Een veertigtal militanten van verschillende centrales waren op donderdagavond 16 februari opgedaagd voor de info- en gespreksavond over de bescherming – of het gebrek daaraan – van de syndicale afgevaardigden. Op initiatief van het Sociaal Forum voor Werk en ACOD-Limburg was hiervoor een panel uitgenodigd, bestaande uit Alex Goethals (ontslagen ABVV-delegee Stora-Gent), Raf Verbeke (ontslagen ABVV-delegee), Maria Vindevoghel (ontslagen ACV-delegee), Jef Sleeckx (ex-parlementslid Sp.a) en Gaby Jaenen (secretaris Algemene Centrale ABVV Limburg).
Alex Goethals opende de rij met sprekers met een relaas van de gebeurtenissen die leidden naar zijn ontslag einde 2005. Hieruit bleek duidelijk dat dit ontslag perfect kadert in de herstructureringsplannen van het bedrijf waar hij werkte. Deze papierfabriek halveerde op enkele jaren tijd het aantal werknemers van 900 tot nu 450, met nog eens 30 afvloeiingen in het vooruitzicht.
Hierop inpikkende stelde Raf Verbeke dat we de problematiek van de bescherming van de delegees niet alleen vanuit een strikt juridisch oogpunt mogen bekijken, maar dat we het in een ruimere maatschappelijke context moeten beschouwen. Het ontslag van delegees is meestal de voorbode van snode plannen van de werkgever. Zo ook in het bedrijf waar hij werkte en ontslagen werd en dat inmiddels volledig ontmanteld werd. Raf pleitte voor een betere opvolging van neergelegde wetsvoorstellen om te verhinderen dat deze tijdens de parlementaire werkzaamheden een stille dood zouden sterven. Hiervoor zijn initiatieven als het Sociaal Forum voor Werk een belangrijk middel. Via nieuwe wetsvoorstellen moet worden gewerkt aan een verplichte en afdwingbare herintegratie van ten onrechte ontslagen delegees. Dit kan bijvoorbeeld door het burgerlijk en strafrechtelijk aansprakelijk stellen van bestuurders, zaakvoerders en zelfs vennoten van een bedrijf.
Maria Vindevoghel gaf een overzicht van de strategie die was gevolgd in de strijd tegen haar ontslag midden 2005 en die leidde tot een recent deels gunstig vonnis van de Brusselse Arbeidsrechtbank. Dit gunstig vonnis is echter slechts een gedeeltelijke overwinning, nu Maria moet vaststellen dat zij daarmee nog niet is heropgenomen in het bedrijf. Om die reden zet Maria haar strijd verder tot zij opnieuw haar werk kan hervatten bij haar werkgever op de luchthaven te Zaventem. Op 8 maart is met dat doel een betoging gepland waarvoor zij op de steun van alle vakbondsmilitanten, ongeacht van welke vakbond, rekent.
Jef Sleeckx, die nauw betrokken was bij de totstandkoming van de wet van 1991 op de bescherming van de delegees, deed een oproep om vooral politici niet met rust te laten. Nu het patronaat steeds driester optreedt, hierin gesteund door de huidige politieke en economische constellatie, is een andere politiek noodzakelijk – ook op Europees vlak – die meer rekening houdt met de noden en verzuchtingen van de arbeiders. Hiervoor is eenheid onder de vakbonden en steun vanuit de politiek absoluut noodzakelijk. Jef pleitte dan ook voor een ruime sensibilisering van de politici met het oog op wettelijke initiatieven inzake een betere bescherming van de delegees.
Gaby Jaenen herhaalde dat het ontslag van een vakbondsafgevaardigde meestal de voorbode van een herstructurering is. Maar we kunnen dit fenomeen gerust extrapoleren naar het nationale vlak. De ontslagen van vakbondsafgevaardigden passen perfect in het huidige antivakbondsklimaat. Al deze ontslagen zijn erop gericht om uiteindelijk de macht van de vakbonden te breken. Gaby wees erop dat de huidige wetgeving op de bescherming van de delegees zowel postieve (procedureplicht) als negatieve kanten (niet afdwingbare herintegratie) heeft. Aanpassing van de wetgeving is dus strikt noodzakelijk. Wat dit laatste betreft wees Gaby op een mentaliteitswijziging bij het ABVV. Het ABVV stond oorspronkelijk eerder afkerig van wijzigingen aan de wetgeving. Men legde eerder de nadruk op het overleg ter zake in de paritaire comités. Nu men moet vaststellen dat dit overleg steeds minder resultaat oplevert, blijken velen binnen het ABVV gewonnen voor de piste van wetgevende initiatieven. Mogelijke wetswijzigingen kunnen o.a. betrekking hebben op loonbehoud tijdens de procedure voor de Arbeidsrechtbank en strafrechtelijk sanctioneerbare herintegratieplicht.
Hierna volgde een discussie met de zaal. Tijdens deze discussie werd onder andere gewezen op de verstrengeling van politici, bedrijfswereld, financiële wereld, pers en mogelijk zelfs bepaalde vakbondsleiders in een maatschappelijke elite die zich duidelijk tegen de vakbondsmacht keert. Meer creativiteit en een andere organisatie op maatschappelijk vlak is nodig om een tegenmacht op te bouwen.
Bepaalde militanten stelden hierbij zeer kritische vragen naar de huidige houding van Sp.a ten aanzien van de vakbonden en de werknemers in het algemeen. Hieruit volgde bij sommigen een pleidooi voor een nieuwe arbeiderspartij. Anderen vonden dit momenteel blijkbaar nog een stap te ver en stelden zich vragen bij het resultaat daarvan, verwijzend naar dergelijke linkse partijen in Duitsland en Nederland.
Niettemin werd ervoor gewaarschuwd dat de vakbond zich niet op zichzelf mocht terugplooien. De vakbond heeft uiteindelijk altijd een politiek verlengstuk nodig gehad, al was het maar om zijn verzuchtingen om te zetten in wetgeving die hoe dan ook door politici moet worden gestemd in het parlement.
In zijn slotwoord dankte Gust Haverbeke (Intersectoraal secretaris ACOD-Limburg) de ontslagen delegees voor hun principiële houding. Hij drukte op de noodzaak van eenheid over de vakbondsgrenzen heen. Verdere initiatieven inzake de bescherming van de delegees staan dan ook op het programma.
