Dagelijks ondervinden we nu dat wat ‘heropleving' of ‘conjunctuurverbetering’ wordt genoemd niet noodzakelijk de voorbode is van gouden tijden. De ontslagentsunami raast verder en sleurt na o.a. Opel en haar toeleveringsbedrijven nu ook Carrefour en haar toeleveranciers mee. De warenhuisketen schrapt 1.672 jobs en sluit 21 winkels. Daarbovenop moeten nog eens 3.000 werknemers inleveren op hun loon en zullen de overigen een loonstop opgelegd krijgen tot het gemiddelde bij de concurrentie op hetzelfde niveau ligt. In verschillende winkels ging het personeel meteen spontaan in staking.
“De voorbije maanden werden in verschillende sectoren al honderden ontslagen aangekondigd. Voor een collectief ontslag met de omvang zoals nu bij Carrefour, of bij Opel Antwerpen, moeten we al terug tot de sanering van Volkswagen Vorst in 2006,” staat te lezen op deredactie.be van de vrt-nieuwsdienst. Ondertussen scheert de werkloosheid hoge toppen. Tussen 2007 en 2009 nam bijvoorbeeld het aantal werkloze jongeren alleen al in Vlaanderen toe met 45 procent.
Bij Phara (Canvas, 23/02/10) zitten Jan Denys (arbeidsmarktdeskundige bij Randstad en auteur van het boek ‘Free to work’) en Yvan Sabbe (Vlaams parlementslid en ondervoorzitter Lijst Dedecker en jarenlang CEO van Lidl in België) rustig te keuvelen over ‘jobrotatie’ en hoe Carrefour bewijst dat het niet meer van deze tijd is om een hele loopbaan bij eenzelfde bedrijf te werken. Jan Denys vindt toch dat de media de zaken allemaal wat te dramatisch voorstellen. Zelfs tijdens een hoogconjunctuur gaan er in België per week 2.000 jobs verloren en komen er ook het zelfde aantal bij ‘weet’ hij. Een deel van het personeel van een bedrijf moeten zogenaamde ‘jobhoppers’ zijn om een bedrijf gezond te houden en in te spelen op de veranderende markt. Een werknemer moet zijn loopbaan zelf in handen nemen. Meer van dat soort holle uitspraken passeren de revue. Allemaal mooie (liberale) woorden die in schril contrast staan met de realiteit. Bij de vorige herstructurering bij Opel Antwerpen bijvoorbeeld (1.300 banen in 2007) hebben slechts 16 mensen opnieuw werk gevonden aan dezelfde of betere voorwaarden dan degenen waaronder ze daarvoor tewerkgesteld waren. De zogenaamd vette vertrekpremie (maximaal 144.000 euro waarvan de helft naar belastingen gaat) is bij velen twee jaar later op. Heel wat mensen hadden schulden, kregen er na het verlies van hun job of hebben de premie noodgedwongen op moeten leven.
Om de nieuwe ‘herstructurering’ in Europa volledig door te voeren, vraagt GM 2,7 miljard euro steun van verschillende Europese lidstaten. Dit na de meer dan 30 miljard dollar belastinggeld die de Amerikaanse en Canadese regeringen reeds in het bedrijf pompten. ABVV Metaal heeft overschot van gelijk dat er eerst serieuze engagementen van GM op tafel moeten liggen alvorens er geld van de gemeenschap naar Opel kan gaan.
"GM heeft bekendgemaakt dat het zijn Amerikaanse CEO Ed Whitacre dit jaar 9 miljoen dollar (6,6 miljoen euro) betaalt. Het gaat om een salaris van 1,7 miljoen dollar en 7,3 miljoen dollar in de vorm van aandelen in de vennootschap. Daarnaast preciseerde GM dat de vroegere directeur-generaal Fritz Henderson zijn functies als onafhankelijk consulent voor GM behoudt. Dat levert hem een maandloon van ongeveer 59.000 dollar (44.000 euro) op." (Bron: Het Laatste Nieuws, 21/02/2010)
Voor CEO’s en andere topmensen in het bedrijfsleven en de financiële wereld is ‘jobhoppen’ of het combineren van posten inderdaad dikwijls een lucratieve onderneming. Zij werken aan een carrière en zitten in een zeer competitieve omgeving waar steeds nieuwe ‘uitdagingen’ aangegaan moeten worden. Voor het doorvoeren van besparingen en vergaande herstructureringen die duizenden banen kosten, trekken multinationals dikwijls nieuwe topmensen aan die rijkelijk beloond worden “om het bedrijf uit de nood te helpen”. Niet zelden maken ze flinke promotie omwille van een sociaal drama waarin zij als regisseur optreden.
“Een CEO in de Benelux kreeg vorig jaar een kortetermijnbonus die even hoog is als zijn vaste salaris, zo blijkt uit het onderzoek. Daar komt nog een langetermijnbonus bovenop die nog iets groter is. Het totale loonzakje van een doorsnee Benelux-CEO komt daardoor uit op 3,29 miljoen euro, waarvan "slechts" 1,06 miljoen euro vast salaris. Bij de andere directieleden is een gelijkaardig fenomeen merkbaar. Een directeur bij de grote Beneluxbedrijven mocht vorig jaar rekenen op een totale vergoeding van 1,9 miljoen euro, waarvan 620.000 euro vast salaris.” (Bron: DM 19/02/2009)
Terwijl de klaagzang over de te hoge loonkosten weer opsteekt en het VBO de campagne “laat ons ondernemen” lanceert, worden bijvoorbeeld Japanse investeringen aangetrokken met een heel andere argumentatie. De Belgium-Japan Association & Chamber of Commerce (BJA), voorgezeten door Thomas Leysen (ook in het VBO geen onbekende) spreekt zich aan de hand van enkele “internationaal gerenommeerde studies” uit over België als toplocatie voor investeringen. De hoge productiviteit, het hoge opleidingsniveau en het fiscaal zeer voordelige ondernemersklimaat in België worden op een dienblad aangereikt aan potentiële investeerders. De werkertjes worden ondertussen aangepord om de zogenaamde ‘concurrentiepositie’ te verscherpen door langer, harder, flexibeler en voor een lager loon te werken dan in de ons omringende landen.
In heel Europa en ver daarbuiten gebruiken multinationals de crisis als argument om de minder winstgevende delen uit hun productie weg te snijden en te delocaliseren. Nog steeds veel maar gewoon minder winst kan, zoals de werknemers van Logistics Ternat nu ondervinden, genoeg zijn om te beslissen een bedrijf of afdeling te sluiten. Vorig jaar besliste men Bekaert Hemiksem te sluiten op het moment dat het meer winst maakte dan vooropgesteld.
Aanvankelijk is de reactie van veel mensen in een crisissituatie er een van angst. Men houdt zich gedeisd en hoopt zonder kleerscheuren door de crisis te komen. Nu de situatie echter al meer dan een jaar aanhoudt en blijkt dat het prille herstel dat hier en daar merkbaar is, zich niet meteen veralgemeent, verandert de angstige houding van velen in woede. Dit zagen we de afgelopen dagen in Spanje en Griekenland, waar de gevolgen van de economische crisis het diepst zijn en de reactie ertegen het verst gevorderd. Het is tijd voor de arbeidersbeweging om (minstens) Europees de handen in elkaar te slaan en in alle Europese landen gezamenlijk actie te voeren en te staken voor een samenleving waarin mensen centraal staan en niet het kapitaal.
