De Arabische website www.marxy.com interviewde in januari Lal Khan over de stormachtige gebeurtenissen in zijn land. Hij argumenteert dat Pakistan snel kan evolueren naar een prerevolutionaire situatie en dat dit een grote impact zal hebben op het Midden-Oosten.
Wat is de situatie in Pakistan na de brutale moord op Benazir Bhutto?
Lal Khan: Reeds voor de moord op Benazir Bhutto stevende het land af op wanorde en chaos. Het regime was zijn sociale basis verloren, de economie was in crisis maar nu heeft deze situatie een katalyserend effect; alles gaat nu heel snel. Het regime probeert zichzelf in stand te houden, maar is zwak. Het heeft geen greep meer op de realiteit. De economie gaat zienderogen achteruit, niet enkel als we kijken naar micro-economische indicatoren en de leefomstandigheden. Pakistan worstelt met een torenhoog begrotingstekort, een handelstekort en een tekort op de betalingsbalans, dus alle macro-economische indicatoren staan op rood. In de nasleep van de moord op Benazir zullen deze nog verder verslechteren. Er is enorme druk op het regime om verkiezingen te houden. Het regime heeft geen echte uitweg of een serieuze kans om deze verkiezingen te winnen. Als ze verkiezingen houden en proberen te manipuleren, dan volgt een sociale explosie. De maatschappij zal nog meer gepolariseerd zijn. De massa's hebben reeds getoond dat ze het land willen veranderen, toen ze Pakistan gedurende 48 uur in hun greep hielden. Dit toont het potentieel van de massa's om over te gaan tot een socialistische transformatie van de maatschappij.
Hoe kwamen de marxisten van The Struggle tussenbeide tijdens de uren en dagen na de moord op de leidster van de Pakistan People's Party?
Lal Khan: Onmiddellijk na de moord hielden we een vergadering met de kameraden. We beslisten dat diegenen die verantwoordelijk zijn voor de moord, veroordeeld en gestraft moeten worden. We maakten een pamflet met een programma waarin we uitlegden hoe we dit tragische einde van Benazir kunnen wreken. De politiek van het regime en het karakter van bepaalde delen van de staat tonen hoe ver zij kunnen gaan, om te komen tot de moord op Benazir. We proberen in feite de pijn en het verdriet om te keren tot woede en kracht, in het gevecht tegen de verantwoordelijken voor deze moord en het systeem dat de politiek tot zo'n staat van brutaliteit heeft gebracht, met moorden, allerlei vormen van misdaad en terrorisme - zaken die tot de orde van de dag behoren in de Pakistaanse politiek. Daarom willen we dit systeem veranderen. Van dan af hebben we protestbijeenkomsten georganiseerd, manifestaties over het hele land, van de belangrijkste steden van Kasjmir tot Karachi, van Quetta tot Lahore. De massa's gaven een enorme respons op onze pamfletten, die een duidelijk programma aanreiken hoe het verder moet.
Welke eisen formuleerden jullie?
Lal Khan: Twee dagen voor haar aankomst in Karachi had Benazir een brief geschreven naar Musharraf. Hierin noemde zij meerdere mensen van de staat en het politieke spectrum die van haar af wilden. We eisten dat deze mensen onmiddellijk zouden worden gearresteerd, veroordeeld en gestraft voor deze afgrijselijke misdaad. Vervolgens organiseerden we revolutionair verzet en protestcomités in fabrieken, wijken en dorpen waarlangs de volledige beweging kon gekanaliseerd worden. Een derde punt was de eis dat het beginselprogramma van de PPP van 1970 zou hersteld worden als het strijdprogramma van deze generatie en voor de mensen die nu de leiding van de partij uitmaken. We voegden hieraan toe dat de PPP onmiddellijk eerlijke en vrije verkiezingen zou eisen. Ten slotte eisten we dat de PPP aan de macht zou komen met een socialistisch programma.
We weten dat sommige kandidaten van de PPP ook leidende figuren zijn van The Struggle. Kan je ons iets meer vertellen over hen?
Lal Khan: De volledige situatie is geradicaliseerd. Toen Benazir terugkwam gaf de mobilisatie van de massa's haar meer zelfvertrouwen en kracht. Ze voelde de massa's aan en werd steeds radicaler in haar toespraken en haar programma. Nu zijn er meerdere linkse kandidaten die op de lijsten van de PPP opkomen. Er zijn tussen de 10 en de 15 kameraden die een links programma willen voorstellen tijdens deze verkiezingen, die ze mogelijk op basis daarvan ook winnen.
Hebben jullie te maken gehad met repressie door de staat en de fascisten?
