Wanneer we dit artikel schrijven heeft informateur De Wever voor de derde keer een week verlenging gekregen van de koning. Hij lijkt er vertrouwen in te hebben dat hij federaal een centrum rechtse coalitie kan vormen. Nadat in de tweede week PS en CDH reeds lieten weten met elkaar in zee te gaan om een Waalse en Brusselse regering te vormen, zag De Wever zich verplicht snel te reageren. Het waren eerder uren i.p.v. dagen voordat N-VA en CD&V aankondigden samen aan een Vlaamse regering te werken. Kwestie van het initiatief niet volledig uit handen te laten glippen. Over het de inhoud leek nog niets beslist te zijn. Wouter Van Besien van Groen formuleerde hierop de terechte kritiek dat CD&V haar eigen kiezers in de maling heeft genomen. Om het verschil met N-VA in de verf te zetten had de CD&V zich tijdens de campagne geprofileerd als sociale partij die zich opwerpt als verdediger van de sociale zekerheid. Blijkbaar kan dat ‘sociale programma’ even snel weer in de kast als het eruit gekomen is wanneer het er op aan komt een regering te vormen met een partij die onder andere de index wil afschaffen, de pensioenleeftijd wil optrekken en werkloosheidsuitkeringen beperkt in tijd wil maken.
Het zal wel een ontnuchtering zijn voor De Wever en de zijnen om na een verkiezingsperiode waarin N-VA de gedoodverfde overwinnaar was, alom aanwezig was in de Tv-debatten en nauwelijks tegenspraak kreeg van journalisten, weer te moeten landen en te merken dat een dikke 30 procent halen in Vlaanderen uiteindelijk toch ook niet zo’n geweldige uitgangspositie is om een trendbreuk te forceren. Zeker niet als de aartsvijand, de PS, in Wallonië en Brussel reeds met de Christendemocraten coalitie vormt. Niet dat we dit een ideaal scenario vinden; vast staat wel dat het er De Wever niet makkelijker op maakt zijn ‘centrum rechtse’ regering te vormen. De PS verbind zich er op deze manier echter wel toe verder te besparen en dus ook tegen de belangen van haar achterban in te gaan. Want welke regering er ook gevormd wordt binnen het kader van de huidig heersende liberale logica, onder druk van Europa; het zal uiteindelijk een besparingsregering worden en dus een regering waartegen de vakbonden zich moeten verzetten.
Ondertussen komen er gefrustreerde geluiden uit de top van de arbeidersbeweging. De vakbonden communiceren via de pers dat ze zich door De Wever genegeerd voelen omdat hij nog geen minuut tijd zou hebben doorgebracht in overleg met hen, terwijl uit zijn standpunten blijkt dat werkgevers bij hem wél gehoor vinden. Beter dan zwijgen natuurlijk, maar is het niet stilaan tijd voor heel wat meer?
Reeds voor de verkiezingen gedroegen een aantal patroons zich alsof het N-VA programma een realiteit was. Dat hebben de werknemers van o.a. Agfa-Gevaert, Arcelor Gent en Lanxess mogen ervaren. Ook na de verkiezingen blijven ‘werkgevers’ jobs wegmaaien zoals nu weer bij Delhaize, terwijl er aan de kant van het topmanagement en de grote aandeelhouders geld als slijk wordt verdiend en multinationals weinig tot geen belastingen betalen. In deze omstandigheden zoekt een groeiende laag van misnoegde mensen naar een uitweg. Indien gebracht met het nodige enthousiasme en inzicht zou links een massale aanhang voor een offensief socialistisch programma kunnen genereren. De opkomst van PVDA+ en PTB-GO is daar een illustratie van. Met haar 8 verkozenen haalt deze partij een opmerkelijk resultaat door zich links van SP.a en PS te positioneren.
Tijd voor echte verandering
De N-VA mag dan wel ‘de kracht van verandering’ en ‘verandering voor vooruitgang’ als slogans gebruiken, verandering en vooruitgang is allerminst wat ze beogen. Waar zei op uit zijn is de verworvenheden en de kracht van de arbeidersbeweging aantasten en liefst een flink pak. Nieuw is dat allerminst, alle vorige regeringen hebben geprobeerd de crisis “op te lossen” door de lasten daarvan hoofdzakelijk te laten dragen door de werkende bevolking, zonder dat dit bijkomende jobs heeft opgeleverd. Paradoxaal genoeg zijn het net de conservatieve partijen, die het langst bestaan en het meest vergroeid zijn met het staatsapparaat, waarmee N-VA een bondgenootschap zoekt om haar verandering mee door te voeren. Sinds 2006 zijn in België de inkomsten uit kapitaal, in toenemende mate, een stuk hoger dan die uit arbeid. Dat feit op zich al toont aan dat er iets grondig mis zit, dat we met z’n allen werken om een kleine minderheid steeds rijker te maken en daarbij moeten ervaren hoe het leven steeds duurder, de maatschappij steeds killer en voor een toenemend aantal mensen een aangenaam bestaan steeds onzekerder wordt.
Om daar tegen in te gaan moet de arbeidersbeweging zich weer bewust worden van haar eigen kracht en moet maatschappelijk het besef groeien dat niet de taalgrens of de concurrentiepositie maar het kapitalisme het probleem is. Ondertussen gaan er bij de Vlaamse socialisten stemmen op voor een oppositiekuur. Peter Vanvelthoven en Hans Bonte vinden dat het tijd is dat er terug wat schwung in de partij komt. Wij gaan dat niet tegenspreken maar een oppositiekuur op zich is niet zaligmakend. Indien de socialistische partijen niet regeren is het misschien makkelijker voor het ABVV en de andere vakbonden om actie te ondernemen. Dat is echter niet genoeg. Men moet alle linkse krachten, SP.a, PS, PVDA+ en PTB-GO samen met de vakbonden inzetten rond een offensief links programma dat ervoor zorgt dat middelen worden aangewend ten voordele van de samenleving. Nu gebeurt precies het omgekeerde: heel de samenleving wordt uitgeperst en als een boog tot het uiterste gespannen om de reeds overdadige middelen van enkelen uit te breiden.
