Kapitalistische landen zullen niets ondertekenen dat tegen de belangen en de winst is van de ondernemingen van hun land. Deze contradicties van de natiestaten hebben volledig mee gespeeld in Kopenhagen en hebben er over de jaren geleid tot de mislukking van internationale verdragen over verschillende onderwerpen, van wereldhandel tot ontwikkelingshulp.

Internationale samenwerking is duidelijk nodig om een duidelijk internationaal probleem op te lossen. Maar dit kan enkel gebeuren wanneer verdragen gesloten worden door afgevaardigden die ter verantwoording kunnen geroepen worden, en die de belangen van de gewone mensen en de planeet dienen, niet voor de winsten van de grote ondernemingen.

Ondanks alle ophef is de recente VN-klimaattop opnieuw geëindigd in een farce. De COP-28 was vanaf dag één doorspekt met ironie. Om te beginnen werd het gehouden in de (VAE), een belangrijke olie- en gaseconomie, en het stond onder leiding van Sultan Al Jaber, CEO van ADNOC, de nationale oliemaatschappij.

Meer dan ooit teisterden bosbranden Europa de afgelopen maand. Negen mediterrane landen werden getroffen, waardoor veel mensen hun huis en zelfs hun leven verloren. Dit zijn de dodelijke gevolgen van de klimaatcatastrofe.

Het recente mediacircus rond de in juli door het Europees Parlement goedgekeurde natuurherstelwet is bedoeld om de echte doelstellingen van de EU te verbergen: de heropleving van een 'groen' protectionisme, betaald door arbeiders en hun gezinnen.

Al jarenlang wordt er door bewoners van steden rondom de hoogovens van Tata Steel in IJmuiden aan de bel getrokken over de enorme vervuiling die deze fabriek veroorzaakt. Milieuorganisaties sluiten zich aan bij het koor van kritische stemmen. Tata Steel is namelijk de grootste uitstoter van CO2 in Nederland en een grote uitstoter van stikstofverbindingen en kankerverwekkende stoffen.

Woensdag 9 februari verschijnen klimaatactivisten Orla Murphy en Zac Lumley voor de rechtbank in Dublin. Ze worden vervolgd voor ernstige strafrechtelijke schade, waarvoor ze een gevangenisstraf van maximaal een jaar kunnen krijgen. De ‘misdaad’ waarvan ze worden beschuldigd? Vreedzaam protesteren tegen de passiviteit van de Ierse regering in het licht van klimaatverandering door de woorden "No More Empty Promises" op de voorkant van een regeringsgebouw te schilderen.

Op zondag 31 oktober gaan de onderhandelingen officieel van start voor de COP26, de klimaatconferentie van de Verenigde Naties. Staatshoofden uit de hele wereld komen er samen om twee weken van onderhandelingen, paneldiscussies en persconferenties te beginnen. Ook bedrijfsleiders zullen prominent aanwezig zijn om hun ideeën over de aanpak van de klimaatverandering toe te lichten.

Na afloop van het nucleaire incident bij de kerncentrale van Fukushima, in 2011, zijn de beschadigde reactoren hitte blijven produceren, waardoor het nodig werd om deze voortdurend te blijven koelen met water. Zo is er meer dan een miljoen ton radioactief water opgeslagen, waar elke dag nog eens 140 ton bijkomt.

Naar aanleiding van de 26ste internationale klimaatconferentie in Glasgow - de zoveelste maat voor niets - kondigde Youth4Climate opnieuw acties aan. De klimaatstrijd moet met rasse schreden, maar ook met 'branie' gevoerd worden. Lees hier onze voorstellen.

Om totaalvisies te realiseren, moet de samenleving bevrijd worden van de grenzen die het private bezit opwerpt. Enkel door het onteigenen van de grote banken en bedrijven, en het publiek maken van al deze rijkdom, kunnen alle steden tot volledige ‘ecocities’ worden omgebouwd. Dan zullen ze ophouden met steden te zijn in de nauwe zin: chaotische ophopingen van mensen en infrastructuur. In die zin ligt de opheffing van de tegenstelling tussen stad en platteland volledig binnen ons bereik.

Satellietbeelden van NASA laten drastische verminderingen zien in de uitstoot van broeikasgassen in gebieden met grote concentraties, zoals China of Noord-Italië. Vooraanstaande klimaatactivisten stellen dat ook dat het coronavirus de oplossing is om de klimaatverandering tegen te gaan. Wij vinden dat kortzichtig.

