We kennen allemaal de klassieke tv-beelden die op de dag van een treinstaking in de media opduiken. De vakorganisaties hebben veertien dagen op voorhand aangekondigd dat er niemand zal werken. Desondanks duiken er mensen op in het station die verbaasd om zich heen kijken. Er wordt hen prompt een micro onder de neus geduwd. Het regent verwijten: “Ze zitten niet in met de mensen, meneer!”, “Die profiteurs van de vakbond moeten niet werken!”, “De wetten zijn rot!”, Enzovoort.. In de kranten is het nog erger. Gespeend van enige kennis presteert het journaille het om vooral de werknemersorganisaties aan de schandpaal te nagelen. Een recent voorbeeld van onkunde en desinformatie is de berichtgeving over een pestgeval bij MACtac.
L’enfer c’est les autres
Iedereen heeft de bloedstollende beelden gezien van een arbeider die in tape wordt gewikkeld, vastgebonden en Guantanamo-praktijken moet ondergaan.
In De Morgen van vrijdag 19 november (p. 7) wordt deze gruweldaad gebruikt om het proces van de antipestwet te maken. Na een korte situering worden een aantal experten aan het woord gelaten. Roger Blanpain, emeritus professor arbeidsrecht van de KULeuven, zou gezegd hebben dat deze wet wel erg ver gaat (sic). “Als iemand een klacht indient voor pesten op het werk, en hij heeft daarvoor een getuige worden zowel het slachtoffer als de getuige beschermd: ze kunnen niet ontslagen worden. De bewijslast ligt bij de werkgevers, zij moeten aantonen dat de klachten onjuist zijn.”
Het is wel zeer onwaarschijnlijk dat Blanpain niet meer gezegd heeft, maar waarschijnlijk paste dat niet in het kraam van de journalist van dienst. De wet kan uiteraard alleen maar fout zijn, of niet?
De antipestwet in een notendop
Het is correct dat zowel de klager als de getuige een zekere ontslagbescherming genieten. Deze is echter niet absoluut. Zo kan men om andere redenen dan het klagen of het getuigen worden ontslagen, wat de werkgever nog vele mogelijkheden biedt. Daarenboven is de bescherming beperkt in de tijd. De werkgever moet ook niet bewijzen dat de klachten onjuist zijn, maar wel een redelijke uitleg geven voor wat hem ten laste wordt gelegd. Hoe gaat dit in zijn werk?
De preventie-adviseur onderzoekt de klacht en formuleert voorstellen. De werkgever kan die dan al dan niet volgen. Indien de werkgever niets onderneemt en de werknemer naar de rechtbank stapt dan kan de rechter – in zoverre de klager een vermoeden kan genereren dat er sprake is van pestgedrag – de werkgever vragen zijn gedrag te verantwoorden. Indien de journaliste de moeite had gedaan om even te surfen naar de website van de FOD WASO (http://www.werk.belgie.be/defaultTab.aspx?id=2894) dan had ze daar een overzicht kunnen terugvinden van de rechtspraak tot 2009. Daaruit had ze kunnen leren dat de kans dat de bewijslast wordt verschoven zeer klein is. In de meeste zaken wordt de klager wandelen gestuurd. Dat de wet te ver zou gaan, is dus zeker een fabeltje.
Smeerlapperij
Het hek was helemaal van de dam toen bleek dat de feiten werden gefilmd door een werknemer die op de lijst had gestaan voor de sociale verkiezingen, beschermd was en een ontslagvergoeding van 250.000 Euro in de wacht had gesleept. Dit bood dan de mogelijkheid om even het proces te maken van de beschermde werknemers: “Een vakbondsman die meewerkt aan zo’n smeerlapperij hoort niet beloond te worden.” (De Morgen 20 november,p. 13).
Iedereen zal het er over eens zijn dat een dergelijk figuur onmiddellijk uit de organisatie moet worden gegooid. Om nu uit deze feiten te besluiten dat de bescherming te uitgebreid is, is toch een ander verhaal.
De vraag is maar hoe de journalist tot conclusies kan komen zonder het arrest van het Arbeidshof gelezen te hebben. Maar zelfs indien het Arbeidshof een foute beslissing zou hebben genomen, dan nog is er Cassatie mogelijk. Waarom heeft de werkgever deze stap niet gezet, of als hij deze heeft gezet, waarom is het cassatieberoep dan verworpen? Is er niet meer aan de hand dan wordt beschreven?
Daarenboven heeft de beoordeling van de dringende reden niets te maken met de bescherming. De arbeidsrechtbank beoordeelt de beschermde werknemer volgens dezelfde criteria als alle andere werknemers. Als er al iets ter discussie zou kunnen worden gesteld, is het de ontslagprocedure om “dringende reden”, maar niet de bescherming.
Big Brother was not watching
Steeds meer worden we geconfronteerd met werknemers die klagen over een excessieve controle. De ondernemer heeft alles gezien. Volgens de krantenartikelen waren er al in 2002 bewakingsbeelden van de pesterijen. Waarom werd dan niet ingegrepen? Temeer omdat er zelfs sprake was van misdrijven. Een duim breken (zoals met het slachtoffer is gebeurd) is geen pestgedrag. Dat is het toebrengen van slagen en verwondingen. Maar het is nu eenmaal gemakkelijker om de vakbonden met alle zonden Israëls te beladen.
Een Vlaamse kwaliteitskrant had ooit de letters AVV (Alles voor Vlaanderen) op de voorpagina. Het motto van de krantenboeren lijkt nu wel AVW (Alles Voor de Werkgevers) geworden te zijn.
