Honderdduizenden mensen protesteerden afgelopen weekend in honderden steden in de Verenigde Staten tijdens de grootste demonstraties sinds de racistische moord op George Floyd door de politie in Minneapolis op 25 mei. Wereldwijd waren er ook protesten in honderden steden met honderdduizenden jongeren en arbeiders, die manifesteerden tegen racisme en politiegeweld, zowel lokaal als in solidariteit met de massabeweging in de VS.
De heersende klasse, die zich realiseerde dat repressie de beweging niet kan stoppen, heeft de strategie enigszins verlegd naar schadebeperking en het gebruik van de wortel in plaats van de stok.
In de Verenigde Staten wordt de massabeweging – in plaats van af te zwakken – alleen maar sterker. Al in meer dan 1000 steden en gemeenten is er geprotesteerd. De grootste demonstraties op zaterdag en zondag vonden plaats in enkele van de grote stedelijke centra van het land, met tienduizenden die opstapten in Los Angeles, San Francisco, New York, Philadelphia, Chicago en Washington.
Maar de beweging heeft zich zelfs verspreid naar kleine gemeenten in het Zuiden, plaatsen die algemeen als conservatief of zelfs achterlijk worden beschouwd. The New York Times beschreef de stemming in Petal, Mississippi, een kleine stad met 10.000 inwoners, waar honderden hebben geprotesteerd na de harteloze twittercommentaren van de lokale burgemeester die zei dat hij "niets onredelijk zag in de video waarin George Floyd door de politie van Minneapolis verstikt werd”.
Petal is slechts een van de vele voorbeelden, volgens de Times: ”Het was vergelijkbaar in andere kleine gemeenschappen in het hele land, waaronder in Georgia, Alabama, Montana en North Dakota, en het weerspiegelt de mate waarin de dood van de George Floyd weerklank heeft gevonden en het overlopende reservoir van ergernis. In veel gemeenten organiseren of participeren mensen voor het eerst in demonstraties.”
Alle opiniepeilingen tonen een overweldigende steun voor de beweging. Een van de laatste, uitgevoerd door Washington Post-Schar tussen 2 en 7 juni , toonde een enorme steun van 74 procent voor de protesten, waaronder 54 procent bij de Republikeinen. Er is ook wijdverbreide oppositie tegen de manier waarop Trump met de protesten omgaat, waarbij 61 procent zegt dat ze het “afkeuren”, en 47 procent dat ze het “sterk afkeuren”.
Deze enorme demonstraties vonden plaats na 10 dagen van meedogenloze repressie door de politie, uitgaansverboden, de National Guard op straat (i.e. reserve-eenheden van het leger), traangas, politieagenten die hun auto recht in de menigte reden en in sommige gevallen onschuldigen doodschoten. Niets van dat alles weerhield jongeren en arbeiders - zwart, blank, latino - om met honderdduizenden de straat op te komen.
Schadebeperking door de heersende klasse
Geconfronteerd met deze ongekende uiting van verzet, is de heersende klasse van de VS gedwongen zich terug te trekken uit de meer open vormen van repressie en probeert ze nu de beweging onschadelijk te maken, zich bezig te houden met het beperken van de schade en concessies te doen om te voorkomen dat de opstand verder escaleert.
In veel steden is het uitgaansverbod opgeheven, wordt de Nationale Garde geleidelijk teruggetrokken en zelfs Trump, terwijl hij nog steeds allerlei opruiende uitspraken doet, heeft het niet langer over het inzetten van het leger.
Dit betekent niet dat de repressie voorbij is. Er waren nog steeds veel gevallen van politiegeweld, waaronder het gebruik van traangas tegen vreedzame demonstranten in Seattle, maar het is duidelijk dat de heersende klasse zich realiseerde dat repressie niet werkte en in feite contraproductief was. Ze besloten dat het tijd was om hun troepen in toom te houden.
De Democratische Partij, die veel van de belangrijkste stedelijke centra regeert met politiediensten die berucht zijn om het doden en lastigvallen van zwarten, waaronder Minneapolis, is nu gemobiliseerd om te proberen de beweging te beheersen en onschadelijk te maken. De Washington Post bracht aan het licht hoe er “organisatoren tussenbeide kwamen in de protesten om discipline bij te brengen, die achter de schermen werken met het Democratic National Committee.” Door het grotendeels spontane karakter van de beweging en het ontbreken van een duidelijke leiding kon de kapitalistische Democratische Partij tussenkomen.
