Het is zoeken naar de geschikte termen om de recente gebeurtenissen in Venezuela te beschrijven. De meeste westerse waarnemers construeren het verhaal van een nationale staking tegen de autoritaire en incompetente president Chavez. Een nauwkeuriger analyse dwingt ons echter te spreken van een patronale lockout...

De toestand in Venezuela bereikt een kritisch punt. De reactionaire krachten, gesteund door de conservatieve grote industrie en door de Amerikaanse ambassade mobilseren al hun krachten om via extra-parlementaire middelen de demcoratisch verkozen regering van Hugo Chavez omver te werpen. Indien de Venezolaanse revolutie verslagen wordt dan betekent dit een zware slag voor de miljoenen arme mensen in heel Latijns-Amerika die voor hun rechten strijden. De steun van de internationale arbeidersbeweging moet daarom dringend gemobiliseerd worden. Deze oproep is getekend door parlementsleden, vakbondsleiders, delegees en militanten van linkse partijen van verschillende landen.

De volksopstand in Argentinië van één jaar geleden, ook bekend als de Argentinazo, is het begin van een nieuw revolutionair elan in het land en in het hele Latijns-Amerikaanse continent. Wat er sindsdien gebeurde is minder bekend. Uit Argentinië schrijft Ramon Sarmiento ons een uitstekende verjaardagskaart met een beschrijving van de opstand en het verloop van de beweging sindsdien.

Momenteel bevindt de klassenstrijd zich op het scherpst van de snee in Venezuela. Het volgende stuk is een uittreksel uit een brief die een Venezolaanse marxist schreef als reactie op een artikel verschenen op www.marxist.com. We publiceren ook een antwoord van Alan Woods, hoofdredacteur van de 'In Defence Of Marxism'-website.

De Ecuadoriaanse verkiezingen betekenden een overwinning voor Lucio Gutierrez, de presidentskandidaat die door links gesteund werd. Net zoals het geval is met Hugo Chavez in Venezuela, werd Gutierrez aan de macht gebracht door de meest onderdrukte en uitgebuite delen van de bevolking. De nieuwe regering staat van in het begin onder druk, enerzijds van de massa’s en anderzijds van het imperialisme en de Ecuadoriaanse heersende klasse. Het is totaal onmogelijk deze twee tegengestelde belangen te verzoenen, wat onvermijdelijk tot een verscherping van de klassenstrijd zal leiden.

Luiz Inacio ‘Lula’ da Silva haalde op 6 oktober in de eerste ronde van de Braziliaanse presidentsverkiezingen 46,4 procent van de stemmen en stevent daarmee af op een overwinning in de tweede ronde. De kandidaat van de linkse Arbeiderspartij (PT) moet daarbij enkel nog José Serra verslaan, die slechts 23,2 procent haalde. De waarschijnlijke overwinning van Lula zal de polarisatie tussen de klassen in Brazilië verder opdrijven en de strijd van de Latijns-Amerikaanse massa’s een hart onder de riem steken.

De revolutie in Venezuela is op een punt gekomen waar geen terugkeer mogelijk is. Gedurende twee stormachtige dagen in april probeerde de bourgeoisie een staatsgreep te plegen tegen de reformistische regering van Hugo Chavez. Die eerste poging tot contrarevolutie werd verslagen door een spontane revolte van de massa. Het staat buiten kijf dat het kapitalisme in Venezuela in april opgehouden had te bestaan indien Chavez het had gewild. Spijtig genoeg liet hij de kans voorbijgaan. Vandaag hergroeperen de krachten van de contrarevolutie zich en organiseren ze een nieuw offensief.

Woensdag 7 augustus deed Alvaro Uribe Verez zijn intrede als nieuwe president van Colombia terwijl het presidentieel paleis bestookt werd met bommen. Hij kwam aan de macht hoofdzakelijk op basis van zijn harde lijn tegenover de linkse guerrillabewegingen FARC en ELN. Minder dan een week nadat hij aan de macht kwam, kondigde Uribe de noodtoestand af om een nieuw offensief in te zetten en een reeks reactionaire wetten door de strot van de bevolking te rammen.

