Fidel Castro veroordeelde de VS voor een miljoen betogers in Havana. De Cubaanse leider veroordeelde eveneens de EU als een maffia verbonden met Washington, en bekritiseerde verder nog enkele Latijns-Amerikaanse regeringen, namelijk Mexico en Peru. Castro beschuldigde deze twee landen ervan de kudde hypocrieten te vervoegen die stemden voor de veroordeling van Cuba op de bijeenkomst vorige maand van de Mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties. Mexico is, zo verklaarde hij, nu slechts een pion van de VS, “zijn prestige en invloed in Latijns-Amerika en de wereld... zijn tot stof vergaan”.
Deze commentaren zijn niet meer of minder dan de waarheid. Tijdens de regering van Vicente Fox is Mexico volledig afhankelijk geworden van Washington en een loyale bondgenoot voor het Amerikaanse buitenlands beleid. In navolging van de dictaten uit Washington vervoegde Fox het lawaaierig chorus van veroordeling van Cuba voor de ‘mensenrechten’. Sinds de verkiezingsoverwinning van Fox in 2000 zijn de relaties tussen Mexico en Cuba gespannen.
Deze veroordelingen, die samenvallen met de onthulling van systematische schendingen van de mensenrechten door de VS in Irak, maken weinig indruk op de meeste Mexicanen, die over het algemeen sympathiek staan tegenover Cuba en vijandig tegenover het Amerikaanse imperialisme. Toen Fox de terugroeping eiste van de Mexicaanse ambassadeur in Havana en de Cubaanse diplomaten beval het land te verlaten, was de respons van de massa mensen allesbehalve gunstig. De diplomatieke crisis tussen Mexico en Cuba heeft de politieke crisis in Cuba verdiept en Fox met zijn rechtse PAN-regering verder ondermijnd.
Vrees voor linkse zege
De onenigheid tussen de regering-Fox en Cuba kwam aan de oppervlakte in 2002 toen Castro wegliep tijdens een top in Monterrey waar de Mexicaanse president gastheer speelde. Castro heeft toen een tape vrijgegeven van een telefoongesprek waarin zijn gastheer hem onomwonden zei dat hij vroeger moest vertrekken om George Bush niet op stang te jagen. Het telefoongesprek won over heel Mexico bekendheid door Fox' opvallende (maar weinig diplomatische) uitspraak “Come, y te vas” (Eet en ga weg).
Nochtans zijn de spanningen tussen Mexico en Cuba gecompliceerder dan dit. Al weken is het politieke leven in Mexico opgeschrikt door een schandaal waarin de huidige burgemeester van Mexico City, Andrés Manuel López Obrador, beschuldigd wordt van betrokkenheid bij corruptie. Nieuws over dit schandaal vult dagelijks de kranten en de televisieschermen, en staat nu in het centrum van de politiek.
De PAN-regering en hun vriendjes in de massamedia beschuldigen partners van López Obrador ervan serieus wat smeergeld gekregen te hebben van Carlos Ahumada, een Mexicaanse ondernemer. Ahumada, een zeer duister figuur, heeft zichzelf blijkbaar gefilmd terwijl hij smeergeld betaalde aan functionarissen van de PRD, de centrum-linkse partij waartoe López Obrador behoort. Nochtans hebben die beschuldigingen weinig impact op het Mexicaanse volk, die gewend zijn te geloven – niet zonder reden – dat eigenlijk alle Mexicaanse politici corrupt zijn en smeergeld aannemen. De vraag is dus waarom enkel de PRD aan de schandpaal wordt genageld.
Het antwoord op die vraag is makkelijk en de meeste Mexicanen begrijpen het maar al te goed. Het is duidelijk een minutieus uitgewerkte strategie van Fox om de PRD te discrediteren en de naam van de populaire burgemeester van Mexico City zwart te maken. De populariteit van Fox en de rechtse PAN staat immers op een dieptepunt. En de oude partij PRI, die decennialang over Mexico heerste, is gesplitst en verkeert in een crisis. Daarom is het goed mogelijk dat de PRD zou winnen bij de presidentsverkiezingen in 2006.
