Jullie zullen merken, beste lezers, dat deze website er de afgelopen weken mee gestopt is om nog verder van dag tot dag elke militaire scheepsbeweging via Antwerpen te publiceren. Onze eerste doelstelling is immers bereikt: het thema werd overgenomen door de brede anti-oorlogsbeweging. In Antwerpen en Sint-Niklaas protesteerden reeds duizenden mensen tegen de transporten, het Forum voor Vredesactie blokkeerde een militaire trein, Greenpeace hield schepen tegen. Tienduizenden marcheerden door de straten van Brussel met als een van de eisen: Belgische regering, breng je daden in overeenstemming met je woorden en stop de transporten van oorlogsmaterieel!
En komend weekend, op 1 en 2 maart, blokkeert de anti-oorlogsbeweging de spoorlijn te Melsele waarlangs negentig procent van deze transporten plaatsgrijpen (zie ook onze Rode Agenda).
Een vloedgolf van schepen
Het is niet dat het ons aan informatie ontbreekt. Integendeel, de trafieken namen de afgelopen weken nog toe. Naast de schepen die reeds op de korrel werden genomen door het Forum en door Greenpeace doen we hier nog even een greep uit onze waarnemingen:
Zondag 16 februari: de ‘Tanabata’ meert opnieuw af aan kaai 414 (Churchilldok) en laadt militair materieel
Woensdag 19 februari: de ‘Sgt. Willian R. Button’ laadt rollend materieel aan kaai 1307 (Waaslandhaven)
Dinsdag 25 februari: de ‘Sgt. Matej Kocak’ (bekend van de eerste actie aan de Eemshaven in Nederland enkele maanden geleden) ligt aan kaai 1239 (Waaslandhaven)
Ondanks de protesten nemen de transporten dus alleen maar toe. Hoe komt dit? De analyse van Hans Lammerant van het Forum voor Vredesactie stemt tot nadenken: “Sinds onder impuls van de Oostenrijkse vakbonden de doorvoer van oorlogsmaterieel via dat land onmogelijk werd, zijn de Italiaanse havens moeilijker te bereiken. Nog méér materieel dan voordien vindt nu zijn weg via Antwerpen en Rotterdam.”
Daar komt nu nog bij dat ook de Italiaanse havenvakbonden weigeren om nog verder oorlogsmaterieel te verschepen en dat ook in Groot-Brittannië het vakbondsprotest toeneemt (zie artikels elders op deze website).
De conservatieve redenering dat “als wij het niet doen, iemand anders het wel zal doen” gaat dus minder dan ooit op: de anderen doen het niet meer, wij blijven het helaas nog wél doen.
Een cascade van verantwoordelijkheden
Ligt dit aan de oorlogszuchtigheid van de Belgische bevolking? Allerminst. In de opiniepeilingen scoort België even anti-oorlogsgezind als de rest van Europa. Ligt het dan aan de regering? Zeker wél. Reeds tijdens ons eerste onderhoud met Annemie Neyts op 8 januari en met Louis Michel op 10 januari trachtten zij de concrete logistieke steun van België aan de oorlogsvoorbereidingen te verzuipen in een indrukwekkend palmares van diplomatieke démarches. Die zijn de afgelopen maand nog toegenomen. België was gedurende enkele dagen wereldberoemd door haar protest tegen NAVO-steun aan Turkije. Positief natuurlijk, maar het weerspiegelt eerder een eigen Europese imperialistische agenda dan een daadwerkelijke vredeswil, zo bleek even later uit ontboezemingen van Guy Verhofstadt en Louis Michel over een “eigen Europese defensie”.
Het contrast tussen diplomatiek weerwerk enerzijds en de militarisering van de Antwerpse haven en de Oostendse luchthaven anderzijds werd er alleen maar scherper door.
