Vrouwenstrijd

Overal ter wereld hebben vrouwen nog steeds geen gelijke rechten. In België bijvoorbeeld verdienen vrouwen op jaarbasis 21% minder dan mannen en besteden 9,5 uur extra per week aan huishoudelijke taken. Seksisme en geweld op vrouwen blijven een probleem, dat in alle lagen van de bevolking en op alle plekken in de samenleving voorkomt. Over de hele wereld gaan rechtse en ultrarechts krachten erop vooruit, wat de rechten van de vrouwen en LGBTQIA+ groepen nog meer in gevaar brengt. Maar vrouwen zijn niet alleen slachtoffers, ze zijn vooral meer en meer actieve voorvechters van hun rechten. Sinds een paar jaar zien we wereldwijd vrouwen opstaan en terugslaan.

Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft vandaag het Roe v. Wade-arrest, dat sinds 1973 het recht op abortus grondwettelijk beschermt, vernietigd. Verwacht wordt dat tientallen staten de komende dagen en weken verschillende gradaties van abortusverboden en -beperkingen zullen aankondigen.

Deze gemene aanval op een elementair democratisch recht, maanden geleden aangekondigd door een uitgelekte ontwerp-arrest, maakt deel uit van een reactionaire ‘cultuuroorlog’. Een bijzonder gedegenereerd deel van de Amerikaanse heersende klasse probeert de meest achtergebleven lagen in de Amerikaanse samenleving op te zwepen. Hierbij maken ze gebruik van de diepe economische crisis die sterk polariseert en het leven voor miljoenen mensen ondraaglijk heeft gemaakt. De Democraten zijn volkomen onmachtig gebleken om weerstand te bieden aan deze nieuwe ruk richting barbarij, ondanks controle over het Witte Huis, het Congres en de Senaat. De arbeidersklasse moet nu in het offensief gaan om het recht van vrouwen op lichamelijke autonomie en alle fundamentele vrijheden die in het verleden door harde strijd zijn veroverd, te verdedigen.

Het Amerikaanse Hooggerechtshof gaat de aanval inzetten op abortusrechten, zo blijkt uit een gelekte interne memo. Het is tijd om terug te vechten. Lees hier de verklaring van onze Amerikaanse zusterorganisatie.

Het Collecti.e.f 8 maart roept opnieuw op tot een nationale vrouwenstaking, op 8 maart. Ze roepen op om te staken tegen het vele geweld op vrouwen. Het klopt dat vrouwen en LGBTQ+ personen de grootste slachtoffers van het systeem zijn, maar ze zijn niet de enige. De strijd voor gelijkheid enkel door een genderbril bekijken is té kort door de bocht.

Deze voormiddag voerden een honderdtal poetsmedewerkers, studenten, vakbondsmensen en personeelsleden actie aan het rectoraat van de Universiteit Antwerpen. Ze brachten hun vuile was mee naar de campus om op een symbolische manier te protesteren tegen het nieuwe contract dat de UA afsloot met het schoonmaakbedrijf ISS.

We spraken met Ana Karen Campos, activiste van Izquierda Socialista (de Mexicaanse afdeling van de Internationale Marxistische Tendens) over het werk van de Revolutionaire Vrouwen Liga en de situatie in Mexico.

Marie Frederiksen is een leidinggevend lid van Revolution, de Deense zusterorganisatie van Vonk-Révolution. Zij heeft een boek over Rosa Luxemburg gepubliceerd evenals een inleiding tot de brochure Marxisme en Feminisme. We interviewden haar over de belangrijke problemen bij de hedendaagse strijd tegen de onderdrukking van vrouwen.

Op 22 oktober verklaarde het Grondwettelijk Hof in Polen dat iedere vorm van abortus illegaal is, zelfs in het geval van vreselijke ziektes en ernstige afwijkingen. Dit is een gruwelijke aanval op Poolse vrouwen en de arbeidersklasse als geheel. Gelukkig werd deze aanval gevolgd door enorme mobilisaties tegen deze wet.

Seksueel geweld is overal, zowel op straat, op het werk of op school; het is alomtegenwoordig. 98 Procent van de Belgische vrouwen zijn volgens onderzoek het slachtoffer geweest van seksueel geweld op straat. Op Europees vlak verklaren 60 procent van de vrouwen dat ze geconfronteerd werden met seksisme op het werk.

Uitgebuit, onderbetaald of zelfs onbetaald, onderdrukt, mishandeld en vernederd, tot seksobject en koopwaar herleid, vermoord ook. Dat is het lot van te veel vrouwen in deze maatschappij. Maar vrouwen zijn niet alleen slachtoffers, ze zijn vooral meer en meer actieve voorvechters van hun rechten. Sinds een paar jaar zien we wereldwijd vrouwen opstaan en terugslaan.

De jaarlijkse viering van Internationale Vrouwendag staat voor de deur, en daarmee ook alle retoriek rond het onderwerp. Voor ons zou 8 maart niet enkel een feestdag moeten zijn, maar een dag van strijd tegen vrouwenonderdrukking in de samenleving.

België heeft een zeer vooruitstrevende wetgeving wat seksualiteit betreft. En toch bracht een rapport van Amnesty International uit dat bijna één op de drie vrouwen in België ooit tot seksuele handelingen verplicht werd. Als ze dan al hun moed bijeenrapen en klacht indienen zijn ze er veelal aan voor de moeite: slechts in 13 procent van de aangiftes volgt een veroordeling. Vorig jaar werden 39 vrouwen vermoord omdat ze vrouw waren. Formele gelijkheid en een progressieve wetgeving zijn een stap in de goede richting, maar veranderen fundamenteel niets aan de oorzaken van dit gewelddadige gedrag.

Vandaag, 8 maart is het Internationale Vrouwendag. Het is een dag die al vele malen een belangrijke rol speelde in de geschiedenis, niet enkel voor de vrouwenstrijd, maar ook voor de strijd tegen de onderdrukking van de arbeider en arbeidster. Het begon met de eerste staking van vrouwelijke arbeidsters in 1908 in de New Yorkse textielindustrie.

Naar aanleiding de Internationale Vrouwendag op 8 maart bespreken we in dit dossier de relatie tussen marxisme en vrouwenemancipatie en staan we even stil bij drie belangrijke marxisten: Clara Zetkin, Alexandra Kollontai en Rosa Luxemburg. Door de vrouwenkwestie te koppelen aan de klassenstrijd overstijgen deze revolutionaire activisten en denkers het burgerlijke feminisme en zijn hun ideeën vandaag nog brandend actueel.