Op 8 augustus ging het 16e Wereldfestival voor Jongeren en Studenten van start, dit jaar in Caracas. Onder de slogan “Voor vrede, solidariteit en tegen het imperialisme” komen meer dan 15.000 jonge mensen van over de hele wereld samen om over een heel gamma aan zaken te discussiëren, allen anti-imperialistisch van aard.
Het strekt hen tot eer dat de Venezolaanse regering dit belangrijke evenement sponsort en de Militaire Academie ‘Fuerte Tiuna’ openstelt om de afgevaardigden van de officiële openingsrally te ontvangen. Afgevaardigden van 144 verschillende landen van alle continenten kwamen opdagen voor de openingsrally, een echt indrukwekkend aantal. De Cubaanse delegatie was een van de grootste met 1.800 jongeren aanwezig. Er waren 2.200 afgevaardigden van Colombia en de Venezolaanse delegatie was samengesteld uit meer dan 3.000 afgevaardigden. Zij die op de ceremonie aanwezig waren, werden blij verrast door het feit dat er 720 vertegenwoordigers van de Verenigde Staten aanwezig waren.
De afgevaardigden werden verwelkomd door de slogan “Welkom in de Socialistische Bolivariaanse Republiek van Venezuela”. Nadat alle delegaties hadden geparadeerd onder het oog van president Chavez waren er optredens van inheemse cultuur. Guaranis en andere inheemse Venezolanen presenteerden Hugo Chavez met verschillende voorwerpen die hun cultuur vertegenwoordigen. Even indrukwekkend was het team van vrijwilligers die de bezoekers verwelkomden. Apart van de teams van vertalers, de catering en de Nationale Garde, vervoegde een omvangrijke sectie van de Bolivariaanse jeugd de mars terwijl ze liederen zongen, revolutionaire slogans riepen en dansten.
Aan het einde van de parade, toen alle delegaties eindelijk tot aan het hoofdplein gemarcheerd waren, en na de optredens, opende President Chavez officieel het festival. Na een lange tijd wachten, sprak Chavez duizenden jongeren toe (evenals de niet zo jonge mensen aanwezig). Er werd begerig geluisterd naar wat hij had te zeggen. Hij begon door zestig jaar terug te blikken naar het moment dat de atoombommen vielen op Hiroshima en Nagasaki. President Chavez toonde zijn medeleven ten opzichte van de slachtoffers van deze genocide en veroordeelde deze daden van terrorisme. “Vandaag”, zei hij, “is er een atoombom van jeugd in de vallei van Caracas.” Ze waren gekomen om Caracas te zien, de plaats waar Simon Bolivar was geboren en waren zeer zeker welkom op dit Festival. Dit was een grote uitdaging voor Venezuela en meer dan twee jaar van voorbereidingen waren geïnvesteerd in dit evenement, gepaard met veel coördinatie en veel logistieke en politieke steun.
Chavez blikte toen terug op de grote gebeurtenissen van de laatste zes decennia. Aan het einde van de jaren '40 was er de Chinese revolutie, een van de grootste gebeurtenissen in de menselijke geschiedenis. Deze grote gebeurtenis werd gevolgd door de Cubaanse revolutie een decennium later. Chavez beschreef dit als een enorme inspiratie voor heel Latijns Amerika. Deze grote gebeurtenis zette de toon voor de toekomst, bevestigde de president. In de jaren '60 leed het Amerikaanse imperialisme een vernederende nederlaag in Vietnam, wat bewees dat het Rijk niet onoverwinnelijk is. “Een volk dat vrij wil zijn, kan niet verslagen worden”, zei hij, het heroïsche Vietnamese verzet tegen het imperialisme prijzend. De jaren '70 was een periode van hoop in Latijns Amerika, waar we het Chili van Allende zagen, dat jammer genoeg brutaal verpletterd werd door het Amerikaanse imperialisme. Het einde van de jaren '80 betekende op zijn beurt een universele aardbeving met de val van de Sovjet-Unie. Het oude politieke evenwicht was vernietigd en na de val van het socialistisch kamp, verklaarden de kapitalisten “het einde van de geschiedenis”. “Neoliberale globalisering”, zei Chavez, “is niet meer dan een ander woord voor imperialisme, en imperialisme”, zo ging hij verder, “is het hoogste stadium van het kapitalisme, zoals Lenin gezegd heeft.” In de negentiger jaren was het woord ‘kapitalisme’ uit de woordenboeken verdwenen, en een morele en ideologische crisis begon. Zo ontstond er een periode van intense twijfel en verwarring. Maar, zo legde de president uit, als een feniks uit zijn as zullen de revolutionairen en de strijders herrijzen; meer nog - ze zijn al aan het herrijzen. “Wij starten een nieuw proces op, een nieuwe dageraad waarin de ideeën van gerechtigheid, vrijheid en gelijkheid centraal zullen staan.”
