Noord-Amerika

Daags voor het verstrijken van de deadline voor het bereiken van een akkoord over het Amerikaanse schuldenplafond zat Capitol Hill in een impasse. Rond 1 juni zou de federale overheid niet langer het geld hebben om haar rekeningen te blijven betalen, wat zou kunnen leiden tot een ongekende crisis.

 "Striketober" werd op de voet gevolgd door "Strikevember" en zette vakbondsactie in de schijnwerpers als middel om terug te vechten. Deze en andere belangrijke gebeurtenissen vormen het decor van de huidige situatie bij Starbucks.

Na decennialang vele leden verloren te hebben, behaalden sommige Amerikaanse vakbonden recent opnieuw opmerkelijke overwinningen door zich te engageren in militante stakingsacties. Dit gaat dikwijls samen met een interne strijd om de leiding.

Op 6 januari werd het Capitool bestormd door een meute uiterst rechtse aanhangers van president Trump. Wat is er gaande in het land dat zichzelf traditioneel als 'het meest democratische' beschouwt? Lees hier de verklaring die onze Amerikaanse zusterorganisatie de volgende dag schreef.

In 2018 en 2019 ging er een stakingsgolf door het Amerikaanse onderwijs. West Virginia beet de spits af, gevolgd door Oklahoma, LA, Chicago enzovoort. Vaak leidden de stakingen tot indrukwekkende overwinningen. ACOD-militant Wim Benda verdiepte zich in deze strijd om te achterhalen wat wij daaruit kunnen leren.

Dit interview verscheen in het juninummer van Tribune, het maandblad van ACOD.

De corona-crisis zorgt voor onenigheid binnen de Amerikaanse strijdkrachten. Dit is een zorgwekkende ontwikkeling voor de kapitalistische klasse en een voorbode van de komende explosieve ontwikkelingen. Het is een kenmerk van de revolutionaire geschiedenis dat individuele soldaten worden beïnvloed door de algemene stemming in de samenleving en dat ze een sleutelrol kunnen spelen in de klassenstrijd. 

Bernie Sanders ligt uit de race. Dit is een enorme klap voor miljoenen mensen die hoopten dat zijn campagne een weg vooruit zou bieden - een manier om te vechten tegen de miljardairs die de VS regeren. Maar het is ook een keerpunt. Voor miljoenen zal dit de laatste druppel zijn. Dit is de laatste keer dat ze proberen te werken binnen het tweepartijensysteem van de kapitalisten.

Sanders stelt zich voor als een democratische socialist. Zijn programma bevat onder andere van staatswege georganiseerde gezondheidszorg (Medicare for all) en een minimumloon van 15$. Hij roept op voor een politieke revolutie. Vermits hij tegelijkertijd beklemtoont dat hij de president wil zijn van de 99% gewone mensen, niet van de één percent superrijken, kan dit niet anders dan ook een sociale revolutie inhouden.

Een kat in het nauw maakt wilde sprongen. Deze mooie Nederlandse uitdrukking is een passende omschrijving van de Amerikaanse elite in deze tijd van kapitalistische crisis. "Fascisme is niets anders dan kapitalisme in verval", zei Leon Trotski. En al is de huidige regering in Washington geen fascistisch regime, Donald Trump en zijn gevolg tonen autocratische trekjes die enige bezorgdheid legitimeren.

Donald Trump, die zijn verkiezingscampagne voerde onder de slogan “Make America great again” en beloofde nu eens prioriteit te gaan maken van nationaal beleid, zoekt het steeds meer elders. Terwijl zijn reactionaire politiek in de VS van dag één op massaal protest kon rekenen, probeert hij nu via zijn buitenlands beleid een uitweg te zoeken en zijn “grootsheid” te tonen door economische sancties op te leggen, allerlei verdragen onder druk te zetten en “fantastische relaties” aan te knopen met despoten zoals Kim Jong-un.

In heel de VS zijn leerkrachten in actie. Door scholen in elk district van de staat West Virginia te sluiten - waarbij ze zelfs anti-stakingswetten die werknemers in de publieke sector verbieden dergelijke actie te ondernemen naast zich neerleggen - hebben leerkrachten en andere onderwijzend personeel de arbeidersbeweging een voorbeeldige les in klassenstrijd gegeven. Hun inspirerende overwinning heeft nu vergelijkbare acties in Kentucky, Oklahoma, Arizona en andere delen van het land teweeggebracht.

Begin februari hadden wij een gesprek met John Peterson, hoofdredacteur van Socialist Revolution, het Amerikaanse tijdschrift dat net zoals Vonk deel uitmaakt van de IMT (International Marxist Tendency). We hadden het voornamelijk over het afgelopen jaar met Trump als president en een oppositiebeweging, die sinds zijn inauguratie aanzienlijk groeide. Ondertussen zijn ook de scholieren in de VS betrokken bij de politieke strijd naar aanleiding van de zoveelste schietpartij, dit keer in de Stoneman Douglas High School in Parkland, Florida.