De Cubaanse revolutie van 1959 is een van de belangrijkste gebeurtenissen van de laatste 50 jaar. De eliminatie van kapitalisme en grootgrondbezit en de introductie van een genationaliseerde geplande economie zorgde ervoor dat er kolossale vooruitgang werd geboekt. Het verdwijnen van de Sovjetunie heeft echter catastrofale gevolgen voor de Cubaanse economie. In dit artikel analyseert David Rey, redacteur van ons Spaans zusterblad El Militante, de perspectieven voor Cuba en de taken van de revolutionairen.

Een half jaar geleden stelden we na de aanvang van de Argentijnse revolutie dat Latijns-Amerika op korte termijn een turbulente periode tegemoet ging waarin linkse kandidaten hoge toppen scheren in de verkiezingen en revolutie op de orde van de dag staat (zie het artikel ‘Latijns-Amerika: continent in beweging’ van 16 januari). Het onderstaande artikel is een inleiding op een reeks die we in de volgende weken zullen publiceren over recente ontwikkelingen in dit broeierige werelddeel.

Op donderdag 27 juni stapten meer dan vijftigduizend mensen door de straten van Buenos Aires uit protest tegen de brutale politierepressie waarvan duizenden 'Piqueteros' (militante werklozen) het slachtoffer werden. De dag ervoor hadden ze de belangrijkste toegangswegen tot de hoofdstad geblokkeerd om hun eisen voor degelijke jobs en werkloosheidssubsidies kracht bij te zetten. Twee jonge piqueteros werden toen op een laffe manier vermoord door de politie. David Rey ontmoette een van hen persoonlijk. Dit artikel van zijn hand kan dan ook gelezen worden als een nagedachtenis aan deze twee jonge mensen die brood en werk eisten, maar daarvoor beloond werden met de kogel.

Dit is de voorstelling van onze nieuwe brochure. In 80 bladzijden behandelen we de concrete ontwikkelingen van het revolutionair proces in Argentinië, de mogelijkheden voor sociale vooruitgang, maar tevens van de gevaren van een tegenreactie in de vorm van de politieke en parlementaire manoeuvres van de burgerij, de repressie en een nieuwe militaire staatsgreep.

Op maandag 15 april raakten twee ‘piqueteros’ gewond bij een wegversperring voor het stadhuis in Lanus. Een politieprovocateur op een motorfiets zonder nummerplaat opende het vuur op de menigte. Dit is totnogtoe de ergste provocatie van de politie tegen de werkloze arbeidersbeweging. We roepen al onze lezers op om solidariteitsboodschappen te sturen.

De frustratie in Washington moet groot geweest zijn! Terwijl de champagneflessen reeds ontkurkt waren door het militaire en economische establishment om de val van de vijfvoudig geplebisciteerde president van Venezuela te vieren, liep het bericht binnen dat Chavez alweer veilig en wel in het presidentieel paleis in Caracas zat.

Drie maanden na de revolutionaire dagen van december blijft de opstandigheid onder de werklozen, de jongeren, de verpauperde middenklasse en de arbeidersklasse intact. Een eerste fase in de stijd komt echter aan zijn einde. We gaan hier dieper op in.

In het weekend van 16 en 17 februari kwamen duizenden arbeiders, werklozen en leden van de volksvergaderingen samen in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires voor de Nationale Arbeidersvergadering. Deze bijeenkomst was totnogtoe het hoogtepunt van de beweging naar het opzetten van een alternatieve macht van arbeiders en de massa in Argentinië. Sinds de start van de revolutie in december ging de beweging met rasse schreden vooruit, niet alleen organisatorisch maar ook in de politieke conclusies die ze trekt. Wij publiceren hier in het kader van onze analyses over de Argentijnse revolutie de vertaling van de volledige tekst van de resolutie die 17 februari werd gestemd door de Nationale Arbeidersvergadering. Op 2 april is de volgende vergadering gepland.

