Het is een verademing om het levensverhaal van Lucien Van Espen – voormalig KP-militant en stakingsleider – te lezen. Zijn woede, gedrevenheid en engagement spatten van elke pagina. Hij beschrijft op indringende wijze de oorlogsjaren – honger doet fysiek pijn! – en zijn ontluikend communisme. Velen met hem zijn diep onder de indruk van de heldhaftige strijd van het Rode Leger tegen het fascisme en de KP boekt dan ook grote winst bij de eerste naoorlogse verkiezingen. Hij treedt toe tot “de communistische cel van Bell telefoon” en zet zijn eerste stappen als marxistisch militant. Hij wordt verschillende keren ontslagen wegens het verdelen van politieke pamfletten en belandt uiteindelijk in 1953 bij het koperbedrijf VTR te Machelen. Daar bouwt hij, in nauwe samenwerking met het ACV – de aan elkaar genaaide groen/rode vakbondssjaaltjes worden legendarisch bij de betogingen – een sterke syndicale delegatie uit. Tot in 1982 de bom valt: het bedrijf wordt wegens een frauduleus faillissement gesloten – het gemeenschappelijk vakbondsfront bezet de fabriek en… de rest is geschiedenis! Lucien zegt van zichzelf dat hij maar een laaggeschoolde man is die zich een beetje heeft kunnen ontwikkelen, maar doorheen zijn verhaal stelt hij wel de juiste vragen. Was het niet mogelijk geweest voor het verzet – gezien hun grote draagvlak – om na de bevrijding verder te vechten en het socialisme proberen te vestigen? Hoe kwam het dat duizenden zich hebben laten misleiden door de personencultus van Stalin? Hebben we van het socialisme niet te veel een soort godsdienst gemaakt waarin de gewone mens zich niet meer terugvindt? Kunnen wij, mensen van de linkerzijde elkaar niet meer vinden en ons gezamenlijk inzetten tegen het kapitaal? Dat maakt dit boek juist interessant en tilt het boven het anekdotische. Het is bovendien zeer vlot geschreven en dus zeker aanbevolen lectuur!
Lucien Van Espen “Samen sterk – levensverhaal van een vakbondsmilitant” – EPO Antwerpen