Op vrijdag 11 en zaterdag 12 augustus 2017 werd Charlottesville (VS) de verzamelplaats van tal van extreemrechtse groeperingen, gaande van de Alt-Right tot de Ku Klux Klan. Ze kwamen hun ongenoegen uiten na de beslissing1 van het stadsbestuur om het standbeeld van Robert E. Lee te verwijderen.2 Op vrijdagavond werd de toon meteen gezet. De extreemrechtse ‘betogers’ hitsten elkaar op met slogans als: ‘White lives matter’, Jews will not replace us’ en uiteraard ‘blood and soil’. 3 Ook tal van tegenbetogers waren naar Charlotresville afgezakt om de verwerpelijke ideeën, gepropageerd door de extreem rechtse betogers, van antwoord te dienen.

Onvoorspelbaarheid is het nieuwe normaal in de politiek en het zijn natuurlijk niet enkel positieve verrassingen die het huidig tijdsgewricht voor ons in petto heeft. De meest ingrijpende verrassing was wel de verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten. Wie dacht dat de reactionaire ideeën van Trump slechts verkiezingspraat waren, was er dadelijk aan voor de moeite.

Toen bekend werd dat Donald Trump naar Brussel zou komen naar aanleiding van de NAVO-top, kwam er vanuit sociale media een spontaan initiatief om op woensdag 24 mei massaal op straat te komen. Afspraak om 17u aan Brussel-Noord.

Ten gevolge van de benoemingen van Trump krijgt de bedrijfswereld en het leger de VS meer dan ooit in haar greep. De aanwezigheid van hoge vertegenwoordigers uit de bedrijfswereld en de banken zijn altijd al een constante geweest in Amerikaanse regeringen. Donald Trump zet deze traditie verder. Desondanks verzet hij met zijn keuzes de bakens. Nooit eerder had een presidentieel kabinet zoveel vertegenwoordigers van de economische toplaag van het land.

De onwaarschijnlijke presidentskandidaat Donald Trump won de verkiezingen in de Verenigde Staten. Hoe is zoiets mogelijk en welke zijn de gevolgen? De spontane studentenbetogingen in heel het land tonen dat veel mensen niet bij de pakken willen blijven zitten. Hoe geraakt de linkerzijde nu vooruit? 

De Jongsocialisten, de sp.a en de PS steunen allen Hilary Clinton in de Amerikaanse presidentsverkiezingen als alternatief op de reactionaire Donald Trump. Adriano Messina, van de Marxistische Jongeren van de UGent, kruist hierover de pen (toetsenbord) met de Jongsocialisten. 

De campagne van Bernie Sanders spectaculair noemen is eigenlijk een understatement. Sinds deze 74 jaar oude socialist de strijd aanging voor de kandidatuursnominatie voor het Amerikaanse presidentschap, heeft hij een fantastisch parcours afgelegd. Nog geen jaar geleden was hij enkel bekend als burgemeester van Burlington en senator uit Vermont. Hij genoot weinig nationale, laat staan internationale, bekendheid. De partijtop van de Democraten dacht dat hij geen schijn van kans zou maken, maar wel kon helpen om progressieven te overtuigen voor de Democraten te stemmen. Vandaag is hij de enige uitdager van Hillary Clinton voor de nominatie en zit hij haar steeds nauwer op de hielen.

De huidige ‘primaries’ in de VS illustreren hoe het tweepartijenstelsel worstelt met haar eigen beperkingen. De links-rechts tegenstelling, de polarisatie die in min of meerdere mate de hele wereld beroert, krijgt een uitdrukking bij zowel democraten als republikeinen. 

Rellen en betogingen breken uit in de VS tegen het racistische politiegeweld. Wat is er aan de hand? 

Veertig jaar geleden, dag na dag, viel Saigon in de handen van de Vietnamese revolutionairen. Een 'leger van boeren' is er een in geslaagd de machtige militaire machine van de het VS imperialisme te verslagen. Hoe was dit mogelijk?

De afgelopen maand augustus werd de VS nog maar eens opgeschrikt door ‘police brutality’. Michael Brown werd doodgeschoten door de locale politie terwijl hij z’n handen oomhoog hield. Het gruwelijke incident lokte hevig protest uit.

Nadat Obama in 2008 verkozen werd, vroeg men aan het volk wat zijn overwinning betekende. “Banen!” was het enthousiaste antwoord van een van de geïnterviewden. En toch is de officiële werkloosheid gedurende de eerste termijn van de Obama twee keer zo hoog als ten tijde van Bush. Dit is de naakte realiteit in het rijkste land van de wereld: democratie en welvaart voor de rijken terwijl de rest moet vechten om de eindjes aan elkaar te knopen en er geen politiek alternatief aangeboden wordt.

Op dinsdag 22 mei voltrok zich de grootste daad van burgerlijke ongehoorzaamheid in de Canadese geschiedenis tot nog toe. Tussen de 250.000 en 350.000 jongeren en arbeiders kwamen de straat op in Montreal om openlijk de noodwet te testen.

