De patroons stoeften aan de vooravond van de grote vakbondsbetoging: “er is geen actiebereidheid op de werkvloer”. Nochtans gaven 80.000 mensen gehoor aan de vakbondsoproep om op straat te komen in Brussel op 20 juni. Dit zorgde in veel bedrijven voor verlaagde activiteit die dag.
Soms werd zelfs de productie stil gelegd bij gebrek aan personeel. Het stads -en streekvervoer werd ook sterk verstoord. Business AM, de financieel-economische nieuwsbrief, vond die stevige opkomst “toch wat onverwacht”. De kapitalisten en hun media onderschatten blijkbaar moedwillig de onrust die leeft op de werkvloer over de stijgende levensduurte. Dit doen ze op eigen risico, want de inflatiestorm zal vroeg of laat hun personeel dwingen tot meer en grotere acties. De algemene 24-uren staking die het ABVV aankondigt voor november getuigt hiervan.
Inflatierecord
De officiële inflatie dweept nu met de 10 procent grens. Nooit in veertig jaar was deze zo hoog. Dit is de algemene inflatie. Maar niets snijdt zo diep in het inkomen dan de specifieke energie- en voedselinflatie. Als de prijs van kleding, meubels of van een smartphone stijgt, kan je de aankoop ervan uitstellen. Dit is nu al aan de gang. Heel anders is het gesteld met voedsel, met het gas- en electriciteitsverbruik of de benzinetank van de wagen. Alhoewel ook daar het aankooppatroon verandert onder invloed van de hoge prijzen. Het gasverbruik is bijvoorbeeld in de eerste helft van het jaar met één vijfde verminderd. Er zijn ook meer en meer getuigenissen van mensen die zich één hele week ziek melden om te ontsnappen aan de vlijmende prijs van een volle tank om naar het werk te rijden. In de Antwerpse haven vertellen logistiek arbeiders hoe ze liever een paar dagen per week op het werk blijven slapen om transportkosten uit te sparen.
“Er is toch nog een index”, reageren het VBO en VOKA in koor. Ja, maar het is een verminkte index, de zogenaamde ‘gezondheidsindex’. Die is berekend zonder rekening te houden met de prijsstijgingen van petroleum… De indexaanpassingen van de lonen en sociale uitkeringen vinden ook met vertraging plaats. De facturen daarentegen kennen geen vertraging. Lonen die trager stijgen dan de inflatie zijn eigenlijk lonen die dalen. Zo voelt de realiteit aan voor veel mensen. Het zijn vooral de laagste inkomens die het meest afzien door prijsstijgingen. Hier komt de klap bijzonder hard aan. Het aandeel van huur en energie in de uitgaven is groter bij armere gezinnen. De Nationale Bank berekende dat de mensen aan de financiële onderkant van de maatschappij hun uitgaven met een kwart sneller zien stijgen dan de hogere inkomens.
Verarming
Een andere studie, van de KUL, wijst uit dat de index slechts gedeeltelijk de gezinnen beschermt. Negentig procent van de mensen met een variabel energiecontract verarmen. De tien procent armsten zien hun inkomens met 7 procent dalen. De steunmaatregelen (vermindering BTW en accijnzen, uitbreiding sociaal tarief, de energiecheque) van de regering zijn een doekje voor het bloeden. Ze zijn te timide en komen te laat.
Met de loonwet van 1996 die de lonen in het gareel houdt, zal de loonmarge in 2023/2004 nihil zijn. Daarom moet deze wet op het schop. Op de Vivaldi regering of Vooruit moeten we hiervoor niet rekenen.
De ‘winst-prijs’ spiraal
Ondanks de verarming van de werkende bevolking hebben de patroons het lef om de index in vraag te stellen. Voka stelt daarom een index-sprong van 3 procent voor. Zij vrezen voor wat ze een ‘loon-prijs’ spiraal noemen. Met een verwijtende vinger wijzen ze naar de lonen. Veertig jaar geleden, tijdens de vorige inflatiepiek, beweerden ze hetzelfde. De aanpassing van de lonen aan de levensduurte is volgens hen de oorzaak van de galopperende inflatie. Niets is minder waar. De loonstijgingen volgen de prijsstijgingen en gaan ze niet vooraf. Zelfs een kind van 5 begrijpt dit. Maar de aanval op de loonindex verbergt iets anders. Het patronaat spuit mist om hun fenomenale winsten buiten schot te houden. De winsten dragen immers sterk bij tot de inflatie. Dit is bewezen en een recente studie over de inflatie in de Verenigde Staten bevestigd het nog eens. 54 procent van de inflatie is het gevolg van de stijgende winsten. De lonen daarentegen dragen slechts voor 8 procent bij tot de inflatie. (1)
In België zijn de winstmarges van de niet-financiële bedrijven nooit zo groot geweest in 25 jaar. Ze zijn ook de grootste in de hele EU. In 1996 bedroeg de marge 26 procent. Vorig jaar was dit 47 procent. De grote voedsel, drank en energiebedrijven maken ongeziene winsten. De winst van Engie alleen is voldoende om de regeringsmaatregelen voor de koopkracht te financieren. Volgens vakbondsexperten dragen deze winstmarges voor bijna de helft bij tot de inflatie in België. (2)
Geen sociaal overleg zonder klassenstrijd!
Het VBO komt nu op de proppen met een voorstel voor een tripartite akkoord (met de vakbonden en de regering) ‘om samen uit de crisis te geraken’. De vakbonden hebben hier koud op gereageerd, maar het principe van een dergelijke akkoord hebben ze niet verworpen. Dit is verkeerd. ‘Samen’ geraken we niet uit de crisis. Enkel door klassenstrijd kunnen we onze klassenbelangen verdedigen. De vakbondsleiding is verslaafd aan sociaal overleg. Dit is ook het geval bij vele delegees en militanten in alle vakbonden. Het is tijd om daarvan af te kicken! Vooral omdat het zogezegd steeds een win/win situatie moet zijn, maar de baas in de praktijk doorgaans veel meer wint dan de arbeiders. De algemene staking die het ABVV in november plant, wordt best vervroegd. Net nu na het succes van de betoging van 20 juni, in september en oktober, hebben we er belang bij de druk op te drijven, de loonwet van 1996 te breken en een echte index af te dwingen.
-
https://www.epi.org/blog/corporate-profits-have-contributed-disproportionately-to-inflation-how-should-policymakers-respond/