Geweld, vernieling, intimidatie en terreur. Dat wrijft het gerecht de dertien van Clabecq aan de neus. Vreemd genoeg komen deze klachten uit de mond van de grafdelvers van het Brabantse staalbedrijf en van diegenen die de strijd met behulp van repressie in toom probeerden te houden. De rijkswacht, het Waalse Gewest, het Wegenfonds, de curatoren enzovoort hebben een bondgenootschap gesloten tegen de delegees van Clabecq. Het sociale geweld van de opgedrongen inactiviteit aan duizenden arbeiders en hun gezinnen en de bruuske duik in armoede en onzekerheid is natuurlijk de grote afwezige van de aanklacht van het Openbaar Ministerie. In de psychologie noemen ze zoiets een "projectie". Uw eigen wijze van handelen projecteren op andermans houding. Een oude ziekte van de heersende klasse.
Sociale wraak
Het proces van ‘die van Clabecq’ is een verlenging van het sociale conflict van 1997. Dit conflict was in zijn talrijke facetten "atypisch". Het verwierp het fatalisme van onvermijdelijke jobverlies en de "gouden handdruk" in de bedrijven. De delegees en vakbonden weigerden de rol van sociaal assistent te spelen. Beter nog: ze riepen boven de hoofden van de vakbondstop op tot een interprofessionele en nationale beweging tegen de werkloosheid. En erger nog: zij verwezen naar de politieke verantwoordelijkheid in het faillissement en braken een lans voor een grondige kritiek op de logica van het kapitalistisch stelsel. Hun hoofdzonde was de poging om het maatschappij kritische potentieel van de Witte Beweging te versmelten met het Rode arbeidersverzet. Ze werden dan ook kop van jut voor het hele establishment. Hun syndicalisme zit vandaag in de beklaagdenbank.
Niet voor niets kwam sinds 1997/98 een belangrijke beweging op gang binnen het staatsapparaat naar grotere sociale controle en beperking van de politieke en syndicale vrijheden. Het oud wettelijk arsenaal wordt opnieuw uit de kast gehaald zoals in het proces van Clabecq (een wet van de 19de eeuw die speciaal was uitgewerkt tegen vakbondsleiders). Belangrijker: het opgejaagde staatsapparaat brengt nieuwe wettelijke middelen in de startblokken. De eerste versie van de wet op de georganiseerde misdaad (art. 342 van het strafwetboek) viseerde zonder nuance radicale syndicale, politiek activiteit of zelf deze van witte comités die handelden buiten de platgetreden wegen van "toegelaten" en erkende contestatie. De goedgekeurde definitie van criminele organisaties bevat een gevaarlijke dubbelzinnigheid: alle "uitsluitend" politieke en syndicale organisaties kunnen op hun beide oren slapen, stelt de wet. Maar hoe trek je deze grens? Wat met bijvoorbeeld de handelingen van een stakingspiket of een betoging?
Het staatsapparaat tegen de sociale strijd
De wet op de veiligheidsdiensten die eind 1998 werd gestemd slaagt er toch in een brede definitie te behouden van het "terrorisme": "Het gebruik van geweld, voor ideologische of politieke redenen teneinde doelstellingen te bereiken met terreur, intimidatie of dreigingen". De eenheidspolitie geeft de rijkswacht een groter actieterrein en autonomie tegenover de wetgevende macht (het parlement). In het algemeen groeit de macht van de uitvoerende macht op de wetgevende. De uitvoerende functies (eenheidspolitie enzovoort) krijgen ook meer overwicht en zelfstandigheid tegenover hun rechtstreekse voogdij. Is dit nu een "staat in de staat"? Nee, het gaat hier om de centrale kern van het staatsapparaat ten dienste van de regeringspolitiek. Een preventieve controle op "gevaarlijke sociale" actie.
Rechtbank
Tijdens de belangrijkste sociale conflicten van de laatste maanden hebben de bazen telkens opnieuw de rechtbank ingeschakeld met eenzijdige verzoekschriften en dwangsommen tegen piketten. Bij Carnoy werden de afgewerkte bestellingen zo uit de ateliers gehaald. De ratten kwamen per helikopter binnen! Bij Avia Partners ging het gerecht nog verder. De werktuigen zelf van het personeel werden weggehaald om concurrerende bedrijven toe te laten het werk op te vangen! Wat is nog het gewicht van een staking als zowel stocks als werktuigen met behulp van rechters, deurwaarders en de rijkswacht uit het bedrijf worden gesleurd?
De afdanking van Miguel Rubio (Wendt Boart), Raf Verbeke (Carnoy) en Elisabeth Cohen (Gondrad) – twee rijkswachters ‘vergezelden’ deze laatste uit het bedrijf – duiden op een zuiveringsoperatie in de bedrijven. Aan de vooravond van de sociale verkiezingen is dit natuurlijk het goedkoopst. Bij NRC in de Brusselse rand kregen twee LBC-delegees de patronale richtlijn zich niet meer aan te bieden op hun werk. Geen afdanking maar een "zachte verwijdering". De verbeelding van het patronaat slaat op hol. De juridische tegenhervorming onder de vorm van het Octopus akkoord wil zelfs de arbeidsrechtbanken afschaffen, door een fusie met de andere rechtbanken. Nog een stap verder in de gerechtelijke inmenging op het terrein van de klassenstrijd.
Allemaal misdadigers?!
De lijn is duidelijk. Zowel patronaat als staatsapparaat willen de syndicale strijd en het maatschappelijk protest in het algemeen in de misdadige sfeer duwen. De geëigende kanalen die het protest en de contestatie moesten opvangen hebben de laatste jaren op belangrijke momenten gefaald (Witte beweging, spontane arbeidersstakingen in het bijzonder, de Veelkleurige Marsen voor Werk van Clabecq enzovoort). Nu poogt men deze kortsluitingen te herstellen. Het proces tegen de delegees van Clabecq, het Octopus akkoord, het artikel 342, de inmenging van burgerlijke rechtbanken in collectieve sociale conflicten, de willekeurige afdanking van delegees zijn allemaal met elkaar verbonden.
De oproep van de ABVV-delegees van Diamant Boart ter ondersteuning van de delegees van Clabecq slaat spijkers met koppen: "Wanneer men aan de syndicale vrijheden raakt, raakt men aan het hart van de syndicale actie. Wanneer men de verdediging van de arbeidersbelangen criminaliseert, valt men één van de laatste hindernissen aan tegen het veralgemeende onrecht. De tijd dringt. De sociale problemen blijven onopgelost, maar indien we de slagen aan de vakbeweging niet afweren, wordt de vakbeweging een papieren tijger". De ABVV- en ACV-leiding moeten dit beginnen te begrijpen. Het tegenoffensief begint met een onvoorwaardelijk verzet tegen het proces van de delegees van Clabecq, hun heropname in de vakbond, en een nationale en interprofessionele strijd voor een betere bescherming van de delegees (minimum, verplichte heropname bij afdanking)