Lal Khan: Onmiddellijk nadat we ons pamflet hadden gemaakt, kwam personeel van de ISI (Pakistan State Intelligence) naar onze bureaus. Ze ondervroegen onze kameraden, maar deze hielden zich sterk. Tijdens de verkiezingscampagne in Karachi probeerden de misdadigers van de MQM, een fascistische organisatie opgericht door de voormalige dictator Zia ul Haq, een van onze campagnevoerders te kidnappen en ze vielen onze kameraden fysiek aan. We protesteerden hiertegen. Dankzij de steun van de vakbonden in Karachi, in Pakistan en in de rest van de wereld waren wij in staat hen te verslaan. Nu moeten we ons voorbereiden tegen de fascisten voor de volgende verkiezingscampagne.
Wat zal er gebeuren op de dag van de verkiezingen?
Lal Khan: In Pakistan is alles zo onvoorspelbaar. Zelfs een enkele dag is al een lange periode in de Pakistaanse politiek. Er kan zoveel gebeuren. Delen van de staat zouden meer bomaanslagen kunnen plegen, meer terroristische activiteiten om de verkiezingen uit te stellen omdat ze het ergste vrezen. Als ze op 18 februari de verkiezingen proberen te manipuleren, komt er een explosie. Ze kunnen het zich niet veroorloven te knoeien tijdens de verkiezingen. Als de PPP de verkiezingen wint, zal Musharraf moeten aftreden en het land verlaten. De massa's zullen massaal op straat komen en de PPP aan de macht brengen. Ze hopen dat de PPP een einde kan brengen aan de miserie, de extreme armoede, prijsstijgingen, ziekte, werkloosheid en analfabetisme. Dit zal een zware druk uitoefenen op de leiding van de PPP. Waarschijnlijk zal de PPP een absolute meerderheid behalen, wat hen zal dwingen aan de macht te komen met een programma dat beantwoordt aan de eisen van de massa's. Dit zal zorgen voor een prerevolutionaire situatie in Pakistan.
Je roept op voor een socialistische revolutie in Pakistan, dat een achtergebleven, semi-feodaal, islamitisch land is. Denk je dat dit mogelijk is?
Lal Khan: Als je naar de geschiedenis van Pakistan kijkt, is er bijvoorbeeld de revolutie van 1968-69, die een socialistische revolutie was! Met deze beweging daagde het volk niet alleen het heersende regime uit, maar ook de eigendomsverhoudingen. Toen Zulfiqar Ali Bhutto de partij een socialistisch programma gaf, werd de PPP de grootste partij in de geschiedenis van Pakistan. In de documenten van de oprichting van de partij staat duidelijk verwoord dat het ultieme doel van de partij een klassenloze maatschappij is, wat enkel mogelijk is onder socialisme. Dit programma en deze partij kregen meer steun en meer stemmen in de Islamitische Republiek Pakistan dan eender welke islamitische partij ooit. Ook staat er in het Manifest van 1970 en andere stichtende documenten duidelijk dat religie in Pakistan niet aan de orde is, met moslims die andere moslims uitbuiten. Niet religie is het probleem. Socialisme was de belangrijkste politieke slogan en tendens tijdens deze periode in Pakistan. Nu zal het zich opnieuw ontwikkelen met veel meer vitaliteit en kracht.
Wat verwachten de marxisten in Pakistan van hun kameraden in de Arabische wereld?
Lal Khan: Gezien de culturele en historische relaties met de Arabische wereld is elke klassenbeweging in Pakistan ook een klassenbeweging in de Arabische wereld. An injury to one is an injury to all! Dit verklaart onze steun aan linkse bewegingen en arbeiders in de Arabische wereld. In de Arabische wereld bestaat er ook een traditie van revolutionaire opstanden. Toen het kapitalisme werd omver geworpen in Jemen, zei de leider van die beweging dat moslims Marx en Lenin zouden moeten volgen. Het land werd ook hernoemd als de marxistische Volksrepubliek Jemen. In de meeste Arabische landen heeft zich een gelijkaardig proces voorgedaan. We hebben het gezien bij de revolutie in Syrië en onder Nasser in Egypte. Er bestaat dus een traditie. Deze traditie herleeft nu in Pakistan. Als het in Pakistan kan heropleven, kan dit ook in de Arabische wereld. Kapitalisme heeft zwaar gefaald en islamitisch fundamentalisme is op de aftocht. Het was een tijdelijk fenomeen, zoals we altijd gezegd hebben. De enige weg voorwaarts voor de massa's is met een socialistisch programma de maatschappij veranderen en een socialistische federatie van het subcontinent en een socialistische federatie van het Midden-Oosten opbouwen.
16 januari 2008