Het volstaat te verwijzen naar de walgelijke, cynische beelden van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden, die onder leiding van Nancy Pelosi op de knie gaan, terwijl hun partij meedogenloze repressie organiseerde tegen de demonstranten in New York. Politici die nooit een woord hebben gezegd over structureel racisme en politiegeweld, waaronder velen die het 'geweld' van demonstranten veroordeelden, staan nu in de rij om 'een signaal te geven' en te profiteren van fotomomenten: knielen, slogans schilderen op het asfalt en standbeelden verwijderen die anders zouden worden omvergeworpen door demonstranten. Grote bedrijven hebben doen zich voor als antiracistisch in een poging om de beweging te verzilveren. Zelfs de politie gaat cynisch op de knie voor de demonstranten, net voordat ze traangas op hen loslaten.
Verschillende politiediensten en staten hebben intussen "stik-houdgrepen" verboden. De Democraten stellen wetgeving voor om dit geheel te verbieden. Dit alles zou natuurlijk niet zijn gebeurd zonder de massale opstand tegen het politiegeweld. Ze proberen de beweging te kalmeren met symbolische gebaren en kruimels. George Floyd werd verstikt, maar alleen de afgelopen week werden twee Latino-jongeren neergeschoten. Erik Salgado uit Oakland werd 40 keer beschoten door de California Highway Patrol terwijl hij naast zijn zwangere vrouw zat. Sean Monterossa uit San Francisco kreeg vijf kogels van Vallejo Police Department, ongewapend op zijn knieën en met zijn handen boven zijn middel.
Eteng Ettah, een lokale organisator van Black Youth Project 100, had een duidelijk oordeel over de politiehervormingen in de Washington Post: “Mensen zijn niet meer geïnteresseerd in hervormingen. Het systeem is niet te hervormen. Wat training hier of daar, of een ander protocol zal niet genoeg zijn om het politiegeweld te stoppen.” Hij heeft absoluut gelijk en we weten het, want dit is precies wat er gebeurde na de eerste golf van de Black Lives Matter-beweging.
Beweging wordt sterker
De concessies die de heersende klasse bereid is te doen aan een beweging is recht evenredig met de kracht van die beweging. Het feit dat een meerderheid van de raadsleden van Minneapolis heeft toegezegd de politie te zullen "ontmantelen”, is een bewijs van de macht van de opstand in de stad waar ze is begonnen. Het kapitalistische establishment realiseerde zich dat “een hervorming” niet zou volstaan voor de demonstranten, die hun gevoelens duidelijk maakten toen ze het derde district platbrandden.
En meer dan dat. De demonstranten in Minneapolis zetten niet alleen één van de politiebureaus in brand, maar ze zetten ook ‘neighborhood defence committees’ op, in de meeste gevallen bewapend, die de gehate politie moet vervangen. The Washington Post meldde: "In Minneapolis zijn de afgelopen weken door de gemeenschap georganiseerde burgerpatrouilles opgezet omdat er niet langer vertrouwen is in de politie." Het artikel beschrijft de situatie in het noorden van Minneapolis, waar “de lokale afdeling van de National Association for the Advancement of Colored People (NAACP) is gestart met gewapende burgerpatrouilles als alternatief voor de politie. Ze noemen hun groep de Minnesota Freedom Riders, een verwijzing naar de burgerrechtenactivisten die in 1961 met bussen door het Zuiden dan de VS reden, dat gekenmerkt werd door rassen-segregatie.” Tientallen hebben zich bij de groep gevoegd en de meesten van hen zijn gewapend: “Ze meldden zich aan bij een vrouw met een bord die hun contactgegevens verzamelt. Bijna allemaal zijn ze gewapend.” Na de aanmelding kregen ze instructies en opleiding over hun functies en taken.