Ligt het aan de Belgische vakbondsleiding? Ja. Zeker en vast. De leiders van ABVV en ACV trachten in deze kwestie angstvallig de kleur van het behang aan te nemen en wachten zwetend af tot de bui overwaait. De ‘lijn De Vits’ en het ‘herenakkoord’ impliceren immers een verregaande ‘normalisering’ van de vakbonden, een conformering aan het kapitalistische bestel. Het ‘herenakkoord’ komt er in feite op neer dat de vakbonden geen actie meer ondernemen uit solidariteit met iets wat zich buiten de bedrijfspoorten afspeelt. Maar de ‘lijn De Vits’ gaat zelfs verder dan dat: stervensbegeleiding en medebeheer nemen de plaats in van collectieve actie. De golf van afdankingen en bedrijfssluitingen wordt daardoor niet gepareerd door een syndicaal antwoord. De malaise is diep.
Wanhoopsdaden
Deze malaise treft ook de anti-oorlogsbeweging. Acties zoals het blokkeren van een trein, een spoorlijn of een schip hebben onmiskenbaar een impact op de media en – laat daar geen twijfel over bestaan – wij steunen deze acties. Maar laten we toch ook meteen de beperktheid van deze ‘directe acties’ onder ogen zien. Toen Vonk enkele weken geleden het initiatief nam om een protestactie te organiseren aan de Oostendse luchthaven kregen we vanuit een bepaalde hoek de kritiek dat we er geen ‘directe actie’ van maakten: een vliegtuig bestormen of een startbaan bezetten
Dat is compleet naast de kwestie. Zo’n kritiek mag dan radicaal klinken, ze gaat voorbij aan het feit dat je met symboliek alléén de oorlogsmachine niet kan stoppen. De enige kracht die dat kan – hoe ‘ouderwets’ het ook altijd weer moge klinken in de oren van trendgevoelige mensen – is de georganiseerde arbeidersbeweging, en in de eerste plaats de vakbonden. De treinbestuurders, het openbare haven- en luchthavenpersoneel, de sleepbootbemanningen, dokwerkers en zelfs de havenpolitie en de brandweer hebben de sleutel in handen. Zij kunnen de helse machine stoppen. Maar zij kunnen dit niet zonder hun vakbonden. Wij kunnen nu wel individueel een verklaring van ‘politiek gewetensbezwaarde’ ondertekenen als werknemer en zullen dit binnenkort misschien ook doen, maar dit alles is een doekje voor het bloeden. De transporten écht stoppen kan alleen door collectieve actie, georganiseerd door de vakbonden.
We moeten er dus zorg voor dragen dat wat vandaag nog waardevolle acties zijn – de bezetting van de sporen bijvoorbeeld – morgen niet het karakter aanneemt van wanhoopsacties, te vergelijken met de ‘gijzeling’ van de Arcelor-directie door woedende Luikse staalarbeiders. Begrijpelijk, maar weinig effectief.
‘Warstopping’
Daarom blijven wij hardnekkig op die ene nagel kloppen: vecht voor radicale anti-oorlogsstandpunten in je vakbond, of in de SP.a als je daar lid van bent. De kaarten liggen in feite gunstig: het Europees VakVerbond (EVV) overweegt een oproep tot werkonderbreking, maar onze Belgische syndicale leiders houden de boot af. Oostenrijk, Groot-Brittannië en Italië daarentegen geven het voorbeeld. We hebben de publieke opinie achter ons. En elk vakbondslid begrijpt dat de oorlog hem of haar een flinke duit zal kosten (en nu al kost door de economische terugval). Van shipspotting over trainstopping moeten we tenslotte komen tot waar het werkelijk om draait: warstopping!
Vecht als syndicalist niet alleen: contacteer ons via deze website! Sluit aan bij Vonk!
Betekent dit dat je als jongere die nog studeert niks kan doen? Het tegendeel is waar! Daarom is de ‘alarmactie’ zo belangrijk: de oproep om te staken in scholen en aan universiteiten de dag nadat de oorlog begint. Minstens even belangrijk als de actie zelf is de campagne die eraan voorafgaat: de jongeren vestigen hiermee de aandacht op het enige wapen dat de massa’s hebben om de oorlog écht te stoppen: het werk neerleggen. Ze hebben een belangrijke signaalfunctie. Ook het protest tegen de oorlog in Vietnam begon aan de scholen en de universiteiten. Denk dus niet: als het zover is zal ik wel meedoen. Voer nu samen met ons actief campagne! Sluit aan bij Vonk!
