Vandaag werd de feitelijke sluiting van het automobielbedrijf Audi in Brussel aangekondigd. 4000 mensen riskeren hun job. De vakbonden roepen op tot een nationale en interprofessionele betoging op 16 mei onder de slogan 'De industrie is van ons'. In dit artikel analyseren we de crisis in de maakeconomie en tekenen we de grote lijnen van een syndicale en politieke strategie.

 Elke legislatuur zijn er wel parlementsleden die voorstellen indienen om vakbonden rechtspersoonlijkheid op te dringen, het stakingsrecht aan banden te leggen, enz. In de regel gebeurt daar weinig mee maar waakzaamheid blijft geboden.

De staking van de Vlaamse ambtenaren zorgde voor een ongekende chaos voor de Vlaamse havens. In dit interview werpt Yves Brusseel, ACOD militant Vlaamse Overheidsdiensten en secretaris ACOD afdeling Oostende het licht op de het laatste grote sociale conflict van 2023.

Als we geconfronteerd worden met een agressief patronaat dat het gevecht opzoekt, is het volkomen contraproductief om te pleiten voor een “terugkeer naar de sociale dialoog”. De enige houding waarmee arbeiders en hun organisaties zijn opgewassen tegen de situatie, is zichzelf stevig en ondubbelzinnig op het terrein van de klassenstrijd te begeven.

Het 53e congres van de CGT (voormalige communistische vakbond), dat eind maart werd gehouden, betekende een keerpunt in de geschiedenis van deze confederatie. De 942 afgevaardigden waren verdeeld over een linkse en een rechtse vleugel, die vier dagen lang met elkaar in conflict kwamen. Vooral de linkervleugel bleek sterker en offensiever dan ooit, ook al slaagde de rechtervleugel erin de leiding in handen te houden en een van haar eigen mensen, Sophie Binet, als algemeen secretaris aan te stellen.

In het regeerakkoord 2019-2024 van de regering-Jambon werd een paragraaf opgenomen om een gegarandeerde dienstverlening te verzekeren bij De Lijn. Met het decreet van 28 mei 2021(…) “wat betreft de continuïteit van de dienstverlening van de Vlaamse Vervoersmaatschappij – De Lijn in geval van staking” werd dit doel gerealiseerd.

Bij de bezoeken aan de piketten werd duidelijk dat vele stakers er zich terdege van bewust zijn dat hun strijd met argusogen gevolgd wordt door de gehele sector. Als het bij Delhaize lukt, dan zijn Carrefour en Colruyt de volgende. De tijd is méér dan rijp om de strijd uit te breiden. De stakers zijn al overtuigd, nu de leiding van sommige vakbonden nog.

Zullen de werknemers van Delhaize zonder meer hun arbeidsvoorwaarden behouden bij uitbesteding? Is een 'Wet Delhaize' nodig? Patrick Humblet fileert de juridische kant van de strijd van de Delhaiziens- en -iennes. Conclusie: "Als we echt willen dat werknemers niet langer als vee kunnen verhandeld worden, dan hebben we geen nood aan een Delhaizewet, een Renaultwet 2.0. en ander gepruts in de marge maar moeten we gaan voor echte ondernemingsdemocratie, voor een fundamentele wijziging van het Systeem."

Het conflict bij Delhaize wordt gekenmerkt door een hardnekkigheid die al lange tijd niet meer gezien is in de Belgische klassenstrijd, zowel van de kant van het patronaat als van de prompte (stakings-) reactie van de werknemers. We voerden een gesprek met Anik, vakbondsafgevaardigde va n een Delhaize vestiging in Berchem. 

We publiceren de Facebook post van Jalil B, secretaris van de Franstalige christelijke bond CNE in de handel. Hij legt uit dat "het niet alleen solidariteit die nodig is omdat het verder gaat dan deze bedrijven, in zekere zin gaat het verder dan de strijd in de sector, het is een strijd van de hele arbeidersbeweging. De steun aan het personeel van Mestdagh en Delhaize betekent ook het verdedigen van onze verworvenheden en de krachtsverhouding van de arbeidersklasse."

Een onderzoek van het Brusselse dagblad Le Soir bracht een groot corruptieschandaal aan het licht waarbij syndicalisten in hoge posities en politici van linkse partijen betrokken zijn. In aanloop naar het wereldkampioenschap voetbal van 2022 zouden zij geld hebben ontvangen in ruil voor het verdedigen van het imago van Qatar.

Voor de deelnemers aan deze betoging was het echter duidelijk: zij willen meer acties om hun eisen kracht bij te zetten. Dat is positief. « Wij stoppen niet » was de syndicale slogan van de dag. Maar in het hoofd van de vakbondsleiding heeft dit een andere invulling. Vanuit strategisch oogpunt betekent « Wij stoppen niet’, zeer weinig. Het is een passieve en routineuze houding. Concreet betekent dit een reeks acties voor de partijhoofdkwartieren en andere stunts in de volgende maanden. Er is meer nodig, veel meer.

