Amper een jaar geleden sloot de Belgische economie het boekjaar af met een van de meest succesvolle cijfers van de laatste decennia: 4 % economische groei, voor het eerst in vijftig jaar een overschot op de begroting, krapte op de arbeidsmarkt (behalve voor de laaggeschoolden en de veertig plussers), lage inflatie…
Regen vanuit het westen
Langzamerhand pakten zich echter donkere wolken samen boven de Amerikaanse economie. Maar geen nood. Europa zou ontsnappen aan de recessie. De nieuwe interne markt van 3.000.000 potverterende consumenten, de Euro als alternatief op de dollar, de opening naar het oosten… Nee, Europa zou de sputterende motoren van de Amerikaanse en Japanse economieën wel aanzwengelen. Bovendien had het oude continent nog niet voluit kunnen profiteren van de productiviteitsboom van de nieuwe economie, een factor die ongetwijfeld heeft bijgedragen tot de langdurige opleving in de VS.
WTC: World Trade Catastrofe
Nee, geen vuiltje aan de lucht… Tot twee Boeiings zich doorheen het symbool van de wereldeconomie boorden en zesduizend onschuldige slachtoffers onder het schroot van ground zero verpulverd achterlieten. De eerste wereld reageerde verbijsterd, maar in de derde wereld klonken ook jubelkreten. Weg WTC, sedert dertig jaar naast het Vrijheidbeeld hét symbool van New York. Bijna een week lang bleef Wall Street gesloten, bedolven onder stof en puin, terwijl elders in de wereld beurzen kelderden, miljardairs miljarden verloren en arbeiders hun job.
Red ons
Luchtvaartmaatschappijen over heel de wereld wankelen en happen naar geld, verzekeringsmaatschappijen zien hun aandelenkoersen ineenzakken en drijven de premies tot ongekende hoogten… En plots wordt de kwetsbaarheid van de alom bejubelde vrije markt pijnlijk zichtbaar voor iedereen en ziet ook iedereen op welke deur de vrije markt in crisis gaat aankloppen: die van Vadertje Staat. Red de luchtvaartmaatschappijen! Red de verzekeringsmaatschappijen! Geef ons ‘overbruggingskredieten’! Verzeker ons tegen grote risico’s! Bescherm ons tegen de terroristen!
Het Kwaad heeft een gezicht
Goed meegenomen natuurlijk. En zie, opeens krijgt de oorzaak van alle ellende ook nog een gezicht, ja zelfs een naam: het is allemaal de schuld van Osama bin Laden. Bin Laden, beladen met alle zonden van Israël: van de terreuraanvallen op de WTC-torens en het Pentagon over de ineenstortende beurzen tot het faillissement (nu ja, concordaat) van Sabena.
Morgen wordt het beter?
Nee, Europa kan niet ontsnappen aan de malheuren in de VS. En België zeker niet. Het is geleden sedert het begin van de tachtiger jaren dat er zich wekelijks zoveel collectieve ontslagen aankondigden: in de luchtvaart, de auto-industrie, de staalnijverheid…
Gisteren leefden we in een wereld waarin alles alleen maar beter kon worden, vandaag staan we aan te schuiven voor gasmaskers tegen vermeende terroristische aanslagen met biologische of chemische wapens. Gisteren werd het einde van de geschiedenis aangekondigd, vandaag het einde van de wereld zoals we ze tot nu toe kenden.
Angst
Schrik voor onze baan, schrik voor ons pensioen, schrik voor onze privacy, schrik voor de oorlog, schrik voor terreur. We leven opeens met schrik. Maar denk eventjes de gruwel van 11 september weg. Denk eventjes de bommen weg die vandaag vallen op Afghanistan, dat al platgebombardeerd is. Was alles rozengeur en maneschijn? Verre van. Ook voor 11 september zakte de VS-economie weg in het moeras. Ook voor 11 september stokte de groei in Frankrijk en Duitsland. Ook voor 11 september zat Sabena in de penarie. Ook voor 11 september slepen de bonzen van de multinationals de messen om massaal in het personeelsbestand te snijden. Maar na 11 september trekken we minder van leer tegen het kapitalisme dat deze ellende veroorzaakt, want al onze ogen zijn gericht op de oorlog tegen de terreur. Angstig draaien we elke avond de teeveeknop aan en zien we met lede ogen en horen we met hangende oren naar de slechte nieuwsshow van het journaal.
Verloren strijd
Nee mensen, een oorlog tegen terroristen kan je niet winnen met bommen en raketten. Terrorisme is juist het gevolg van de imperialistische oorlogen en onderdrukking in het Midden-Oosten en elders in de derde wereld. Het terrorisme van ons ‘vrije’ marktsysteem drijft sommige mensen ginder inderdaad zo gek om zich als kamikazepiloten door wolkenkrabbers te boren. Hiervoor hadden ze geen chemische of biologische wapens nodig, karton-cutters en messen waren genoeg.
Vechten tegen de oorzaken
Net zomin kan je de economische crisis te lijf gaan met allerhande budgettaire, fiscale en monetaire maatregelen. De crisis is het gevolg van de werking van het systeem zelf. Als je dit systeem verdedigt, dan moet je ook leren leven met de gevolgen ervan. Met alle gevolgen, niet alleen de economische, ook de politieke en sociale. Dan moet je inderdaad opstaan en gaan slapen met SCHRIK. Zeuren helpt ook niet. Alleen de strijd voor een betere maatschappij, waarin we niet langer tegen symptomen vechten, maar de problemen aan de wortels uitroeien, kan soelaas brengen. Laten we de trieste gebeurtenissen van de afgelopen weken dan ook aangrijpen om de idealen van socialisme en internationalisme nieuw leven in te blazen.