Handen wassen, afstand bewaren, in je elleboog niezen; we worden om de oren geslagen met onze persoonlijke verantwoordelijkheid om de coronacrisis te bestrijden. Dit doet sterk denken aan de benadering van de ecologische crisis: sorteer, eet minder vlees, vermijd het vliegtuig. Telkens wordt een crisis verengd tot persoonlijke verantwoordelijkheden blijven structurele oorzaken onderbelicht.

"Mijn boodschap is dat, wanneer je strijdt voor verandering, er altijd eerst censuur en repressie is, en je acties pas later als rechtmatig zullen worden beschouwd. Het is nooit andersom. Vergeet nooit dat de toekomst ons toebehoort en niet de huidige machtshebbers. Als we ons verenigen rond een revolutionair programma, kunnen we de wereld veranderen!"

De internationale beweging van klimaatstakingen heeft overal ter wereld veel indruk gemaakt. Het afgelopen jaar, tijdens verschillende wereldwijde actiedagen, liepen miljoenen jongeren in meer dan honderd landen hun schoolgebouwen uit om zich bij de demonstraties van Friday for Future  aan te sluiten en onmiddellijke actie tegen klimaatverandering te eisen.

Hoewel er het hele jaar bosbranden zijn in de Amazone, woedde er de afgelopen weken een recordaantal bosbranden. Het Braziliaanse Agentschap voor Ruimteonderzoek (INPE) heeft dit jaar via satellietbeelden meer dan 73.000 brandpunten waargenomen. Vorig jaar waren dat er tussen 1 januari en 20 augustus 40.000.

Laten we ze klimaatstakers noemen. Want dat zijn ze eigenlijk en geen klimaatspijbelaars. Er bestaat immers geen minimumleeftijd om gebruik te maken van het stakingsrecht. Spijbelen heeft iets frivool, luchtig en vrijblijvend. Staken is politiek, ernstig en geëngageerd.

Door de klimaat- en milieuproblematiek zijn vooral jongeren gaan beseffen dat hun toekomst in gevaar is. Een generatie die voorheen als apathisch en ongeïnteresseerd werd gebrandmerkt, engageert zich nu voor haar toekomst en die van onze (enige) planeet.

Over de hele wereld gaan jongeren de straat op om de brandende kwestie van ons tijdperk aan te pakken: de dreigende klimaatramp. In elk land is de situatie dezelfde: een nieuwe, geradicaliseerde generatie wordt politiek actief en eist actie en systeemverandering om de vernietiging van het milieu tegen te gaan.

Marx' ecologische ideeën zijn diepgaander dan veelal wordt gedacht. Het is bijzonder dat ideeën die 150 jaar geleden zijn uitgewerkt over nota bene ecologie, een erg 21e-eeuwse thema, vandaag nog zo accuraat zijn. Ze vormen een gids voor elke actievoerder met de duidelijke boodschap: onder het kapitalisme kan er geen rationele relatie tussen mens en natuur tot stand komen.

Terwijl de scholierenstakingen in België al een minister ten val brachten, breidt de Youth for Climate-beweging zich internationaal uit. In landen als Australië, Zwitserland en Nederland vonden al grote jongerenstakingen plaats. In andere landen zijn de voorbereidingen voor de wereldklimaatstaking van 15 maart volop aan de gang.

De jeugdige onstuimigheid voor het klimaat heeft in de afgelopen weken menig volwassene beroerd. Zo ook de leerkrachten.

Voor veel mensen lijkt een revolutionaire verandering in de maatschappij een luchtkasteel, onmogelijk te realiseren tijdens hun leven. In dit opzicht ontwikkelde Trotski het concept van het “Overgangsprogramma”. Hoe zou zo’n overgangsprogramma voor het klimaat er uit zien?

De temperaturen blijven stijgen en de kapitalisten kunnen enkel machteloos toekijken. In laatste instantie is hun systeem verantwoordelijk voor deze vernietigende chaos.

Recent verscheen een belangrijk nieuw boek over ecologie en de klimaatcrisis: A Defence Of Growth, Progress, Industry And Stuff, geschreven door Leigh Phillips (Uitgeverij Zero Books, 265 blz.). Het boek is belangrijk omdat het de eerste omvattende marxistische kritiek is op het verwarde programma van de klimaatbeweging. Het boek is politiek scherp, brengt de nodige kritiek op het juiste moment, leest als een trein en is bij momenten bijzonder grappig.