In het Canadese Québec is reeds 3 maanden een massale studentenstaking aan de gang tegen de verhoging van inschrijvingsgelden. In de massamedia wordt de beweging echter zo goed als doodgezwegen en repressie wordt niet geschuwd bij het bestrijden ervan. Geschreven door de Canadese marxisten van Fightback (Canada) en La Riposte (Québec), woensdag 2 mei 2012.

Een korte maar kernachtige analyse van de Occupy-beweging in de Verenigde Staten.

De ‘mol van de geschiedenis’ is al een hele tijd aan het graven in de Verenigde Staten. Een loonsverlaging hier, mensen uit hun huis gezet daar... Beetje bij beetje is de economische basis voor de American Dream geërodeerd, en daarmee de illusie dat het kapitalisme “het beste is van alle mogelijke werelden".

Ondanks het grote gejubel in de VS over de dood van Osama, groeien de sociale en politieke tegenstellingen. De verhoogde vakbondsactiviteit en brede sympathie waarop ze kan rekenen is lang niet meer vertoond in het land.

De revolutionaire golf die de Arabisch sprekende wereld overspoelt inspireert ook vele mensen ver daarbuiten. Zo is er in de VS momenteel het grootste sociale conflict aan de gang sinds de grote depressie van de jaren 1930. Na meer dan een week van demonstraties door personeel van de publieke sector wordt de stad Wisconsin snel een referentiepunt voor velen in Amerika wiens levensstandaard bedreigt wordt.

Een recente opiniepeiling van het Pew Research Center, een van de meest gerespecteerde enquêtebureaus in de VS, vroeg meer dan 1.500 willekeurig gekozen Amerikanen om hun reacties te beschrijven op termen zoals ‘kapitalisme’ en ‘socialisme’. Het bedrijf publiceerde een samenvatting van de resultaten van de enquête met de titel: ‘het socialisme niet zo negatief; het kapitalisme niet zo positief.’

De olieramp in de Golf van Mexico, veroorzaakt door de Britse multinational BP, maakt weer duidelijk hoe het kapitalisme met de natuur en ecologie omgaat. Terwijl miljoenen liters olie de zee instromen en uiteindelijk op de Amerikaanse stranden terecht zullen komen knijpt de CEO van BP er even tussenuit. Hij gaat zeilen.

De documentaire Capitalism, a Love Story van Michael Moore komt binnenkort weer twee keer op de schermen. Telkens op een solidariteitsavond met de werknemers van Opel, Carrefour, Jonhsons Control in Geel en Deurne. Onze Amerikaanse kameraden schreven een interessante recensie van de film.

Obama werd verkozen midden in de grootste financiële crisis sinds de Tweede Wereldoorlog, op basis van een boodschap van hoop. De boodschap “Yes we can!” klonk tot ver buiten de Verenigde Staten door en zorgde voor een golf van optimisme. Wat blijft daar een jaar nadien van over? Bitter weinig: een overzicht.

Barack Obama, de president van de Verenigde Staten, kreeg dit jaar de Nobelprijs van de Vrede. Obama's beleid zou voor vrede zijn, maar daar is niet veel van terecht gekomen.

Een studie van Emanuel Saez, een econoom van de universiteit van California-Berkeley, wijst erop dat het verschil in inkomens tussen de rijken en de armen in de Verenigde Staten hoger is dan het sinds 1917 al geweest is.

Het Laatste Nieuws publiceerde een kort artikel met als titel: '47% Amerikanen gelooft niet meer in kapitalisme'. De enquête van het befaamde peilbureau Rasmussen zet serieuze vraagtekens bij het beeld dat hier vaak heerst over de Amerikanen. Het is geen toeval dat een aanzienlijk deel van de heersende klasse haar volle gewicht achter de kandidatuur van Obama gooide.

Het kapitalisme zit in het moeras. De crisis, begonnen in de zomer 2007 in de VS, is nu een recessie van wereldformaat waarvan de gevolgen onvoorspelbaar zijn. De gelijkenissen met de grote crisis van 1929 zijn ontegensprekelijk. Dit voorspelt niets goed voor de heersers van deze wereld.

We berichtten enkele weken geleden over de bedrijfsbezetting bij Republic Window & Door in Chicago. Dankzij deze actie kregen de arbeiders alle opzegvergoedingen en achterstallige vakantiegeld uitbetaald. Je kan hier filmpjes bekijken.

Onder druk van economische chantage en veel lobbywerk stond de Bush-regering een noodkredietlijn van 17,4 miljard dollar toe aan de Amerikaanse autosector. Tegelijk zetten congresleden de aanval in op de CAO's en het sociaal fonds van gepensioneerden.

Vrijdag 5 december bezetten zo'n 300 arbeiders van de fabriek Republic Window & Door in Chicago de vestiging en eisten dat het bedrijf de opzegvergoedingen en achterstallige lonen betaalt. U leest het goed: een bedrijfsbezetting in de VS!

Het zijn goede tijden om een revolutionair socialist te zijn. Na lange verkettering stuiken de heilige huisjes van het kapitalisme één na één in elkaar. En de Amerikaanse verkiezingen tonen aan dat zelfs in de VS de kiemen van revolutie aanwezig zijn.