NAACP-president Leslie Redmond uit Minneapolis, die dit initiatief coördineerde, vertelde hen: “Te vaak, als zwarte mensen proberen het juiste te doen en te vechten, worden we weerloos achtergelaten en heeft Amerika ons keer op keer laten zien dat ze ons niet beschermen. Dus moeten we onszelf beschermen." Redmond legde uit hoe ze de politiechef van Minneapolis en de National Guard op de hoogte had gebracht van de burgerpatrouilles die ze hadden opgezet. Ze vroeg ze niet om toestemming, benadrukt ze; ze wilde het gewoon laten weten: "We activeren onze gemeenschap." Dit zijn buitengewone ontwikkelingen die plaatsvinden in de meest geavanceerde kapitalistische natie ter wereld en die een enorme sprong in het bewustzijn tonen onder druk van de objectieve omandigheden .
'Defunding the police' is deze keer een van de slogans van de Black Lives Matter-beweging, maar de slogan kan voor verschillende mensen verschillende dingen betekenen. Voor de demonstranten betekent het duidelijk dat ze denken dat het probleem niet “enkele rotte appels zijn” en dat het opgelost zou kunnen worden met "betere controle". De slogan wijst op de noodzaak om komaf te maken met een organisatie die terecht wordt gezien als inherent racistisch en gewelddadig, aan wie niet het leven en de eigendom van burgers kan worden toevertrouwd. Dit is mogelijk een revolutionaire conclusie. De politie maakt deel uit van de kapitalistische staat: gewapende mannen en vrouwen ter verdediging van de private eigendom. Het feit dat hun legitimiteit is uitgehold tot op het punt waarop een massabeweging, zij het op een verwarde manier, eist dat ze wordt ontbonden, is buitengewoon belangrijk.
Maar als de Democraten in de gemeenteraad van Minneapolis zeggen dat ze zich ertoe verbinden de politie te ’defunden’, spelen ze in werkelijkheid met woorden. Toen de burgemeester door de demonstranten werd uitgedaagd, weigerde hij hun eis te steunen. Wat ze werkelijk bedoelen, is iets in de trant van "het instellen van een commissie die een paar jaar duurt, om te onderzoeken hoe de politie het beste kan worden georganiseerd". Jeremiah Ellison, gemeenteraadslid van Minneapolis, stelde op Twitter: “We gaan naar de politie van Minneapolis ontmantelen.” Maar de voorzitter van de gemeenteraad, Lisa Bender, was voorzichtiger in haar woordkeuze: “Ons doel is om de politie zoals we ze nu kennen, te beëindigen en systemen van openbare veiligheid in te stellen die ons daadwerkelijk beschermen". Raadslid Philp Cunningham bood ook een "verduidelijking" om de verwachtingen van de mensen te temperen: "Verduidelijking: we hebben gisteren niet gestemd om de politie te ontbinden. Een grote meerderheid van de gemeenteraad steunde wel het voorstel om een proces te starten om nieuwe systemen voor openbare veiligheid te ontwikkelen. Dat onderscheid is belangrijk omdat er eerst een plan moet worden opgesteld.” Dus geen ontbinding van de politie. Cruciaal voegde hij eraan toe: “Het creëren van het plan om nieuwe systemen van openbare veiligheid te bouwen is DE cruciale component om dit goed te krijgen. We moeten samenwerken met onze geweldige politiechef Rondo en onze gemeenschap om deze nieuwe systemen te bouwen”(mijn nadruk).
We beginnen dus van de aankondiging van "ontbinding van de politie"... en we eindigen met "samenwerken met het bestaande hoofd van de politie” om een nieuwe politie te creëren onder een andere naam. Dit is een schoolvoorbeeld van wat bekend staat als witwassen, iets een nieuw laagje geven terwijl de oude rotte structuur eronder behouden blijft.
Ze hopen dat, zodra de massa van de straat is en de beweging tot rust komt, alles zal worden vergeten. In het beste geval, als er voldoende aanhoudende druk is, kunnen ze het budget van de politie, een aantal functies aan andere instanties overgedragen en een kernpolitie houden, misschien onder een andere naam.
