Verbijsterd. Dat waren veel mensen bij het horen van de verkiezingsuitslag. En terneergeslagen ook. Is de opmars van het Vlaams Blok dan echt niet te stuiten?

Natuurlijk heeft het politieke establishment een rode loper voor het Blok uitgerold. Het circus rond het migrantenstemrecht trok de kiescampagne op gang, gevolgd door een racismearrest twintig jaar na datum, het ‘verraad’ van de N-VA door over te stappen naar CD&V, waarna dit Vlaamse kartel onmiddellijk Brussel-Halle-Vilvoorde op de agenda plaatste. Allemaal spek voor de bek van het Blok. Dat vlak voor de eindstreep nog enkele schandaaltjes uit de kast vielen in de vorm van drugs, moord en mishandeling, kon uiteindelijk de pret niet bederven, want het Blok verkoopt dit als lastercampagnes tegen een partij die "zegt wat het volk denkt".

Niet dat het volk echt denkt wat het Blok zegt. Het merendeel van wat het Blok zegt en doet in het parlement, gaat totaal in tegen de belangen van het gros van hun kiezers. Die laatsten zien Dewinter en zijn kompanen vooral tegen de schenen van het establishment stampen, en daarvan geniet het volk, terecht. De politieke elite vertikt het immers om iets te doen aan de lamentabele toestand van onze samenleving. De maatschappelijke onzekerheid is de laatste jaren alleen maar toegenomen, de druk op het werk stijgt terwijl de financiële compensatie op het einde van de maand vaak heel pover is, in onze binnensteden braken armoede en frustraties dagelijks een opeenvolging van kleine en grote irritaties uit, om nog maar te zwijgen over de internationale chaos die elke dag via het beeldscherm onze woonkamer verduistert. Nogal wiedes dat veel mensen kiezen voor het makkelijke vertier van VTM, MTV en VT4. De commercie is daar in elk geval niet rouwig om, want tussen de culturele leegte verkopen een handvol multinationals hun nieuwste scala aan producten via reclamespots die zich in toenemende mate concentreren op het meest primaire van de mens...

Eigenlijk schreeuwen de mensen om van zo’n leven verlost te worden. We krijgen echter met de paplepel ingegeven dat dit nu eenmaal de realiteit is en dat alleen naïevelingen geloven in een betere wereld. De beweging voor het socialisme kon wel miljoenen mensen begeesteren, maar ook haar leiding in partij en vakbond is intussen ‘verantwoordelijk’ geworden en leert de gewone mens dat naar boven stampen futiel is. Dus stampen de mensen maar naar beneden, naar de migranten, de werklozen, de Walen. En extreem-rechts teert op dit geweld, zij zijn de partij van de laars die al het gespuis zal verpletteren, en ze durven nog naar boven trappen ook, tegen de schenen van de corrupte politiek.

Dat bijna een kwart op extreem-rechts stemt, toont dat die zogezegde welvarende Vlamingen open staan voor radicale ideeën. Links laat dit terrein echter volledig braak liggen, waardoor het Blok de leemte opvult met reactionaire demagogie. Van extreem-links moeten we uiteraard niet verwachten dat ze dit terrein bezetten, samen halen ze voor de zoveelste keer nog geen procent van de stemmen, dus daar kunnen we maatschappelijk niets op bouwen. Sterk links weerwerk kan er maar komen als de SP.a zich in die arena werpt. En dat hangt niet zozeer af van een mogelijk kartel met Groen! – linkse eenheid is natuurlijk beter – wel van het programma dat ze verdedigen. Een coalitie met rechtse partijen als de VLD of CD&V wordt steeds gebruikt om het programma van de SP.a te laten verwateren tot het meest flauwe aftreksel van ‘socialisme’, terwijl de partij haar achterban en de gehele werkende bevolking met fluwelen handschoenen asociale maatregelen door de strot moet rammen.

