecuador de tweede grootste uitvoerder van olie naar de VS is, maakt de vrees alleen maar groter.

Wanneer Correa arriveert in Latacunga, houdt hij een speech die door de menigte aandachtig wordt gevolgd. “De politieke en economische elite hebben alles van ons gestolen maar ze kunnen onze hoop niet stelen”, begint Correa zijn speech in het Quichua, de taal van de hooglanden. “We zullen onze olie, land en toekomst terug in handen nemen.”

Correa baseert zich op de vijandigheid van de massa’s ten opzichte van de eigen corrupte politieke oligarchie en het Amerikaanse imperialisme. Het parlement wordt gedomineerd door de traditionele partijen die veracht worden. Correa heeft de oorlog verklaard aan die corrupte ‘particratie’. Hij beloofde dat als hij verkozen geraakt, hij een grondwetgevende vergadering zal bijeenroepen om de grondwet te herschrijven, waardoor de macht van de legislatuur zou worden ondermijnd. Verder heeft Correa zich geschaard achter de wijdverbreide anti-imperialistische gevoelens, in het bijzonder gericht tegen de VS. Hij kondigde aan zich te verzetten tegen het hervatten van de ontspoorde handelsonderhandelingen met de VS. Ook stelt hij Manta, Washingtons enige militaire basis in Zuid-Amerika, te zullen sluiten.

Door goede relaties met Chavez en Castro aan te gaan, maakt hij zich nog populairder. “George W. Bush is een terrorist en een oorlogstoker die zijn wil aan de rest van de wereld wil opleggen”, stelde Lenin Moreno, Correa’s kandidaat voor vice-president. Correa ging zelfs verder door te zeggen dat Chavez’ vergelijking van Bush met de duivel niet opging omdat de duivel toch op zijn minst intelligent is. Dit is niet goed onthaald in Washington waar Correa als een potentiële Chavez aangemerkt wordt die de revolutionaire golven over Latijns-Amerika slechts meer zal opzwepen.

De oligarchie hoopt in de tweede ronde de verkiezingsoverwinning van Alain Garcia van dit jaar in Peru te kunnen kopiëren door Correa’s banden met Chavez aan te vallen. In plaats van Correa’s leidende positie aan te tasten, zal de situatie zo nog verder radicaliseren. De steun voor Chavez in Ecuador is markant anders dan in Peru. Uit een peiling die het bureau Cima dit jaar over het gehele continent uitvoerde, bleek dat 87 procent van de Ecuadorianen Chavez steunen! Dit is zelfs meer dan in Venezuela zelf.

Onder de armste lagen van de bevolking is er een zeker wantrouwen tegenover de politici. Rodrigo Vizuete, zo’n arme in Latacunga, is niet echt overtuigd van Correa. “Ze liegen allemaal”, zegt hij, “ze beloven ons te helpen maar doen het nooit, maar toch is Correa beter dan de anderen”.

Correa zal waarschijnlijk de verkiezingen winnen. Voor de grote massa’s is deze verkiezing geen spel. Ze kijken uit naar een weg om uit de impasse te geraken en hun miserie te eindigen. Als Correa verkozen geraakt, zal hij weinig ruimte hebben om te manoeuvreren. Er zal een immense druk van onderuit zijn en Correa zal moeten kiezen tussen het behartigen van de belangen van de massa’s of die van het imperialisme en de oligarchie. Er is geen middenweg. Als hij de massa’s ontgoochelt, zal hij net zoals Lucio Gutierrez eindigen. De revolutionaire golven deinen uit over alle landen van het continent. Vooral Venezuela en Bolivia zijn een revolutionaire voorbeeld voor de Ecuadoriaanse massa’s. Alleen het omverwerpen van het kapitalisme en grootgrondbezit kan de crisis en de problemen die de massa’s ervaren oplossen. Er is geen gulden middenweg.