Op dinsdag 31 januari 2023 organiseert de non-profitsector een nationale betoging te Brussel. Tegen het personeelstekort en de hoge werkdruk en voor betere loon- en arbeidsvoorwaarden. Zowel ACV-Puls als BBTK roepen hiervoor op. Er is nood aan bijkomende investeringen, klinkt het, een duidelijk plan voor de toekomst, meer aanbod en kwaliteit voor iedereen.


Verleden vrijdag (21 oktober) raakte bekend dat de socialistische transportvakbond BTB een ‘akkoord’ heeft gesloten met Uber, het platformbedrijf dat taxiritten en maaltijdleveringen op basis van schijnzelfstandigheid aanbiedt. De BTB doet triomfantelijk uitschijnen dat het akkoord een eerste stap is in de richting van « sociaal overleg » in de sector, maar niets is minder waar. Met dit akkoord gaat de vakbond in tegen de gezamenlijke strijd van het Koerierscollectief, de organisatie van Uber-taxichauffeurs (USCP) en ACV United Freelancers. 

De uitbouw van allerlei schimmige statuten is een bewuste strategie die onder impuls van De Croo als nooit tevoren wordt gebruikt. Deze statuten hebben de tendens om zich na een inloopperiode van twee tot vier jaar, verdekt te verspreiden naar andere sectoren.

De eisenbundel van de vakbonden moet ambitieuzer. We moeten vooral de onteigening van de energiebedrijven eisen. Zolang die in privéhanden zijn, blijven we gegijzeld door hun winsthonger. We moeten daarom af van de symptoombestrijding en naar een echte grondige ingreep ten voordele van de werkende bevolking en de lagere middenklasse.

Op 20 juni werd, samen met de liberale en christelijke vakbond, een nationale betoging in Brussel georganiseerd. Deze keer ging het specifiek over de loonnormwet. Die wet maakt het namelijk onmogelijk om op een vrije manier te onderhandelen over onze lonen. Ook de onderwijssector nam deel aan de betoging. 80.000 aanwezige betogers maakten van de betoging een groot succes. Dit is echter nog maar het begin. Het is nu belangrijk dat de vakbonden zich de middelen geven om hun doel te bereiken. Onderhandelen met de regering en de Voka is nutteloos. In hun ogen is het sociaal overleg een middel om de woede van de werkende bevolking te kanaliseren; naar een dood spoor te leiden. Klassenstrijd is de sleutel tot succes. De werkende klasse heeft haar spieren laten zien, het is nu tijd om die te gebruiken.

Het Sint-Pietersziekenhuis, een ziekenhuis in het centrum van Brussel, is het toneel van belangrijke protesten van de interne bewakingsdienst. Zij verzetten zich tegen de privatisering van hun afdeling. Dat de dienst nog niet is uitbesteed is uitzonderlijk. De directie van het Sint- Pietersziekenhuis wenst hier echter verandering in te brengen. Een botsing met het personeel is het logische gevolg.

De strijd tegen privatisering in dit zeer grote ziekenhuis (meer dan 2400 werknemers, bijna 600 bedden) toont aan dat het personeel duidelijk bewust is van de noodzaak om openbare diensten te verdedigen. Het voorlopig hoogtepunt in de strijd is een referendum waarbij een overweldigende meerderheid van stemmers zich heeft uitgesproken tegen de privatisering. De directie wil echter niet dat haar beslissingen in vraag worden gesteld. Zelfs van een democratisch debat met het personeel wil de directie niet weten. Dit is taboe. We spraken met Slim, een bewaker en vakbondsafgevaardigde.

De patroons stoeften aan de vooravond van de grote vakbondsbetoging: “er is geen actiebereidheid op de werkvloer”. Nochtans gaven 80.000 mensen gehoor aan de vakbondsoproep om op straat te komen in Brussel op 20 juni. Dit zorgde in veel bedrijven voor verlaagde activiteit die dag.

“De belangrijkste uitdaging voor een succesvolle onderwijsstaking, wanneer scholen worden gesloten, is tegelijkertijd onder de werknemers eenheid in actie op te bouwen en te onderhouden en publieke steun te zoeken.” Dat concludeert Eric Blanc uit zijn studie van de zogenaamde Red State Revolt, de grote onderwijsstakingen van 2018 in enkele staten onder Republikeinse controle.

ACOD-onderwijs, de belangrijkste onderwijsvakbond in het officieel onderwijsnet neemt deel aan de algemene staking van de openbare diensten van 31 mei. Vonk interviewde Adriano, kersvers vakbondsafgevaardigde aan het Atheneum van Asse.

Antonio Cocciolo, voorzitter van ABVV-Charleroi en Zuid-Henegouwen vertelt in het voorwoord: “Tijdens syndicale vergaderingen komt van oudere kameraden veel de verzuchting: met Dussart zou het niet waar geweest zijn! We moeten doen wat Dussart altijd deed: de leiding van de vakbond het vuur aan de schenen leggen, zodat ze wel moeten in actie komen! Altijd vriendelijk en vastberaden, maar met resultaat!”.