De volksopstand van december vorig jaar luidde een nieuwe fase in in de geschiedenis van Argentinië, een turbulente fase waarin het gewone volk de confrontatie aangaat met de bankroete en reactionaire oligarchie die gesteund wordt door het imperialisme. Dit langere artikel van Alan Woods gaat in op de rol die gespeeld kan worden door de zgn. grondwetgevende vergadering. Vele linkse Argentijnse groeperingen (zoals de Partido Obrero) voeren campagne rond de slogan van een grondwetgevende vergadering. Maar in hoeverre is deze slogan relevant voor het geïndustrialiseerde Argentinië anno 2002?

Het revolutionaire proces verdiept zich in Argentinië. Dit artikel gaat o.a. in op de rol van de talrijke volksvergaderingen die als paddestoelen uit de grond schieten, op de rol van de middenklasse en op de Duhalde-regering en haar economisch plan. Welke strategie is de geschikte voor de linkerzijde?

Een opstand vanuit de “ingewanden” van de Argentijnse samenleving. Zo beschreef een jonge deelnemer de revolutionaire opwelling in het tweede grootste en meest geïndustrialiseerde land van Latijns Amerika. Voor de eerste keer in de geschiedenis van het land zijn de arbeidersklasse en alle onderdrukte lagen van de samenleving er in geslaagd om een regering en een president omver te werpen. Niet één president maar vijf presidenten hebben het onderspit moeten delven op niet minder dan twaalf dagen tijd.

In taferelen die deden denken aan de val van Saigon, pakten de regeringsleiders gehaast hun biezen en vluchtten met de helikopter van het dak van het presidentiële paleis. Deze keer waren het geen buitenlandse indringers die op de vlucht sloegen voor een nationaal bevrijdingsleger, maar wel een verkozen president die vluchtte voor zijn eigen volk. Terwijl de ogen van de wereld gericht waren op de oorlog in Afghanistan, was er een andere oorlog aan de gang. In de week voor Kerstmis was het Argentinië dat zich in een staat van oorlog bevond. Deze keer was het geen oorlog tussen naties, maar een oorlog tussen arm en rijk, tussen de haves en de have-nots: een oorlog tussen de klassen.

Op 13 juli ll. moest Argentinië voor 1,1 miljard dollar aan kortlopende buitenlandse schulden terugbetalen. De overheid zag zich verplicht om daarvoor op de binnenlandse kapitaalmarkt een gelijkaardig bedrag vers geld te lenen aan een astronomische rente van 14,01%. Dit was het begin van een schuldencrisis.

De mannen en vrouwen met bivakmutsen van het Zapatistische Leger voor Nationale Bevrijding (het EZLN) hebben begin maart hun intrede gedaan in Mexico City na een meer dan 3000 kilometer “lange mars” die vertrok vanuit de verre provincie Chiapas. Het is echter jammer dat de Zapatisten niet bereid zijn om de sociale mobilisatie te organiseren rond een eisenbundel in samenwerking met de vakbonden, volksorganisaties en de linkse politieke massapartij PRD en acties op touw te zetten die buiten de enge grenzen treden van de eisen van de inheemse volkeren.

Naar jaarlijkse gewoonte kwam het Wereld Economisch Forum eind januari samen in het Zwitserse skioord Davos. Tegelijkertijd werd in de Braziliaanse havenstad Porto Alegre voor het eerst een tegentop georganiseerd, het Wereld Sociaal Forum. Dit initiatief vloeit voort uit de dynamiek die is ontstaan na de massabetogingen tegen de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in Seattle november ’99.

Na een week van massale protesten, wegblokkades en een algemene staking in de stad Cochabamba, heeft de Boliviaanse regering van Hugo Banzer de noodtoestand uitgeroepen. Het protest was vooral gericht tegen de beslissing om het waterbevoorradingsysteem van de stad te verkopen aan Aguas del Tunari, een multinationaal consortium van privé-ondernemingen. Onmiddellijk na de privatisering onder druk van de Wereldbank, verdubbelde de prijs van het water.

Op 16 oktober 1998 arresteert de Britse politie Pinochet in Londen. Na 17 maanden juridisch en diplomatisch getouwtrek, keerde de oud-dictator onlangs als een vrij man terug naar Chili.

