De Middellandse Zee is opnieuw het toneel van schipbreuken, waarbij honderden migranten het leven laten in hun pogingen om te ontsnappen aan oorlog, horror en honger. De Middellandse Zee, een waar paradijs voor reizigers, is een kerkhof waar ten minste 27.000 mensen zijn gestorven sinds het begin van de tellingen in 2014.

De overeenkomst

De migratie-overeenkomst die de Europese Unie bespreekt, wordt door velen gezien als de beste kans op een meer gestructureerde procedure, waarbij migranten gelijkmatiger over het continent verdeeld worden. Er zijn echter landen zoals Polen en Hongarije die helemaal niet van plan zijn om vluchtelingen op te nemen (met een bruine of zwarte huidskleur, omdat ze geen problemen hadden om Oekraïense vluchtelingen toe te laten toen de oorlog begon).

In de praktijk zullen de landen aan de EU-buitengrenzen een strengere grensprocedure moeten implementeren voor degenen die waarschijnlijk geen vluchtelingenstatus zullen krijgen.

Andere landen krijgen de keuze tussen het opnemen van een aantal vluchtelingen of het betalen van 20.000 euro voor elke migrant die ze weigeren op te nemen. Dit moeten zij dan overmaken naar een gezamenlijk EU-fonds.

De sleutel van de nieuwe procedure ligt dan aan de grens: de voorafgaande screening zal bepalen waar een persoon naartoe gaat. Als de ambtenaren denken dat de migrant een kans maakt om als vluchteling te worden geaccepteerd, dan mag de persoon door, anders wordt hij weggestuurd. Deze procedure moet binnen 12 weken zijn afgerond, maar omvat natuurlijk ook een detentieperiode.

Degenen die worden afgewezen, worden naar een ander land gestuurd, niet noodzakelijkerwijs het land waar ze eerder woonden. Op dit punt zijn er meningsverschillen, want Italië wil graag meer opties qua landen om mensen naar terug te sturen, terwijl Duitsland stelt dat de EU geen mensen kan sturen naar landen waar de mensenrechten niet volledig worden gerespecteerd (alsof deze in de hubs rond Europa waar migranten na hun aankomst worden geplaatst, wel worden gerespecteerd!).

Officieel moet het land van bestemming een land zijn waar de persoon een band mee heeft (een familielid bijvoorbeeld), maar in de praktijk kunnen regeringen kiezen, wat betekent dat Italië en andere Zuid-Europese landen mensen naar Tunesië en andere Noord-Afrikaanse landen kunnen sturen.

Een ander punt van verdeeldheid betreft gezinnen die reizen met kinderen en niet-begeleide minderjarigen. Ook hier willen Duitsland, Ierland, Luxemburg en Portugal dat de strengere procedure aan de grens niet van toepassing is op de bovengenoemde personen. Deze punten waren voor hen echter niet genoeg om het akkoord te verwerpen, anders zou, zoals de Duitse minister van Buitenlandse Zaken zei:

"[E]en gemeenschappelijk Europees asielbeleid gebaseerd op solidariteit, al jaren dood zijn."

Ze beloofden alleen dat ze binnen de volledige wetgeving wijzigingen zouden bepleiten om kinderen en niet-begeleide minderjarigen uit te sluiten van de nieuwe regels.

De reisjes naar Tunesië

Aangezien regeringen, zoals de Italiaanse en Nederlandse, het onderwerp migratie (en het beschermen van de grenzen) bovenaan hun agenda hebben staan, is het accepteren van deze overeenkomst prioriteit nummer één. Onderhandelingen met Noord-Afrikaanse landen zijn de sleutel hiertoe.

In maart ontmoetten Mark Rutte en de Italiaanse premier Giorgia Meloni elkaar in Rome om te praten over o.a. het beheersen van de migratiestromen. Italië oefent samen met Spanje en Griekenland veel druk uit binnen de Europese Unie over dit onderwerp, vooral op het punt van de verdeling van vluchtelingen. Deze bijeenkomst werd gevolgd door een reis naar Tunesië in juni, waarbij ook de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen aanwezig was.