Zelfs het idee om de huidige politie af te schaffen, zal voor de raad uiterst ingewikkeld zijn. De Police Department is buitengewoon machtig en zal niet zonder slag of stoot gaan - een strijd die de Democraten in de raad niet willen aangaan. Sommigen nemen al publiek afstand van de slogan "defund the police", waaronder de Democratische presidentskandidaat Joe Biden.
Natuurlijk zullen de kapitalisten, de media en de zogenaamde experts ons tot in detail vertellen hoe het niet mogelijk is om de politie te ontbinden. 'De misdaad zou toenemen', roept de Wall Street Journal . "WET EN ORDE" dondert Trump op Twitter. Ze proberen te surfen op de angst van gewone mensen, die zich er volledig van bewust zijn dat kleine criminaliteit hen dagelijks bedreigt. In feite zijn de gemeenschapspatrouilles die in de wijken zijn opgezet een indicatie dat gewone mensen behoefte hebben aan een vorm van bescherming. Het punt is dat ze de politie niet meer vertrouwen.
De politie opheffen/ontbinden: wat betekent dit?
Is het mogelijk de politie te ontbinden? De politie is een cruciaal onderdeel van de kapitalistische staat. Zolang er een samenleving is die is onderverdeeld in klassen, een heersende klasse die een minderheid is en een arbeidersklasse die de meerderheid uitmaakt, maar die uitgesloten is van echte macht, zal er altijd een politie bestaan. Dit betekent niet dat we het bestaan van de politie moeten verdedigen. Integendeel! Wat het betekent is dat we de noodzakelijke conclusies moeten trekken: als we de politie willen afschaffen, dan moeten we de klassenmaatschappij afschaffen.
De gemeenschapspatrouilles in Minneapolis laten zien wat er mogelijk zou zijn. Een grote meerderheid van de misdrijven die plaatsvinden in een kapitalistische samenleving zijn het gevolg van het bestaan van een enorme kloof tussen arm en rijk; de omstandigheden waaraan arme wijken zijn blootgesteld; het racisme tegen zwarten, latino's en andere minderheden. Het merendeel hiervan kan worden vermeden als iedereen toegang krijgt tot degelijke jobs, onderwijs van goede kwaliteit, degelijke huisvesting, gezondheidszorg en een goed pensioen. De rest kan worden behandeld door openbare gemeenschapspatrouilles onder controle van wijkcomités.
Maar het kapitalistische systeem kan deze dingen niet garanderen (banen, huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg). Om dat te laten gebeuren, moet de rijkdom van het handjevol miljardairs die het grootste deel van de economie beheersen, worden onteigend en door arbeiders worden geleid via een democratisch productieplan om aan de behoeften van de meerderheid te voldoen. Dit zijn de echte implicaties van de eis tot afschaffing van de politie en het is de enige manier waarop ooit een politiekorps kan worden opgericht dat onder controle staat van de werkende klasse. Dat vereist een revolutie.
De beweging in de Verenigde Staten is nog geen revolutie, maar het lijdt geen twijfel dat het revolutionaire implicaties heeft. Dat is de reden waarom de heersende klasse zo bezorgd is en zal proberen om met alle middelen - de repressiestok, maar ook de wortel van concessies - er een einde aan te maken, de radicale randen glad te strijken, via de veilige kanalen van raden, commissies en presidentsverkiezingen.
De arbeidersbeweging is de kracht die niet alleen kan zorgen voor de nodige organisatorische steun voor de ontwikkeling van de gemeenschapspatrouilles, maar ze heeft ook de macht om de productie te stoppen toe te slaan waar het de miljardairs pijn doet. Er zijn al gevallen van vakbondsdeelname in de beweging, waarbij transportarbeiders weigerden samen te werken met de politie in Minneapolis en New York, met steun van hun vakbond.
Op de dag van de begrafenis van George Floyd in Houston was er nog een ander geval. Longshore-arbeiders in alle havens in de Verenigde Staten, stopten met werken gedurende 8 minuten en 46 seconden, de tijd dat Floyd onder de knie van Chauvin zat, uit solidariteit met de slachtoffers van "systemisch racisme en politieterreur". Dat is een kleine, symbolische daad, maar wel een heel belangrijke. Nu zal de International Longshore and Warehouse Union (ILWU) acht uur staken in 29 verschillende havens aan de westkust op Juneteenth, de feestdag op 19 juni ter ere van de Emancipatieverklaring in 1865.