Naarmate de COP21 klimaattop in Parijs naar zijn einde liep, klonken er triomfantelijke geluiden uit de coulissen die gretig door de media werden verspreid. Op zondag kwamen de zogenaamde wereldleiders unaniem met de blijde boodschap naar buiten: er zou een historisch klimaatakkoord bereikt zijn, met een bindend lange-termijnplan om een ecologisch catastrofe te vermijden. “Bingo”, zou je denken...

Bij Volkswagen is er recentelijk een groot schandaal ontstaan met betrekking tot zijn dieselauto's. Bij onder andere de modellen Jetta, Golf, Beetle en Passat bleek er vervalsingsoftware geïnstalleerd te zijn, welke ervoor zorgde dat de daadwerkelijke uitstoot van stikstofoxiden hoger was dan werd aangegeven, met allerlei negatieve effecten op het milieu en de gezondheid ten gevolge.

In november komen wereldleiders voor de 21ste keer in Parijs samen om een oplossing te vinden voor het ecologische probleem. Maar de verwachtingen zijn laag: waarom zouden ze nu wel ernstige maatregelen kunnen nemen daar waar ze de vorige 20(!) keer gefaald hebben? “Verander het systeem, niet het klimaat!”, waren de woorden van de Latijns-Amerikaanse revolutionair Hugo Chavez. Nu is het de niet mis te verstane slogan van de mobilisaties in Parijs.

Nick Deschacht houdt het boek van Anneleen Kenis en Matthias Lievens,'De mythe van de groene economie' tegen het licht.

De wereldwijde verdragen op gebied van klimaatverandering, zoals het Kyoto-protocol, zijn gebaseerd op de veronderstelling dat de markt, mits de juiste regelgeving en stimulansen, de problemen van de klimaatverandering zal oplossen. En daar knelt nu net het schoentje.

In het voorjaar werd een enquête uitgevoerd rond de vraag waar de Europeaan zich het meest om bekommert. Uit deze Eurobarometer blijkt dat hij zich in de eerste plaats zorgen maakt om armoede (68%) en in de tweede plaats om het milieu (62%).

De opwarming van de aarde is uitgegroeid tot een politiek hot item, letterlijk en figuurlijk dan. Wat sterk opvalt in de huidige kruistocht tegen het broeikaseffect is de nadruk die gelegd wordt op de individuele consument. Erik De Bruyn wijst daarentegen op het verwoestende karakter van het productiesysteem zelf.

Sceptici wijzen erop dat vooral natuurlijke processen het klimaat beïnvloeden. Een feit is dat de opwarming van de aarde en de veronderstelde invloed van menselijke activiteiten daarop uitgegroeid is tot een politiek hot item, letterlijk en figuurlijk dan.

De uitzending ‘Overleven’ op Canvas behandelde een week geleden de Genetisch Gemodificeerde Organismen. Marc Van Montagu verdedigde door dik en dun de ggo’s. Eén van de argumenten van Marc is dat men hier de honger mee uit de wereld gaat helpen. Emeritus hoogleraar Philip Polk denkt daar nochtans anders over.

De temperatuur van de aarde is aan het stijgen. Sinds de industriële revolutie, de laatste tweehonderd jaar, komen er enorme hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer bij. Gedurende een tijd konden de planten en de oceanen er grote massa’s van opslorpen door de fotosynthese, waarbij water en CO2, dank zij de bladgroenkorrels in de planten, voedsel synthetiseerden voor de planten. Deze broeikasgassen zorgen nu voor een serre-effect.

Momenteel is een delegatie van Amerikaanse militairen op bezoek in Antwerpen om de haven in gereedheid te brengen voor de wapentransporten naar de toekomstige frontlijn in het Midden-Oosten. Eén van de aspecten die daarbij onder de loupe wordt genomen is de Vlaamse milieuwetgeving.

Enkele maanden geleden werden de resultaten van een grootscheeps Vlaams epidemiologisch onderzoek bekendgemaakt. Voor het eerst was niet de vervuiling in lucht, water of bodem, maar in het menselijk lichaam gemeten. De resultaten waren onthutsend, maar niet echt verbazingwekkend voor wie met de milieuproblematiek vertrouwd is: de gemiddelde Vlaming is tot in zijn diepste binnenste vervuild met zware metalen, poliaromatische koolwaterstoffen en ander fraais.

Tijdschrift Vonk

layout Vonk 322 page 001

Activiteiten

Onze boeken

Onze boeken