De reden voor de reis was het sluiten van een deal met Tunesië, omdat het land in het afgelopen jaar de belangrijkste route naar Europa werd voor migranten uit Sub-Sahara-Afrika, terwijl niet lang daarvoor dezelfde route alleen door Tunesiërs werd gebruikt. De VN schat dat van de 51.215 migranten die dit jaar in Italië aankwamen, er 26.555 vanuit Tunesië vertrokken, vergeleken met 3.658 in dezelfde periode vorig jaar.

In ruil voor het geld dat de EU aan Tunesië zal geven om de economische situatie te stabiliseren, zal het land een eerste ‘screening’ van vluchtelingen en migranten moeten doen en degenen terugsturen die waarschijnlijk geen asiel in Europa zullen krijgen.

De Italiaanse regering is ervan overtuigd dat om de ‘invasie’ en het gevaar van ‘etnische vervanging’ (een variant van de ‘omvolkingstheorie’) te stoppen, ze migranten moet stoppen waar hun reis begint, of op zijn minst vlak voor ze de zee oversteken. In deze geest hebben Italië en de EU de reis naar Tunesië voorbereid.

Na een paar weken van discussie, vanwege een duw- en trekspel van de Tunesische president Saied (die zelfs verklaarde dat hij geen geld met mensenlevens wil ruilen), slaagde het Europese trio erin om de deal op 16 juli goedgekeurd te krijgen. De EU zal Tunesië 150 miljoen euro geven om de staatsbegroting te ondersteunen, plus 105 miljoen euro voor migratiebeheer en grenscontrole. Giorgia Meloni is ongetwijfeld tevreden en de Italiaanse kapitalistische belangen in Tunesië zijn veilig: Italië is de eerste handelspartner (de export wordt geschat op 4 miljard euro) en meer dan 900 bedrijven uit de textiel- en energiesector werken in Tunesië en profiteren van de zeer lage lonen.

Tunesische hypocrisie

Tunesië bevindt zich niet alleen in het vizier van de EU, maar ook van het Internationaal Monetair Fonds. Het land dreigt failliet te gaan: de staatsschuld bedraagt 80% van het bbp, het jaarlijkse tekort op de staatsbegroting 10% van het bbp, de inflatie meer dan 10% en de werkloosheid meer dan 15%.

In deze situatie is het aantal stakingen van arbeiders sinds 2022 toegenomen, vooral in de sectoren gezondheidszorg en transport. Er zijn veel conflicten tussen jongeren en de politie.

De economische crisis heeft ook politieke gevolgen: bij de laatste parlementsverkiezingen in januari ging slechts 11% naar de stembus.

Saied onderhandelt met het IMF over een lening van 1,9 miljard dollar, maar de onderhandelingen duren lang omdat er natuurlijk een rekening aan vastzit: herstructurering van overheidsbedrijven (d.w.z. collectief ontslag), lagere salarissen en hogere prijzen voor eerste levensbehoeften zoals brood, olie en suiker. In werkelijkheid zou de president, die op illegitieme wijze zijn macht heeft uitgebreid via een zelfcoup in 2021, deze voorwaarden wel willen accepteren, maar hij is bang voor de sociale explosie die waarschijnlijk zal volgen.

Nu de deal met de EU dichtbij is, kunnen we verwachten dat hetzelfde zal gebeuren met het IMF. In de komende maanden liggen er sociale explosies in het verschiet.

Dat Saied verklaart dat Tunesië niet met mensenlevens zal spelen, zoals de EU eist, is absoluut hypocriet, want om zijn regering te stabiliseren voert hij een racistische campagne tegen zwarte Tunesische migranten en migranten uit Sub-Sahara die deze route naar Europa gebruiken. Hij verklaarde op absurde wijze in februari dat migranten:

“Tunesië destabiliseren met criminele activiteiten en deel uitmaken van een complot om een etnische vervanging mogelijk te maken.”

Eenzelfde racistische uitdrukking als die door de regeringen van Hongarije, Polen en Italië worden gebruikt.

De manier waarop hij en het staatsapparaat omgaan met migranten is gewoonweg onmenselijk: tussen 2 en 6 juli zijn honderden migranten vanuit de havenstad Sfax gedeporteerd naar een plek in de woestijn vlakbij de grens met Algerije en Libië. De politie arresteerde zelfs migranten die in Sfax woonden, onder het mom van "bescherming" toen het geweld tegen buitenlanders in de stad escaleerde.

