Om een bezoek van de tsarina aan zijn modelstad te veraangenamen richtte de Russische maarschalk Potemkin ooit houten gevels op zonder huizen erachter. Ook de Pakistaanse verkiezingen, door president Musharraf tot "moeder van alle verkiezingen" gedoopt, bleken achteraf niet meer te zijn dan een façade, de "moeder van alle verkiezingsfraudes".
In mijn verslagen over mijn bezoek aan Karachi (www.bloggen.be/derodevoorzitter) heb ik beschreven hoe die fraude gestalte kreeg op de verkiezingsdag zelf. Maar eigenlijk begon de manipulatie (door sommige Pakistaanse politieke commentatoren beleefd omschreven als "political engineering") al veel vroeger. Om te beginnen door het ontslaan van alle onafhankelijke rechters door Musharraf. Het zijn deze rechters die fungeren als "district returning officers", de hoogste toezichters in elke kiesomschrijving. Het uitstellen van de verkiezingen was een ander element van manipulatie. Dit gaf de autoriteiten de gelegenheid de volkswoede na de moord op Benazir Bhutto (27 december 2007) in te dammen en het resultaat van de verkiezingen verder te "regisseren".
De Economist schrijft dat zelfs volgens de povere Pakistaanse standaarden de verkiezingscampagne zeer bloedig was. Sinds de moord op Benazir Bhutto verloren 450 mensen het leven in politiek geweld. Nochtans leggen de meeste westerse media de nadruk op het "vredige" verloop van de verkiezingsdag zelf, enkel omdat er die dag geen spectaculaire bomaanslagen gebeurden. Wel werden bijvoorbeeld honderden PPP-kiesgetuigen met geweld uit de verkiezingsbureaus verdreven. De Dawn (een Engelstalige krant) toonde in haar "metropolitan" editie voor Karachi van 20 februari een foto van gewonde kiesgetuigen van de PPP. Het leek wel alsof deze mensen terugkeerden uit een oorlog in plaats vanuit een verkiezingscampagne.
Het resultaat is een verkiezingsuitslag die opvallend veel spelers van het Pakistaanse én buitenlandse politieke establishment zal bekoren. Ten eerste Musharraf: hij hoeft geen impeachment (afzetting) te vrezen door het parlement want de oppositie haalt daarvoor niet de vereiste tweederde meerderheid. De PML-Q van Musharraf kon bovendien gezichtsverlies vermijden, onder andere door zeer bizarre "overwinningen" van die partij in het afgelegen Balochistan, waar de PML-Q nooit enige populaire basis had.
De PML-N van Nawaz Sharif is eigenlijk de grote overwinnaar van deze geprefabiceerde verkiezingen. Sharif is de onwettige zoon van de voormalige dictator Zia Ul Haq, een vertegenwoordiger van de Pakistaanse hogere burgerij, maar ook lieveling van de middenklassen en van de zogenaamde "civil society" of het middenveld zoals wij dat hier noemen.
De Verenigde Staten tonen zich dan weer bijzonder verheugd over het feit dat de extremistische moslimpartijen geen voet meer aan de grond kregen in de noordwestelijke grensprovincies. Ze vergeten er wel bij te zeggen dat dit enkel is omdat het door de VS gesteunde Pakistaanse regime de geldkraan naar die partijen die in het verleden wagenwijd open stond dichtdraaide. Zij hebben nooit een massabasis gehad en werden tijdens de verkiezingen van 2002 enkel in het spel gebracht om de anti-imperialistische sentimenten in die regio's te kanaliseren.
Tot slot komt de uitslag ook de rechterzijde in de PPP niet ongelegen. Ze zijn nu in staat om toe te treden tot een regeringscoalitie, maar beschikken tegelijk over een alibi om geen verregaande sociaal-economische veranderingen door te moeten voeren.
Nochtans is het dat wat het merendeel van de Pakistanen willen. Ik bezocht de megapolis Karachi, een uit zijn voegen gebarsten stad van 12 miljoen inwoners. Honderdduizenden wonen daar in sloppenwijken zonder riolering of stromend water en nauwelijks elektriciteit. Miljoenen anderen wonen er in stenen krotten. Het huisvuil wordt er op straat verbrand. Met andere woorden de klassieke "derde wereld" problematiek die al meer dan 50 jaar lang meegaat. Dit zijn de zogenaamde ontwikkelingslanden, waar het kapitalisme nu al een halve eeuw lang de kans krijgt om zichzelf te bewijzen en aan te tonen dat het tot ontwikkeling in staat zou zijn. Karachi is voor alle westerse waarnemers die de luxehotels in het centrum durven verlaten een etalage van het falen van het kapitalisme.
Toch heeft Pakistan enorme mogelijkheden. Het heeft weliswaar geen noemenswaardige bodemschatten. Maar het heeft wel extreem vruchtbare landbouwgronden en vooral een bijzonder intelligente, gecultiveerde, creatieve en hardwerkende bevolking. Pakistan zou een prachtige plek kunnen zijn om te leven. De huidige situatie getuigt echter van een mensonwaardige brutaliteit.
Van de democratie een karikatuur maken zoals momenteel in Pakistan gebeurt, is in die omstandigheden bijzonder gevaarlijk. De mensen zien in democratie een instrument van sociale verandering. Als dit niet het geval blijkt te zijn, dan keren ze zich er van af. Op dat ogenblik krijgt en grijpt het moslimfundamentalisme (of het moslimfascisme, in Karachi vertegenwoordigd door de MQM) zijn kans.
Van de islam een karikatuur maken zoals in het westen gebeurt, is al even gevaarlijk. Een groot aantal westerse opiniemakers wil aantonen dat islam en democratie niet met elkaar verenigbaar zijn. Dat is een grove misvatting en het omfloerst de échte tegenstellingen. De religieus-culturele achtergrond van de grote meerderheid van de 160 miljoen Pakistanen is inderdaad islamitisch. Maar zoals ook Benazir Bhutto schrijft in haar biografie die ze nog vlak voor haar dood kon voltooien, is de islam geen monoliet maar een verzameling van opvattingen en stromingen die net zoals in het christendom de klassentegenstellingen in de samenleving weerspiegelen.
De werkelijke strijd in Pakistan is net zoals in de rest van de wereld de klassenstrijd. De democratische Potemkin-façade die wordt opgetrokken om de binnenlandse en buitenlandse elites verder hun gangen te laten gaan, zal niet eeuwig standhouden. Om het te zeggen met de woorden van Riaz Lund, de kandidaat van de PPP in de grootste arbeiderswijk in het oosten van Karachi, in zijn toespraak in de ochtend van 19 februari :
"Ze hebben de verkiezingen gestolen maar ze zullen nooit de revolutie kunnen stelen. Heel Karachi en heel het land weet dat wij de verkiezingen gewonnen hebben. De arbeidersklasse van Karachi heeft ons een mandaat gegeven voor het socialistisch programma waarvoor wij in deze verkiezingen gestreden hebben. Nu is het onze taak om hen te organiseren voor de socialistische omvorming van onze maatschappij. De donkere schaduwen van de barbarij doemen op aan de horizon van Pakistan. We kunnen de socialistische revolutie daarom niet overlaten aan de generaties die na ons komen. We zullen die taak volbrengen tijdens ons eigen leven."
Naar links en dan vooruit met Pakistan!