Chavez stelde dat hij diep overtuigd was dat de laatste jaren zeer veeleisend en moeilijk zijn geweest. Ondanks die grote frustratie verzamelen zich echter in het eerste decennium van de 21e eeuw duizenden jongeren in Caracas. Dit, zo verkondigde Chavez, wijst op meer dan enkel een nieuw gevoel van hoop. Dit is een kans om te debatteren en de strijd voor ideeën te openen. Chavez zelf gelooft niet in een strijd in een geïsoleerd land. Zoals hij verkondigde op het Wereld Sociaal Forum in Porto Alegre begin dit jaar, verklaarde Chavez weer dat socialisme het enige ware pad en de enige manier is om een nieuwe wereld op te bouwen. “Het is onze plicht en onze uitdaging om de wereld te redden van het machtigste imperialisme dat ooit heeft bestaan, dat wil zeggen het Amerikaanse imperialisme.” Veelbetekenend is het feit dat Chavez niet alle Amerikanen ziet als één reactionaire massa. Integendeel, hij begroette en feliciteerde de Amerikaanse delegatie aanwezig in Caracas uitdrukkelijk en erkende de “grote vechters van het Amerikaanse volk”, waarbij hij de naam van Martin Luther King vermeldde. Het mag misschien scherp overkomen maar wat hij verklaarde is volkomen correct: “De toekomst van de wereld hangt af van het bewustzijn van het Amerikaanse volk. Als zij zich verenigen, kunnen ze de wereld redden van oorlog en vernietiging.”
Chavez ging verder met uit te leggen dat dit in feite het beste moment was om het festival te houden, in deze vreselijke omstandigheden onder het kapitalisme en ondanks het bestaan van een van de machtigste en meest hypocriete vormen van imperialisme in de geschiedenis. “Het Romeinse Rijk”, zei hij “was niet even hypocriet, aangezien zij zichzelf een Rijk noemden. Het Amerikaanse imperialisme aan de andere kant, verklaart schaamteloos te ‘vechten voor democratie’.” Daarna gebruikte hij de rol van de VS in Chili, de Dominicaanse Republiek, Guatemala, Panama en Haïti als voorbeelden om het tegendeel te bewijzen. “Heel Amerika heeft geleden onder de aanvallen van het Amerikaanse imperialisme. Bolivar had gelijk wanneer hij in 1826 zei dat, 'de Verenigde Staten van Amerika voorbestemd lijken om Amerika te plagen met ellende in de naam van Vrijheid.'”
Vervolgens keerde hij de aandacht van het publiek naar Venezuela, "waar het Amerikaanse imperialisme enkele onaangename verrassingen tegenkwam." Het Amerikaanse imperialisme is niet onoverwinnelijk, een feit dat niet alleen bewezen is in Venezuela maar ook in Cuba, waar de revolutionairen al sinds veertig jaar strijden tegen het imperialisme. Chavez groette Fidel Castro die de speech volgde die tevens uitgezonden werd op alle Venezolaanse TV-zenders. "We kwamen hier om te debatteren over vrede. Maar tegen de havikken in het Pentagon zeggen we 'als jullie op een dag het gekke idee krijgen om ons binnen te vallen, zorgen we ervoor dat je in het stof bijt terwijl we de vrijheid van ons land verdedigen.'" Hierop begon het publiek luid te roepen “el pueblo armado, jamás será aplastado” (Het gewapende volk zal nooit verpletterd worden.)
"De strijd van Venezuela is de strijd van het volk van de hele wereld", verklaarde Chavez toen hij zijn inspirerende speech begon af te ronden. Hij herdacht de woorden van Jean-Paul Sartre, die in de jaren '60 tijdens zijn bezoek aan Cuba schreef "Voorwaarden en omstandigheden leggen ons een revolutie op." Hij riep op voor een morele revolutie om de wereld te redden en voor een "revolutionair humanisme". Maar hij voegde ook toe dat dit niet genoeg is. Een politieke revolutie is nodig – een politieke revolutie door democratie. Niet de valse democratie maar een echte volksdemocratie, zoals in Venezuela. "Dus", zei hij, "we hebben nood aan een morele, sociale, politieke en economische revolutie om het perverse mechanisme van dit kapitalistisch systeem te vernietigen." Bij wijze van afsluiting herhaalde Chavez wat hij al eerder in zijn speech gezegd had: "Ik heb dit al eerder verklaard. Ik ben nu meer overtuigd dan ooit, en ik zal dit blijven geloven tot ik sterf, dat de enige weg die leidt tot de vernietiging van het kapitalisme, de weg van het socialisme is. Het is de enige manier om de planeet en de komende generaties te redden."
Een muggezifter zou er niet meer dan een paar kommas aan toe te voegen hebben. Sommige referenties naar Jezus Christus en "morele revolutie" zijn wat verward, maar één ding is duidelijk: zo’n radicale speech gemaakt door de president van een natie is uitzonderlijk. Dit kan alleen maar verwelkomd worden door alle progressieve mensen in de wereld. Het was in ieder geval een inspirerende start van een zeer opwindende week die gedeeld wordt door revolutionairen van over heel de wereld.
