Overal in Vlaanderen ontmoette de SP.a-top veel kritiek tijdens de provinciale bijeenkomsten om het Generatiepact uit te leggen. In Antwerpen was deze activiteit extra levendig omdat tientallen syndicalisten buiten piket stonden én omdat een sterke groep van SPa-Rood in het debat de standpunten van die syndicalisten verdedigde.
Een dik uur voor de aanvang hadden de syndicale delegaties van Agfa Gevaert en van de petrochemie in de Antwerpse haven (Degussa, Total, Bayer en BRC) verzamelen geblazen aan de nieuwe stadsbibliotheek Permeke, waar de bijeenkomst op dinsdag doorging. Ze uitten daar hun onvrede over het Generatiepact. Door middel van een piket en een pamflet wilden ze de binnenkomende SP.a-leden overtuigen dat ze zich “niet moeten laten bedotte door Vande Lanotte”. Deze delegees vinden dat SP.a al lang niet meer de belangen van de werkende mens laat primeren. Verschillende van hen weigeren nog te stemmen op de partij. Maar in hun actie tonen ze dat ze zich met al hun woede wel blijven oriënteren naar de SP.a. Zo stelt Rudi Dom, hoofddelegee bij Agfa Gevaert, tijdens een interview met Indymedia dat de perikelen tussen het ABVV en de SP.a niet de kern van de zaak zijn. “Wij willen het Generatiepact van tafel. Daar gaat het om. Dit is één van de weinige mogelijkheden die we hebben om druk uit te oefenen.” Daarom dat SPa-Rood de actie van in het begin kwam ondersteunen. Het feit dat SPa-Rood weerwerk levert, kan bij veel syndicalisten dan ook op sympathie rekenen.
Een delegee bij Total argumenteerde aan het piket dat syndicalisten de handschoen moeten opnemen in het debat. “Moet het zo ver komen dat ik me moeten schamen als syndicalist wanneer ik mijn mening zeg bij de SP.a?” Hij ging met enkele andere ABVV-ers naar binnen om te pleiten tegen het pact. Het is inderdaad door je in de discussie te mengen dat je twijfelaars kan overtuigen. We mogen de zaal niet gewoon overlaten aan de partijleiding, het debat wordt ook daar gevoerd en dus moeten we ook daar bouwen aan een alternatief.
De zaal met een capaciteit van 99 mensen zat tot aan de nok gevuld, extra stoelen werden aangesleurd en achteraan moesten er nog een hele hoop kameraden rechtstaan. Toen de Antwerpse SP.a-voorzitter Johan Peeters opmerkte dat de mensen achteraan lang zouden moeten staan, repliceerde een syndicalist: "Dat zal er nog wel bij kunnen, we moeten nog rechtstaan tot ons 65."
Johan Peeters leidde de uiteenzetting van de voorzitter in. Hij sprak over de verloedering van de buurt waarin Permeke gelegen is. De Seefhoek is een buurt waarin de samenlevingsproblemen enorm zijn: hoge werkloosheid, veel gezinnen in armoede, bouwvallige woningen enzovoort. Hij zei verder dat er in Antwerpen 34.000 werklozen zijn, waarvan 9000 jongeren. Al deze problemen zijn problemen die de socialisten zouden moeten oplossen. Niet met een straatrevolutie, aldus Johan Peeters, maar met een parlementaire revolutie. Om te eindigen wou hij nog een woord kwijt over SPa-Rood. Een politieke tegenstander had hem gevraagd of de SP.a ging scheuren. Maar de Antwerpse SP.a-voorzitter had er op gehamerd dat dit geen afsplitsing is. Nee, voor hem is SPa-Rood belangrijk omdat ze de discussie terug in het leven roepen. Hij pleitte daarom voor tendensrecht voor SPa-Rood “want veel SP.a-leden vragen ook een grondig debat”.
Vervolgens gaf voorzitter Vande Lanotte een uitgebreide uiteenzetting over het Generatiepact en probeerde zijn zaak zo goed mogelijk te verkopen met behulp van slides. Die lieten zoveel mogelijk de ‘mooie’ kant van de zaak zien en moesten hem helpen te bewijzen dat het Generatiepact een links sociaal pact is. Daarvoor trachtte hij de zaal te misleiden met allerlei drogredeneringen. Zo beweert hij bijvoorbeeld dat ‘het kapitaal’ meer bijdraagt aangezien er een groter deel uit de vennootschapsbelasting naar de sociale zekerheid gaat. Op die manier geformuleerd kan het lijken dat het kapitaal meer bijdraagt, maar eigenlijk gaat er een groter deel uit de bestaande vennootschapsbelasting naar de SZ zonder dat het kapitaal extra belastingen heeft moeten ophoesten! Vande Lanotte gaf vooral een technische uitleg doorspekt met zulke mooie voorstellingen. De cruciale vraag ontweek hij nochtans, namelijk waarom de SP.a-leiding blijft werken binnen het enge kader dat het patronaat wil opleggen aan de samenleving. Waarom moeten de werkende mensen inleveren en krijgen de bazen nog meer cadeaus?
