In zijn laatste blog voor Knack breekt Karl van den Broeck een lans voor verantwoorde journalistiek en verwijst naar het boek We Interrupt This Newscast: How to Improve Local News and Win Ratings. Deze studie toont aan dat de theorie die aan de grondslag ligt van korte, blitse en sensationele berichtgeving niet gegrond blijkt. Of: de doorsnee kijker is niet de sensatiejunk die kijkcijfergoeroes voor ogen hebben.
Wat een opluchting... Jammer dat men drie jaar studie moet investeren om deze vaststelling te mogen poneren, maar ze kan de paternalistische en tegelijk anti-intellectuele houding van de laatste jaren misschien wat bijsturen. Ik koppel deze bevindingen graag aan wat zich in het onderwijs afspeelt en breng bij deze hulde aan een wiskundeleraar die het in mijn prille jeugdjaren reeds had over 'de infantilisering van de maatschappij'. Hij was veeleisend als leerkracht, maar plaatste zijn ‘saaie wiskunde’ historisch en zette ons bovendien aan studie te zien als een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Hij was de meest gerespecteerde leerkracht van ons hoger secundair.
In het onderwijs is men soms bang om de jongeren al te veel op te zadelen met belastende kennis. Vandaag ligt de nadruk vaak meer op attitudes. Aandacht voor attitudes is bijzonder positief, maar kennis blijft essentieel om te kunnen evolueren tot kritisch volwassene. Degelijk onderwijs dat jongeren stimuleert en emancipeert, kan via de juiste didactische aanpak correct inspelen op de kennishonger van de doorsnee mens. Mooiste voorbeeld uit mijn eigen verleden als leerkracht: na een valse start en enkele moeilijke maanden ging ik niet een beetje minder, maar een beetje meer eisen van mijn 'kansarme' leerlingen. Ik investeerde meer tijd in voorbereiding en begeleiding, waardoor de leerlingen zo zelfzeker werden dat ze me vroegen of we dat jaar toch ook nog 'de imparfait' zouden zien... Dit is mogelijk, als studie wordt gekoppeld aan persoonlijke ontwikkeling, aan de leefwereld van de jongere enzovoort. Naar deze totaalaanpak, met aandacht voor elk individu, streeft ook het beleid via de vakoverschrijdende eindtermen. Deze kunnen mijns inziens echter enkel gerealiseerd worden indien alle partijen elkaar wat meer au sérieux nemen. En bij leerlingen lukt dat eigenlijk altijd zodra zij voelen dat dit omgekeerd ook het geval is. Dit vergt voldoende inzet van de professionals, maar ook voldoende middelen om hen daarin te ondersteunen.
Hetzelfde geldt natuurlijk voor journalistiek. Indien ernstige thema's niet overkomen, ligt dat minder aan het niveau van het publiek, dan wel aan de kwaliteiten van het medium. Ja, elk mens heeft nood aan ontspanning, maar neen, zelfs ontspanning mag niet verkleuterend zijn. Elke leeftijdscategorie heeft recht op en nood aan zijn eigen ding. Kleuters zijn kleuters, volwassenen zijn volwassenen. Zowel in onderwijs als in journalistiek moet men zich vragen stellen bij de relevantie van vorm en inhoud van elke activiteit die men plant.
