In de maand volgend op de verkiezing maakte Chavez in enkele historische toespraken concreet wat hij bedoelt met de nieuwe etappe in de Bolivariaanse Revolutie. Voor hem is 3 december “geen aankomstpunt maar een vertrekpunt”.
Op 15 december kondigde hij een nieuwe partij aan die de revolutionaire krachten moet verenigen, de Verenigde Socialistische Partij van Venezuela (PSUV). “Voor deze nieuwe periode hebben we een politiek instrument nodig dat ten dienste staat van het volk, de revolutie en het socialisme.” Daarbij benadrukte hij dat het elke partij vrij staat om hier wel of niet bij aan te sluiten, maar dat het vooral niet de bedoeling is een nieuw bureaucratisch partijapparaat op te bouwen. Daarom werd zijn oude partij MVR ontbonden en riep hij de Bolivariaanse basis op om de PSUV van onderuit te organiseren, vanuit de wijken en de verkiezingsbataljons. De nieuwe partij mag niet samengesteld zijn uit “dezelfde oude gezichten”.
Ondanks die organisatie vanuit de basis maken de media weer een karikatuur van de PSUV door haar te vergelijken met een stalinistische eenpartijstaat. Nochtans nam Chavez afstand van het stalinisme. “Het Bolsjewistische model was relatief succesvol bij het ontstaan van de Sovjetunie, de Oktoberrevolutie van 1917 De partij die het volk naar de revolutie bracht was de Bolsjewistische Partij van Lenin. Daarna onderging die partij echter een afwijking, een stalinistische afwijking, die Lenin niet kon voorkomen omdat hij ziek werd en kort daarna stierf. De partij werd een ondemocratische partij en die geweldige slogan van ‘alle macht aan de sovjets’ veranderde in ‘alle macht aan de partij’.” Als onderdeel van de partijopbouw riep hij op voor een debat over het socialisme en moedigde hij iedereen aan “veel te lezen, veel te studeren en veel te discussiëren”. Deze partij moet verdergaan dan de verkiezingsstrijd en zich engageren in de strijd der ideeën, stelde hij.
Bij de inauguratie van het nieuwe kabinet vorige maandag maakte Chavez weer een historische speech. Hij verwees opnieuw naar de PSUV: “Deze partij zal vanuit de basis gevormd worden. Niemand zal op een leidinggevende positie zitten als die niet verkozen is vanuit de basis.” De leden van het kabinet zullen voortaan “ministers van volksmacht” heten en ze moeten in sterk contact met de beweging staan. Vicepresident Vicente Rangel, die het gezicht was van de reformistische rechterzijde van de Bolivariaanse Beweging, moet baan ruimen. Voor het eerst in de geschiedenis van Venezuela doet ook iemand van de Communistische Partij zijn intrede in het kabinet. Een andere nieuwe minister, die van Arbeid en Sociale Zekerheid, antwoordde aan Chavez toen hij gevraagd werd voor die post: “Ik wil wel zeggen dat ik een trotskist ben.” Waarop Chavez repliceerde: “Wat is het probleem? Ik ben ook een trotskist! Ik ben van de Trotski-lijn, die van de permanente revolutie!”
De Bolivariaanse leider komt inderdaad steeds dichter bij de marxistische stellingen over revolutie. Het is trouwens opvallend hoe hij ook steeds meer de marxistische terminologie gebruikt. Vandaag zegt hij bijvoorbeeld veel meer ‘bourgeoisie’ waar hij vroeger ‘oligarchie’ gebruikte. Het blijft echter niet bij woorden. Hij kondigde de “nationalisatie van de economische sleutelsectoren” aan, te beginnen met de elektriciteit en het telecommunicatiebedrijf CANTV. De rechtse commerciële zender RCTV, die in 2002 openlijk meewerkte aan de staatsgreep en sindsdien niet gestopt is met complotten tegen de democratisch verkozen regering, krijgt niet langer een licentie om uit te zenden. Verschillende oliemultinationals verliezen hun meerderheidsparticipatie in projecten omdat de verkozen regering vanaf nu de ultieme zeg wil hebben in plaats van roofzuchtige, buitenlandse, niet verkozen aandeelhouders. Ook de Centrale Bank verliest haar zogenaamde onafhankelijkheid, die in werkelijkheid afhankelijkheid is van het neoliberale credo van het kapitaal. En Chavez vroeg aan het parlement de volmacht voor “de moederwet van alle revolutionaire wetten” (op het moment van schrijven heeft hij nog niets concreet daarover gezegd). Last but not least, riep hij op voor de “ontmanteling van de staat, omdat alle staten geboren zijn om revoluties te voorkomen”. In de plaats daarvan wil hij van onderuit een structuur organiseren gebaseerd op de gemeenschapsraden die sinds 2006 in volle ontwikkeling zijn.
Het hoeft geen betoog dat deze radicale maatregelen niet onopgemerkt voorbijgaan. De rijke oppositie reageerde furieus, net zoals verschillende internationale instellingen en internationale media. De massa’s zijn echter laaiend enthousiast. Zoals de BBC vaststelde: “De notie van de socialistische toekomst vervult Chavez’ aanhangers met hoop en zijn tegenstanders met afgrijzen.”
We zullen later een diepere analyse geven van deze nieuwe etappe in de Venezolaanse Revolutie. Volg alvast de artikels die verschijnen op www.marxist.com.
