Net zoals een marionettenspeler aan de touwtjes trekt en zijn poppen tegen elkaar opzet om het publiek te vermaken, hebben we de laatste maanden kunnen aanschouwen hoe DHL aan onze touwtjes trekt en ons tegen elkaar opzet om er zelf beter van te worden. Net zoals een marionettenpop doet wat de speler hem laat doen, lijkt het alsof ook wij allemaal zonder wil naar de pijpen van DHL dansen. Zowel de politieke partijen, de vakbonden als de bewonersgroepen uit de rand rond Brussel praten DHL eigenlijk naar de mond en laten zo toe dat een privaat bedrijf een heel land terroriseert. Nog maar eens.
In een goed marionettentheater zie je wel de poppen maar niet de touwtjes
Alle actoren in deze discussie zijn het ogenschijnlijk ook eens over het probleem dat zich stelt. Iedereen spreekt steeds over een tegenstelling tussen economie en gezondheid, tussen jobs of nachtrust. Uiteindelijk verschilt iedereen slechts van mening over oplossingen. Oplossingen die er geen zijn.
Want in heel het gepraat over alle zogenaamde tegenstellingen - die tussen economie en milieu, die tussen nachtvluchten en nachtrust, tussen jobs of gezondheid of die tussen Vlamingen en Walen – moeten we vaststellen dat geen enkele van de voorgestelde oplossingen tegemoet komt aan de noden van de overgrote meerderheid van de bevolking. Ongeacht de keuze die gemaakt wordt, gaat men voor de jobs of voor de nachtrust, de arbeidersklasse zal steeds verliezen. Alleen DHL wint ten koste van onze jobs en onze gezondheid.
Hierbij vergeet men wel steeds om over een andere tegenstelling te praten, die tussen arbeid en kapitaal. Er is ook nog zoiets als een tegenstelling tussen de onstilbare honger naar winst van een zeer kleine minderheid en de nood aan werk, een inkomen en een gezonde leefomgeving van de overgrote meerderheid van de bevolking. Die tegenstelling wordt gecreëerd door de bezitsverhoudingen in onze maatschappij. Het kapitalisme noemen we dat. Wanneer je in de discussie over de nachtvluchten geen aandacht besteedt aan deze tegenstelling, dan kom je ook niet verder dan oplossingen die nog meer tegenstellingen creëren. Om te vermijden dat er inderdaad sprake is van een tegenstelling tussen economie en milieu en tussen jobs en gezondheid zal je dus iets moeten doen aan die tegenstelling tussen arbeid en kapitaal en zullen we het kapitalisme in vraag moeten stellen en een alternatief moeten formuleren.
Want geef nu toe, het is toch schandalig te moeten aanschouwen hoe grote bedrijven er in slagen verschillende landen tegen elkaar uit te spelen in hun zoektocht naar de goedkoopste productievoorwaarden. Daarbij wordt alles in de aanbieding gezet en worden er valse tegenstellingen gecreëerd. Onze lonen, onze arbeidsvoorwaarden, onze leefomgeving en onze gezondheid mogen opgeofferd worden om toch maar te kunnen concurreren en zoveel mogelijk winst op te strijken. Ook de manier waarop er geproduceerd wordt stelt eigenlijk hetzelfde probleem. Vandaag moet de productie just-in-time gebeuren, alles moet overal net op tijd geleverd worden, en DHL is een typische uiting van deze economische principes. Voor veel werkende mensen is just-in-time echter een begrip geworden dat synoniem staat voor een steeds jachtiger leven. De just-in-time-productie zorgt er ook voor dat onze wegen dicht slibben en verstoort de sociale verhoudingen. De just-in-time maakt de mensen ziek, zowel op het werk als naast het werk.
Als je hiertegen protesteert, krijg je meestal het antwoord dat je er niets van begrepen hebt, want “die winst komt toch ten goede aan de gehele bevolking”. En wie dat niet gelooft, die krijgt een ander verhaaltje voor het slapen gaan. Een studie van de Universiteit Gent berekende immers dat de uitbreiding van DHL ongeveer 400 miljoen euro stijgende gezondheidskosten met zich zal meebrengen. Stijgende kosten dus voor de ziekteverzekering waarvoor de arbeidersklasse betaalt. Stijgende kosten ook die de arbeidersklasse twee keren zal betalen want de regering zal die stijging van de kosten maar al te graag aangrijpen om verder te besparen in de ziekteverzekering. Als je dat cijfer naast een studie van de VUB legt, krijgen we een onthutsende vaststelling. De VUB berekende dat de uitbreiding van DHL van 2004 tot 2012 tussen de 2,9 miljard euro en 3,61 miljard euro aan toegevoegde waarde creëert, waarbij de terugvloei naar de overheid ongeveer 1,19 tot 1,48 miljard euro zou bedragen. Vergelijken we deze cijfers met de studie van de Universiteit Gent, dan betekent dit dat de uitbreiding een netto economisch verlies met zich meebrengt. Er zal immers door stijgende gezondheidskosten een meerkost zijn van meer dan 3 miljard euro, terwijl DHL met de winst gaat lopen. De toegevoegde waarde die gecreëerd wordt door de uitbreiding van DHL komt dus niet ten goede aan de gehele bevolking en dat kunnen we toch niet aanvaarden!