De vloer aan het woord
Na die lange toespraak was het de beurt aan de vloer. Jef Sleeckx, gepensioneerd volksvertegenwoordiger voor SP, sloot zich aan bij de stelling dat het brugpensioen een symbooldossier is. “Het is het symbool van een economie die steeds meer van de mensen vergt, zonder enige werkzekerheid in de plaats. Voortdurend worden onze sociale verworvenheden op de helling gezet. Eerst laten ze de mensen harder werken, daarna langer, en binnenkort waarschijnlijk ook nog voor minder geld." Waarna Jef een reeks cijfers gaf die aantonen dat onze samenleving genoeg geld heeft om de vergrijzing te betalen. “Er wordt gezegd dat het Generatiepact nodig is om de vergrijzing tegen te gaan. De commissie van de vergrijzing heeft uitgerekend dat er tegen 2030 een 10 miljard euro nodig is om de sociale zekerheid te vrijwaren. Ons BNP groeit elk jaar met 10 miljard, dus waar zit het probleem.” Verder haalde hij het efficiënt bestrijden van de fiscale fraude, de vermogensbelasting en de algemene sociale bijdrage aan als alternatieven voor het financieren voor de sociale zekerheid. Hij concludeerde: “Het Generatiepact is de vertaling van de Lissabonakkoorden om tegen 2010 de EU competitief te maken tegenover de VS. Het heeft niets te maken met bezorgdheid om de financiering van onze sociale zekerheid.”
Wat toen volgde, was de ene kritiek na de andere. Hoewel er onmiskenbaar aanhangers waren in de zaal, kwam niemand het Generatiepact verdedigen, Vande Lanotte mocht alleen de hete kolen uit het vuur halen. Aan het applaus te horen, waren voor- en tegenstanders ongeveer evenredig verdeeld over de zaal.
Erik De Bruyn legde haarfijn uit dat de financiering van de sociale zekerheid niet zozeer afhankelijk is van het aantal mensen dat werkt en hoe lang die werken. Hij gaf daarbij het voorbeeld van India waar de mensen van hun kindertijd tot hun oude dag werken maar waar ze geen sociale zekerheid hebben zoals in België omdat de arbeidsproductiviteit in India veel lager is. Vervolgens gaf Erik cijfers over onze productiviteit, onder andere in de Antwerpse havenindustrie waar die tussen ‘92 en ’98 met 40 procent (!) is gestegen. Dat wil zeggen dat er 40 procent meer rijkdom is om te verdelen. Bij de dokwerkers steeg de productiviteit in diezelfde periode met 10 procent. “De productiviteit in de Belgische economie stijgt dus veel sneller dan de kosten van de vergrijzing. Maar toch moeten de mensen langer werken.”
Een delegee van Opel Antwerpen kwam dit bevestigen. Hij legde uit hoe elke seconde arbeid uit hen wordt geperst. “Als de arbeiders dit tot ze oud zijn moeten blijven doen, dan vallen er doden op de vloer!” Jongeren moeten in constante onzekerheid leven, want ze worden slechts aangeworven volgens weekcontracten. Terecht bekritiseerde deze kameraad het model van Europa waarin wij steeds meer moeten leven volgens de standaard in Polen.
Herman Luyckx stelde klaar en duidelijk dat heel de technische uitleg van Vande Lanotte tot in de details door de vakbonden wordt ontkracht. En dat de SP.a-leiding veel syndicalisten op het hart heeft getrapt. Herman bleef daarbij zeer beleefd maar kreeg als dank in het antwoord van de partijvoorzitter een veeg uit de pan. “Het waren niet wij die onze rug naar de vakbond keerden, het waren de vakbonden die letterlijk hun rug naar ons keerden!” Waarmee ze voor het gemak vergeten dat de ABVV-ers pas hun rug kwamen keren aan het SP.a-congres nadat de SP.a-top hen niet alleen in de regering verraden had, maar hen ook nog eens arrogant had aangepakt in de media. Vande Lanotte ging nu zelfs nog een stapje verder en insinueerde de vakbond een gebrek aan democratie: “Bij ons zetelt wel iemand van de vakbond in het bestuur, maar bij de vakbond niemand van SP.a.” In elk geval heeft de vakbond haar basis geraadpleegd over de onderhandelingen, terwijl de SP.a-top nooit haar afdelingen heeft aangesproken over het Generatiepact!