In een interview op de nieuwszender LN24 waarschuwde Thierry Bodson voor de gevolgen van dit arrest. Als het school maakt, is de kans groot dat iedereen die in de marge van een manifestatie wordt opgepakt, kan worden veroordeeld. Maar het is erger dan dat.

In de vroege morgen van 1 april werd een historische overwinning van de Amerikaanse arbeidersklasse behaald. Het fulfillment center (pakhuis) JFK8 op Staten Island in New York is de eerste Amazon-werkplaats in de VS waar een vakbond is opgericht.

Op 8 december heeft de arbeidsrechtbank te Brussel uitspraak gedaan in de "zaak Deliveroo”. De rechtbank meent dat de fietskoeriers geen arbeidsovereenkomst hebben met Deliveroo maar werken als zelfstandigen. Het zeer technische vonnis van bijna 100 bladzijden zorgt voor gemengde reacties. Wat staat er in en waarom is het belangrijk?

De regering en het patronaat wisten wat ze deden met de stevige vergrendeling van de loonstijgingen. De bindende loonnorm van 0,4 procent was een signaal om de grote verwachtingen van arbeiders en bedienden na de lockdown af te koelen. Deze verwachtingen zijn volledig terecht en kunnen niet worden ingelost binnen het keurslijf van de loonnorm.

Wie het nieuws volgt weet het al: het gaat niet goed met het onderwijs in Vlaanderen. De Tijd beschrijft de situatie als volgt: ‘met een acuut lerarentekort, corona-achterstand en een tanende kwaliteit waait een perfecte storm door het Vlaams onderwijs.’ Ben Weyts (NV-A) – Vlaams minister van onderwijs – heeft echter een plan: besparen!

Twintig jaar geleden ging SABENA, de nationale luchtvaartmaatschappij, kopje onder. Vonk nam ook deel aan de strijd tegen de sluiting. Onze eis toen: nationalisatie van SABENA onder arbeiderscontrole! Lees meer in dit artikel.

Patrick Humblet fileert de veroordeling van Luikse vakbondsmilitanten voor het blokkeren van een brug tijdens een stakingsactie.

Afgelopen zaterdag (9 oktober) hebben honderden fascisten de gebouwen van het nationale hoofdkwartier van de vakbond CGIL (Italiaanse Algemene Confederatie van Arbeid) in Rome aangevallen en vernield. We roepen op om naar de solidariteitsbetoging te komen: 16 oktober, 11u, Luxemburgplein - Brussel.

De huidige remonte is geen verrassing. Er bestaat niet zoiets als een ‘finale ineenstorting’ van het kapitalisme. Zonder een bewuste omverwerping van het kapitalisme door de werkende klasse zal het systeem altijd middelen vinden om zich te redden. Het zal dit doen op de rug van de meerderheid van de bevolking.

Vandaag hebben de vakbonden het nieuwe IPA goedgekeurd na verschillende actiedagen en een staking op 29 maart. De zeer verdeelde en nipte stemming, zeker bij het ABVV maar ook bij het ACV, wijst op een grote misnoegdheid van een aanzienlijk gedeelte van de achterban en ook van het vakbondsapparaat zelf.

Een mislukte poging om Amazon-arbeiders in Bessemer, Alabama, te syndicerentoont  Amerikaanse arbeidersleiders de noodzaak van een gedurfde en effectieve strategie. Zelfs een reus als Amazon is geen partij voor de macht van de arbeidersklasse indien ze doeltreffend georganiseerd is. De strijd gaat voort.

Na de Paasvakantie heropenen de scholen opnieuw. Wij kijken met Wim Benda, lid van het uitvoerend bestuur van ACOD Onderwijs, terug op de chaotische weken voor de vakantie. Heeft de Vlaamse regering de nodige lessen nu wel geleerd?

Een groep studenten van Vonk VUB betoonde haar solidariteit met de nationale staking. We ontmoetten o.a. Abdullah, werknemer bij Brico-Etterbeek, waar hij samen met zijn collega’s pikket houdt. De staking is soliede, de winkel zal de hele dag gesloten blijven. We vroegen hem naar de redenen van de actie.

Na een jaar waarin de arbeiders meer dan eens duidelijk maakten wie de economie deed draaien, kregen ze een koude douche van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven. Het advies van de Centrale Raad was om de lonen i.p.v. 0,9 procent nog maximaal 0,4 procent te verhogen de komende twee jaren. Dit in het kader van het IPA (Interprofessioneel Akkoord) wat gesloten moet worden na onderhandeling tussen de werkgevers- en werknemersorganisaties.

De veroordeling van een aantal militanten door de correctionele rechtbank van Luik is nog niet koud of er duikt al een nieuw geval op van vakbond-pesten.

Op 1 december organiseerde het ABVV werkonderbrekingen in bedrijven. De aanleiding hiervoor was de correctionele veroordeling van een aantal militanten omdat ze in 2015 het verkeer hadden belemmerd tijdens een actie.

De shift naar telewerk in de administratieve diensten is een zonder meer historische verandering in de werkorganisatie en zal een impact hebben op de relatie tussen bazen en personeel.