Deze mensen werden achtergelaten in de woestijn; onder hen waren kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een vluchtelingenstatus. Velen klaagden over mishandeling door de politie tijdens de deportatie.

Dit afschuwelijke gedrag van de Tunesische regering wordt erg gewaardeerd door de EU, die zei dat Saied de man is die de migratiegolf naar Europa echt kan stoppen.

Daarom zet de Europese Unie Saied onder druk om de deal met het IMF te accepteren: het is absoluut essentieel voor de Europese belangen dat Tunesië niet faalt.

Vluchtelingen zijn welkom!

Deze overeenkomst is terecht bekritiseerd door de vele NGO's die het hele jaar door de scheepsroutes in de Middellandse Zee proberen te monitoren om mensen te redden van schipbreuken en van de smokkelaars die de schepen uit Libië en Tunesië organiseren en de vluchtelingen belachelijk hoge kosten (duizenden euro's) in rekening brengen.

Ondanks het misbruik van de uitdrukking “solidariteit tussen landen” die de EU graag en met trots wil tonen, verdwijnt deze als het op solidariteit met vluchtelingen aankomt. Sinds de overeenkomst met Turkije in 2016 werd ondertekend (op dezelfde lijn als de overeenkomst tussen Tunesië en de EU), zijn de grenzen versterkt, wat betekent dat grenscontroles voorrang hebben op het redden van mensen, als dat nodig is.

De gruwel die in juni in Griekse wateren plaatsvond, waarbij officieel 79 mensen omkwamen, maar het dodental waarschijnlijk 800 is, is hier een perfecte afspiegeling van. De kustwacht ‘controleerde’ de situatie alleen maar, negeerde de vele berichten waarin om hulp werd gevraagd en greep in toen het net te laat was.

De Middellandse Zee is slechts één manier die vluchtelingen gebruiken om Europa binnen te komen. Velen proberen de grens over te steken in het oosten, na maanden te hebben gelopen vanuit Afghanistan of Pakistan of waar dan ook, en berggebieden overgestoken te hebben, extreem vermoeid en zonder geschikte kleding.

Wat krijgen ze als ze eenmaal in Europa zijn? Maanden of zelfs jaren wachttijd in zogenaamde vluchtelingencentra, die overvol en onderbemand zijn, zonder enige duidelijkheid over wat er met hen gaat gebeuren. Dit geldt niet alleen voor volwassen mannen, maar ook voor gezinnen en niet-begeleide minderjarigen.

Als de Europese Unie zoveel geld heeft om te investeren (en dat heeft ze), dan zou het beter zijn om dat geld te gebruiken om deze structuren menselijk en leefbaar te maken, om culturele bemiddelaars en iedereen die in deze centra werkt eerlijk te betalen en om integratieprogramma's te implementeren.

Met de huidige deal zullen vluchtelingen en migranten die erin slagen om veilig de grenzen over te steken (over zee of over land) een moeilijker en onzekerder leven krijgen. Degenen die worden afgewezen en teruggestuurd zullen lijden onder mishandelingen en wreedheden in de gevangenissen van de transitielanden, zoals bijvoorbeeld al dagelijks gebeurt in Libië.

Als internationalisten verwerpen wij met kracht het idee dat Europa een te verdedigen fort is. Wij vinden dat vluchtelingen en migranten zonder beperkingen welkom moeten zijn op het hele continent en we wijzen erop dat het Europese migratiebeleid fundamenteel racistisch is. Wij zijn tegen elke vorm van racistisch beleid, wat alleen maar gemaakt is om de arbeidersklasse te verdelen door het idee te versterken dat vluchtelingen de vijand zijn. Open de grenzen!

• Vluchtelingen zijn hier welkom, laat de kapitalisten betalen!
• Weg met de imperialistische oorlog en plundering van onderontwikkelde landen!
• Weg met de verrotte kapitalistische EU!
• Weg met het kapitalisme dat de hoofdoorzaak is van oorlog en lijden voor miljoenen mensen!