Het ABVV van Charleroi verlegt weeral de politieke grenzen in de vakbeweging. In een nieuwe brochure werkt de socialistische vakbond tien doelstellingen uit voor een ‘dringend antikapitalistisch programma’.
Van berusting in de crisis en verslagenheid tegenover de aanvallen van de patroons is er hier geen sprake. Echt verfrissend. Het is bovendien het meest linkse programma dat vandaag door een officieel deel van de vakbeweging wordt gedragen. Het programma ‘is niet te nemen of te laten’ maar zal ‘verrijkt worden doorheen de strijd’. ‘Ook is het een illusie te denken dat men het kapitalisme kan hervormen om er een beter relancekapitalisme van te maken. Er is nood aan een strategie om het kapitalisme achter ons te laten en het te vervangen door een ander systeem dat kan beantwoorden aan de behoeften van de bevolking en onze planeet beschermd’. Sterke en vooral juiste taal. Het eerste sterke punt van de brochure is dat ze bestaat! We lezen er ook een pak goede eisen. We citeren er enkele zoals de invoering van de 32 uren week zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen, de verhoging van de lonen, een echte index, de hernationalisering van alles wat werd geprivatiseerd, de nationalisatie van de banksector en de energietrusts onder democratische controle, de kwijtschelding van de overheidsschuld (gedeeltelijk althans). Ook wordt er weer over arbeiderscontrole gesproken, zonder het echter in de diepte uit te werken.
Een zwakke kant van het programma is bijvoorbeeld de illusie dat men de ‘financiële speculatie’ aan banden kan leggen met ‘verbieden’ en ‘belasten’.
Wat vooral vaag blijft is de ‘maatschappijverandering’. Want naast de dringende maatregelen is het tijd om de grondslag te leggen voor een beter economisch systeem. De nationalisatie van banken en de energiesector of zelfs de Post enzovoort zijn belangrijk maar veranderen nog niet de aard van de economie. Grondiger maatregelen zijn nodig. De nationalisatie van de sleutelsectoren onder democratische arbeiderscontrole en de planning van de economie kunnen een einde stellen aan de chaos van het kapitalisme. Socialisme is dus meer dan gewoon een herverdeling van de rijkdom of een herstel van het evenwicht tussen arbeid en kapitaal.
Even belangrijk is ook na te gaan hoe we het programma van ABVV Charleroi tot leven kunnen wekken. Het is nodig hier rond vorming voor delegees en militanten te organiseren, net zoals populariseringcampagnes en discussies in de bedrijven en de wijken. Niet alleen in Charleroi. Politiek zet ABVV Charleroi de volgende verkiezingen in op de PVDA. Wat denkt de PVDA van dit programma? Veel ABVV leden stemmen nog Parti Socialiste. Ook de PS basis wordt best betrokken bij de discussie rond de 10 eisen.
Het programma moet ook ingang vinden bij de dagelijkse vakbondsstrijd in de bedrijven. Dit zal gevolgen hebben op de strijdmethodes en de eisenbundels. De werking zal democratischer moeten worden via bijvoorbeeld algemene vergaderingen op de werkvloer. In de bedrijven zal men moeten nadenken hoe effectieve arbeiderscontrole toe te passen. Bij afdankingen zal men moeten mobiliseren rond collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies. Bij sluitingen zal men moeten bezetten en de eis tot nationalisatie centraal stellen. Dit is mogelijke de moeilijkste uitdaging. Een programma is immers een werktuig.