"Het Zwitserland van Latijns-Amerika", "de oudste en meest stabiele democratie van het continent" wordt al een jaar lang meegezogen in een politieke wervelwind zonder weerga. Het land bezit een van de grootste petroleumvoorraden ter wereld en de internationale burgerij is dan ook uiterst bezorgd over de situatie. Wat gebeurt er in Venezuela?

Toen de boeren van Chiapas in opstand kwamen in januari 1994, hebben alle media hieraan ruchtbaarheid gegeven. Maar dit was niet de enige vuurhaard van sociale revolte in Mexico. Massabetogingen, landbezettingen en de electorale steun voor de PRD (Partij van de Democratiscche Revolutie) bij de recente verkiezingen getuigen van de misnoegdheid van de arbeiders, de boeren en brede lagen van de verarmde middenklasse sinds de economische crisis van 1994 en de sociaal-economische politiek van het Mexicaanse regime.

Dit jaar is het 40 jaar geleden dat Fidel Castro, Che Guevara en hun guerrillalegertje erin slaagden de gehate dictator Batista omver te gooien. Na al die jaren is Cuba nog steeds een doorn in het oog van de machtigste kapitalistische staat op aarde: de Verenigde Staten. Het is niet de bedoeling om een volledig overzicht te geven van de moderne Cubaanse geschiedenis. Het leek ons veel belangrijker stil te staan bij lessen en theoretische kwesties die van belang kunnen zijn voor jongeren en arbeiders die vandaag de dag een consequente antikapitalistische strijd willen voeren.

Aan de oppervlakte lijkt de Mexicaanse economie volledig hersteld van de ineenstorting van haar munt in 1994/95. Sommige internationale analisten zeggen zelfs dat Mexico een voorbeeld is voor de Aziatische economieën om snel uit hun recessie te komen. De realiteit is echter lichtjes anders. Na de angstwekkende terugval van de economische groei met 6,2% in 1995 werd er in 1996 reeds terug een indrukwekkende groei van 7% (officieel cijfer) opgetekend. Als je het gemiddelde van deze cijfers verspreid over de periode van 3 jaar kom je aan een jaarlijkse groei van enkel 1,8%. Terzelfder tijd groeide de bevolking a rato van 1,9% per jaar. Volgens een universitaire studie zijn de netto lonen, in plaats van te stijgen ten gevolge van de economische groei, gedaald met 34,5% de afgelopen 3 jaar. Deze daling van de lonen kadert in een trend op langere termijn. Zo is bijvoorbeeld de koopkracht van het legale minimumloon vandaag slechts 25% van wat het was in 1980.

Nor Andino is een consortium van de Belgische energieholding Tractebel in Zuid-Amerika. Het levert elektriciteit aan de grote verbruikers in het noorden van Chili, zoals de kopermijnen. Daar het Chileense bedrijf Endesa besloten heeft om een pijplijn voor transport van aardgas te bouwen van Argentinië naar Chili, verwacht Nor Andino zware concurrentie.

De barmhartige ongerustheid van de internationale media voor de "geestelijke" gezondheid van de mensheid en van de Cubaanse bevolking in het bijzonder is echt ontroerend. Ondanks het "evangelisch" karakter van het Pausbezoek werd het snel duidelijk dat het Vaticaan van de gelegenheid gebruik wenste te maken om het regime de les te spellen over het gebrek aan democratie en mensenrechten.

Trouwe lezers van dit blad weten dat we als marxisten steeds het internationalisme hoog in ons vaandel dragen. We onderhouden dan ook nauwe contacten met gelijkgezinden in een steeds groter aantal landen over heel de wereld. Mexico is er daar één van.

De voorzitter van de AFL-CIO, John Sweeney, heeft met z’n bezoek aan Mexico een nieuwe koers ingezet. Buiten een ontmoeting met de Mexicaanse president Zedillo had hij ontmoetingen met onafhankelijke vakbondsfederaties zoals de Nationale Vakbond van Arbeiders, wat toch veel belangrijker is.

Tijdschrift Vonk

layout Vonk 322 page 001

Activiteiten

Onze boeken

Onze boeken