Dat was dan ook de oproep van Mischa Van herck. “De afdelingen moeten zich over het Generatiepact uitspreken. Want deze bijeenkomst is op zich goed maar heeft geen statuut en beslissingsmacht binnen de partij. Er moet in de afdelingen een tegensprekelijk debat komen en gestemd worden. Dat alle afdelingen dit eisen.” Verder klaagde hij de nefaste rol van de SP.a aan. “Wij jagen de mensen angst aan. Angst voor de put die we zelf graven in de regering!”
De delegee van Total kwam zoals hij had gezegd ook tussen in de discussie. Hij was kwaad en verontwaardigend omdat er “niet eerder met de leden van de partij over het pact is gesproken, terwijl ze er boven ons hoofd al een jaar mee bezig zijn. Er wordt alleen maar gepraat met demografen, sociologen enzovoort, en niet met de gewone werkman. De SP.a-leiding hecht meer aan de opinie van de kranten en niet aan die van haar leden, en zeker niet aan die van de 100.000 vakbondsmillitanten die op 28 oktober samen op straat kwamen.” Hij nagelde het bedrog aan de schandpaal. “Vande Lanotte zegt dat het Generatiepact het meeste geld aan de jeugd besteedt. Dat is niet waar. Het meeste geld is cadeau gedaan aan het patronaat. En wij krijgen daar nougabollen voor terug! De patroons krijgen weer lastenverlagingen, zogezegd om jongeren aan te werven. Maar ze moeten die helemaal niet aanwerven. Dat zijn cadeaus zonder enige garantie voor meer tewerkstelling.”
Lin van Rompaey, vakbondsafgevaardigde bij de bibliotheken, maakte het verband tussen het regeringsbeleid en de besparingen in de publieke sector. De essentie van haar betoog was dat er een tekort aan personeel is in de openbare diensten terwijl de noden daar zeer hoog zijn. In haar sector: leesbevordering en wijkwerking; meer algemeen onderwijs, ziekenzorg, social profit. “De regering gooit bijna 6 miljard euro over de balk in de vorm van loonlastenverlagingen. Daarmee zou de overheid rechtstreeks tussen de 150.000 en de 200.000 mensen mee kunnen tewerkstellen!”
Een andere SP.a-er stelde dat er te weinig aandacht gaat naar de laagste lonen. Toch meende hij dat Vande Lanotte in de regering het onderste uit de kan zal halen. Dat zal dan wel zo zijn. Maar wat heb je aan een kan die grotendeels is leeggedronken door het patronaat?
Om te eindigen vertrok Antoon Stessels van Vande Lanottes stelling dat het pact zonder werkgelegenheid een vod papier is. Antoon vindt nochtans weinig reële maatregelen die banen creëren voor jongeren. “De werkgevers worden met loonlasten gestimuleerd om jongeren aan te werven. Maar daar is geen extra werkgelegenheid mee gecreëerd, want die goedkope aanwervingen gaan gewoon ten koste van anderen.” Het probleem is dat wij moeten concurreren met sociale kerkhoven zoals de VS en China. Daarom voeren ze overal in Europa een asociaal beleid. “In België mag het beleid dan wel zachter zijn dan in Duitsland of Nederland. Maar ook een gouden parachute gaat naar beneden!”
Uiteindelijk bleef de discussie vooraan beleefd en sereen, buiten de scherpe aantijging van Vande Lanotte aan het adres de vakbond. In de zaal, vooral achteraan, was de sfeer soms grimmiger. Cheerleaders vonden blijkbaar dat enkel de grote leider genoeg tijd moest krijgen om zijn argumenten uiteen te zetten en begonnen al gif te spuien vanaf de eerste tussenkomst, die van Jef Sleeckx. Beide kampen gaven geregeld opmerkingen bij hetgeen vooraan gezegd werd. Toen een delegee bijvoorbeeld stelde dat ze volgende keer heel de Antwerpse chemie stil leggen, bulderde iemand “jullie zijn onverantwoord!”. Waarop een andere aanwezige repliceerde: “Koop u een blauwe sjaal!” Deze scherpe tegenstellingen heeft de SP.a-top volledig aan zichzelf te danken doordat ze een asociaal beleid door de mensen hun strot ramt, zonder enige raadpleging van de achterban én dan ook nog arrogant doet wanneer de vakbonden protesteren.
We onthouden van deze bijeenkomst vooral dat een aanzienlijk deel van de SP.a-basis helemaal niet akkoord is met de lijn van de leiding én dat de Antwerpse SP.a-voorzitter voorstelt SPa-Rood tendensrecht te geven om die mening te vertolken binnen de partij.
Heb je zelf nog een verslag over een provinciale bijeenkomst van SP.a? Dan mag je dat doormailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