Tot de staking is opgeroepen om 'een einde te maken aan de blanke suprematie, een einde aan de terreur van de politie en een einde aan de plannen om de haven van Oakland te privatiseren - die essentiële jobs zou wegnemen voor Afro-Amerikaanse arbeiders in de Bay Area' , zegt Clarence Thomas, de voormalige secretaris van ILWU Local 10. Dit is een voorbeeld om te volgen en zoals Thomas zegt: “we roepen vakbonden in het hele land op om zich bij ons aan te sluiten op Juneteenth. Het is tijd. De arbeidersbeweging moet het voortouw nemen in de strijd tegen de racistische terreur van de politie.” Juneteenth kan en moet een focuspunt worden van georganiseerde arbeidersacties als onderdeel van de Black Lives Matter-beweging.
Volatiele stemming
De manier waarop de beweging zich internationaal heeft verspreid is van groot belang. Het toont verschillende dingen. Een daarvan is dat racisme en politiegeweld in alle landen zonder uitzondering in meer of mindere mate een probleem vormen. Uiteindelijk komt het erop neer dat de kapitalistische staat het monopolie van geweld heeft namens de heersende klasse. De beweging over de hele wereld is daarom niet alleen solidair met George Floyd en de strijd in de VS. Het is ook een beweging die de problematiek van politiegeweld en racisme naar voren brengt in elk van de landen waar het zich ontwikkelt.
Net als in de VS, onthult het explosieve karakter van de beweging, met demonstraties van tienduizenden, een diepgewortelde woede en ontevredenheid, die verder gaat dan de onmiddellijke kwestie van de racistische politiemoord op George Floyd .
Het hangt samen met de manier waarop de COVID-19-pandemie het echte gezicht van het kapitalistische systeem heeft onthuld, de manier waarop mensenlevens op de tweede plaats komen na het eindeloze streven naar winst van een parasitaire minderheid. Als je geld hebt, dan kun je je laten testen; als je geen geld hebt, dan niet. Er is geen geld voor persoonlijke beschermingsmiddelen voor gezondheidswerkers, maar wel voor oproeruitrusting van de politie. U moet thuis blijven om besmetting te voorkomen, maar als u een werknemer bent, dan moet u aan het werk gaan om de winst van de bazen te laten stromen.
Het houdt ook verband met de angst en onzekerheid die worden veroorzaakt door het begin van een nieuwe economische recessie, waarbij tientallen miljoenen mensen hun baan verliezen, tientallen miljoenen hun inkomen zien dalen en tientallen miljoenen vrezen voor hun toekomst.
Dit alles heeft een zeer volatiele stemming gecreëerd, die zich nu uit op straat.
Op dezelfde manier als we massabewegingen hebben gezien voor vrouwenrechten en tegen geweld, voor gelijke huwelijksrechten voor koppels van hetzelfde geslacht, is er een generatie jongeren die instinctief rebelleert tegen de onderdrukkende normen en beledigingen van een systeem in crisis, dat hen geen enkel perspectief biedt. Deze generatie wint steeds meer een meerderheid van werkenden aan hun zijde.
De wereldwijde beweging waarvan we getuige zijn, is slechts een voorbode van wat komen gaat. Het feit dat het begon met een opstand in Minneapolis, in het hart van de imperialistische supermacht, is een bron van inspiratie voor arbeiders en jongeren over de hele wereld. Ja, de VS heeft een van de meest reactionaire presidenten ter wereld, maar het heeft ook een levendige en uitdagende beweging die geleid wordt door de jeugd, met de meest onderdrukte lagen van de zwarte bevolking op de voorgrond: een beweging die Trump in paniek in een bunker dwong, een beweging die een politiebureau platbrandde, een beweging die de repressie van de politie heeft getrotseerd.
De taak van marxisten is om actief en energetisch deel te nemen aan de beweging en, zoals we al doen, "in al deze bewegingen het eigendomsvraagstuk als het hoofdvraagstuk van de beweging op de voorgrond te brengen”, zoals Marx en Engels adviseerden in het Communistisch Manifest.