De tegenstanders van een uitbreiding stellen dat diegenen die eventueel hun job en hun inkomen verliezen bij DHL dan maar ergens anders werk moeten gaan zoeken. Dat is natuurlijk ook niet te aanvaarden. Het gaat niet op mensen hun inkomen af te pakken omdat het kapitalisme er sowieso niet in slaagt genoeg jobs te voorzien. De bewonersgroepen uit de rand rond Brussel besteden evenmin aandacht aan de tegenstelling tussen arbeid en kapitaal. Zij zien het kapitalisme ook niet als oorzaak van hun probleem en daardoor creëren zij met de oplossingen die zij voorstellen evengoed nieuwe tegenstellingen die serieuze sociale problemen scheppen. Nog meer mensen die hun job en hun inkomen verliezen is ook geen keuze.
Wij zijn geen marionetten!
Waarmee we bij de patstelling zijn gekomen waarin het dossier zich bevindt. Een patstelling die enkel zal doorbroken worden wanneer we de kapitalistische bezitsverhoudingen in vraag stellen. Dat betekent dat we DHL ter verantwoording moeten roepen en niet meer moeten aanvaarden dat een bedrijf ons terroriseert om zelf meer winst op te strijken. Een oplossing van het probleem van de nachtvluchten hoeft helemaal niet gepaard te gaan met een verlies aan jobs. Dat moeten we niet aanvaarden. We kunnen het gebruik van geluidsarme vliegtuigen gaan opleggen, wat dan wel een Europese coördinatie vergt. We kunnen er ook voor zorgen dat de sector een fonds creëert dat kan investeren in geluidsisolerende maatregelen. Ook dat vergt natuurlijk een Europese coördinatie. Verder moeten we ons afvragen of het wel nodig is dat onze economie steeds sneller draait en ook ’s nachts moet functioneren. Is het echt nodig dat een Amerikaanse zakenman in Singapore in minder dan 24 uur een nieuw ontwerp krijgt toegestuurd? En is het echt nodig dat we onze voorraden op de baan laten rijden? Moet het snijden van brood uitbesteed worden aan Roemenië omdat er daar nog meer uitbuiting is? Voor het desbetreffende individuele bedrijf zal het wel nodig zijn om beter te kunnen concurreren maar of de samenleving daar zoveel rijker van wordt is natuurlijk een andere vraag. Wij denken van niet. Dat betekent dat we het kapitalisme in vraag moeten durven stellen.
De politieke partijen maken het de bedrijven naar hun zin, zoals gewoonlijk. Dat het dossier van de nachtvluchten voor een dergelijke crisis zorgt, komt evenzeer omdat de politiek zich neerlegt bij de kapitalistische bezitsverhoudingen. Omdat de zoektocht naar winst een steeds groter aandeel van de maatschappelijke rijkdom opslorpt, zijn er geen middelen om een serieus beleid te voeren en worden de kosten verhaald op de arbeidersklasse, waardoor er allerlei valse tegenstellingen worden gecreëerd. We mogen dan ook niet aanvaarden dat de regering toelaat dat DHL de vakbonden opzet tegen de milieubeweging noch dat de Vlamingen worden opgezet tegen de Walen. Aan SP.a en PS zeggen wij: stop het communautaire gezwets. Er is hier geen sprake van ‘Vlaamse jobs’ tegenover de nachtrust van Franstaligen. Het zijn jobs van de arbeidersklasse én de gezondheid van de arbeidersklasse, buiten het bedrijf, maar ook binnen het bedrijf, nachtshiften zijn immers zeer ongezond. Daarom eisen wij dat alle jobs behouden blijven, zowel de Vlaamse, de Waalse als de Brusselse, en dat DHL en de gehele luchtvaartsector investeert in geluidsarme vliegtuigen, in geluidsisolatie voor de getroffen bewoners en in een arbeidsorganisatie die minder belastend is voor de werkende mensen en het milieu. Wij zijn geen marionetten in dienst van het kapitaal.