Daarom is de plaats van de SP.a vandaag op de oppositiebanken. Dat hoeft helemaal niet in te houden dat het Vlaams Blok in de regering komt. De SP.a kan een minderheidsregering van CD&V/N-VA en VLD/Vivant steunen tegen alle reactionaire en racistische voorstellen die het Blok indient. Vanuit de oppositie kunnen de socialisten ook stemmen voor elk progressief voorstel van de regering, hoewel wij eraan twijfelen of zulke voorstellen er zullen komen. Het Vlaams Blok zal wel alle rechtse voorstellen van zo’n minderheidsregering goedkeuren, ze stelden dit zelf al voor. Zo wordt ineens ook duidelijk dat het cordon sanitaire nooit heeft bestaan op het vlak van politieke ideeën, iets wat het Blok bij monde van haar voorzitter Frank Vanhecke ook onderkent: “Nagenoeg al onze eisen staan ook in de programma’s van zowel CD&V/N-VA als de VLD.” (DS 18/06/04)

Dat langs rechterzijde de roep voor samenwerking met het Blok verscherpt, hoeft dus niet te verwonderen. Dat zelfs ter linkerzijde stemmen opgaan om het Blok aan de macht te laten, is echter spelen met vuur en toont vooral de demoralisatie die heerst binnen links. Los van het feit dat de Belgische heersende klasse op dit moment helemaal geen virulent Vlaams-nationalistische partij in de regering wil binnenhalen, is het ook fout te denken dat het Blok snel versmacht zal worden in zo’n positie en geen zware schade kan aanrichten die niet noodzakelijk wordt rechtgezet. Te gemakkelijk verwijst men naar de verschrompeling van de FPÖ van Haider, die nu nog maar 6 procent van de kiezers achter zich kon scharen – wat echter niet wil zeggen dat extreem-rechts nu verdwenen is in Oostenrijk.

Het Blok heeft een gestaald partijapparaat en Filip Dewinter zal zich niet zo makkelijk aan de kant laten drukken door zijn eigen partij als bij Haider is gebeurd. Ondertussen zal zo’n regering veel lijden veroorzaken. Wat ga je tegen alle slachtoffers zeggen? Even doorbijten? Bovendien is er niets dat zegt dat je met hun programma niet lange tijd kan meeregeren. Extreem-rechts bestuurt enkele Franse steden al sinds midden jaren ’90, in Zwitserland draaien ze ook al een tijd mee en in Italië hebben ze zich eveneens reeds diep in het staatsapparaat geworteld. Zelfs in Oostenrijk zijn ze daar goed in geslaagd. Professor Clemens Ruthner van de UIA zegt daarover: “De FPÖ heeft zijn kankercellen overal doen uitzaaien. De FPÖ heeft de politie en de universiteiten gezuiverd van elementen die hen niet aanstonden en vervangen door hun eigen mensen.” Zoiets draai je niet zomaar om. In Oostenrijk was extreem-rechts in de regering ook nodig om de arbeidersbeweging openlijk te confronteren. Het is niet voor niets dat daar vorig jaar zulke monsterbetogingen doorgingen tegen de pensioenhervorming. Extreem-rechts is altijd al een stormram geweest die de heersende klasse op bepaalde momenten inzet om haar winsten te herstellen ten koste van de sociale verworvenheden van de arbeidersklasse. En die stormram mag daarna zondebok worden, maar dat wil nog niet zeggen dat de afbraak wordt teruggedraaid. De ‘democratische’ rechtse partijen zullen dit wel tegengaan, en zelfs een socialistische meerderheid is op zich nog geen garantie voor het herstel van de opgelopen schade.

IJveren voor het Blok in de regering is dus je reinste waanzin. Bij de huidige politieke verhoudingen zal het Blok in de oppositie uiteraard blijven groeien. Hoewel dit geenszins gelijk staat aan de fascistische dreiging van de jaren ’30 (zie ons artikel Extreem-rechts bestrijd je niet met een rechts beleidExtreem-rechts bestrijd je niet met een rechts beleid), stelt dit ons voor een serieus probleem. En fundamenteel is er maar één manier om dit probleem op te lossen: een georganiseerde en sterke linkerzijde met een radicaal programma.