In de bijdrage “De onrechtvaardige rechters” (1) werd in 2021 kritiek geleverd op een arrest van het Hof van Beroep van Luik dat militanten van het ABVV, inclusief Thierry Bodson, veroordeelde voor hun aanwezigheid bij de bezetting van de brug van Cheratte naar aanleiding van een protest tegen het beleid van de regering Michel. De conclusie van het stukje was dat, indien het Hof van Cassatie de veroordelingen zou bevestigen, de volgende stap naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) zou zijn, met de opmerking dat het Hof vaak niet in het voordeel van werknemers of vakbonden oordeelt. Helaas waren dit profetische woorden
Na de bevestiging van het arrest van het hof van beroep door het Hof van Cassatie hebben zestien veroordeelden de zaak aanhangig gemaakt bij het EHRM, hierin gesteund door de Liga voor de Rechten van de Mens en het Europees Vakverbond. De militanten stelden dat België artikel 11 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) had geschonden. Dit waarborgt de vrijheid van vreedzame vergadering en vereniging, en het EHRM heeft in de afgelopen jaren het recht op collectieve actie aan dit artikel gekoppeld.
In de uitspraak van het Hof van 16 januari 2025 worden echter geen kanttekeningen geplaatst bij het wettelijke kader in België. Het Hof meent dat het artikel 406 Strafwetboek – waarop de veroordelingen door de rechtbank van eerste aanleg en het hof van beroep gebaseerd zijn – legitiem is en negeert dat de veroordeelden geen geweld hadden gebruikt of anderen daartoe hadden aangespoord. De loutere aanwezigheid van de militanten wordt als kwaadwillig beschouwd. Bovendien stelt het EHRM dat artikel 11 EVRM geen recht geeft op het blokkeren van wegen, ongeacht of de ordediensten dit tolereerden zoals in deze zaak het geval was. Het Hof ziet er dus geen graten in dat het strafrecht in stelling werd gebracht met als flauw excuus dat een stakingspost (wat ook een blokkade is) niet door het Strafwetboek wordt verboden. Dat klopt, daarvoor stapt de werkgever naar de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg die hem/haar meestal zonder enig probleem volgt en het piket verbiedt. Het Hof toont ook geen bezorgdheid over het feit dat bepaalde kopstukken van de vakorganisatie werden geviseerd om een voorbeeld te stellen. Begrijpe wie begrijpen kan: België kan niets verweten worden.
Dat een aantal rechters die in deze zaak zetelden, landen vertegenwoordigen die een conservatieve, c.q. uiterst rechtse, politieke koers varen, zal zeker een invloed hebben gehad bij de besluitvorming. Komt daar nog bij dat het EVRM niet op het lijf van de arbeidersklasse is geschreven. De som van beide factoren maakt dat de zaak al verloren was voor ze aanhangig werd gemaakt.
Dit arrest zal zeker the talk of the town zijn op de nieuwjaarsrecepties van de grote advocatenkantoren. Nog meer munitie die kan gebruikt worden om de vakbondsvrijheid te ondermijnen. Recht is ook in 2025 nog steeds een ijdel woord.
1 http://www.vonk.org/analyse/belgie/syndicaal/3849-de-onrechtvaardige-rechters.html