Dat zou implicaties hebben ver buiten de grenzen van Mexico. Het vooruitzicht van een PRD-regering is Washington weinig genegen, want zij proberen juist alle regeringen in Latijns-Amerika en de Caraïben die niet blind hun bevelen volgen te elimineren. Het opzijzetten van Aristide in Haïti via een directe militaire interventie van de VS is slechts één voorbeeld van dit agressieve beleid. De pogingen om Hugo Chavez in Venezuela omver te werpen, is een ander voorbeeld. En nog een ander is de verhoogde druk op Cuba. Het beruchte Plan Colombia is niet alleen ontworpen om de Amerikaanse greep op Colombia te versterken, maar op heel Latijns-Amerika. De zogenaamde Vrijhandelszone van de Amerika’s (FTAA of in het Spaans ALCA) ten slotte is een poging om volledige controle te verwerven over alle natuurlijke rijkdom, mineralen en olie van het continent, en een monopolie over die ontzaglijke markt te veroveren, vrij van competitie door Europese kapitalisten.
De val van de regering-Fox zou een serieuze slag betekenen voor deze plannen van het Amerikaanse imperialisme. In Washington beschouwt men de PRD als een bedreiging. De Amerikaanse imperialisten vertrouwen hen niet, ondanks alle pogingen van de PRD-leiders om een gematigd standpunt in te nemen en een radicaal beleid af te zweren. Ze vrezen de massa’s die achter de PRD staan – en ze vergissen zich daar niet in. Een nieuwe versie van Chavez, maar deze keer aan hun grens, boezemt hen enorme schrik in. Daarom zit Washington duidelijk mee achter het recente schandaal en de schrille aanvallen op de PRD.
Voor redenen die enkel hijzelf kent, vluchtte Ahumada onmiddellijk na de onthulling van het corruptieschandaal in februari naar Cuba. Toen ze hem zopas terug naar Mexico deporteerden, heeft Cuba zichzelf betrokken in het explosieve politieke schandaal. Voordat ze hem deporteerden, zeiden Cubaanse overheidsfunctionarissen dat Ahumada aan hen had opgebiecht dat hij deel uitmaakte van een samenzwering door de kliek rond Fox om de burgemeester neer te halen. De Mexicaanse regering beantwoordde dit door twee functionarissen van de Cubaanse Communistische Partij te betichten van spionage tijdens een recent bezoek aan Mexico. Fox beval de terugtrekking van de Mexicaanse ambassadeur uit Havana en de uitzetting uit Mexico van enkele Cubaanse diplomaten en leden van de Communistische Partij onder de beschuldiging van het uitoefenen van “activiteiten die incompatibel zijn met hun status”. Peru kondigde ook aan dat ze hun ambassadeur uit Havana trekken.
Zo’n onderneming is zonder voorgaande in de geschiedenis van de verhoudingen tussen Mexico en Cuba. Diplomatieke betrekkingen tussen de twee landen bestaan nog steeds, maar slechts op een laag pitje. Voordien waren de betrekkingen over het algemeen goed. Dit is een ongeziene diplomatieke crisis.
Cuba ridiculiseert hypocrisie Bush
Op 6 mei bracht het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken een rapport van 500 pagina’s naar buiten, het resultaat van een beleidsonderzoek van zes maanden, over manieren om Amerikaanse druk op Cuba te verhogen. De voorstellen houden onder andere een beperking van bezoeken door Cubaanse Amerikanen in en de halvering van hun overschrijving van geld naar Cuba; beteugeling van uitgaven van Amerikanen die legaal naar Cuba reizen; en het opvoeren van steun voor anti-Castro-elementen en voor propaganda-uitzendingen gericht op het eiland. President Bush zei tevens dat de VS tijdens de volgende twee jaar 59 miljoen dollar zullen uitgeven om het doel van een ‘democratisch Cuba’ (lees een kapitalistisch Cuba) te promoten, inclusief 18 miljoen dollar om de Cubaanse verstoring tegen te gaan van uitzendingen tegen Castro.
Deze laatste poging om te koeioneren zal niet in haar opzet slagen. Het Cubaanse volk is woedend en betoogde massaal door de straten van Havana. Ongeveer één miljoen mensen marcheerde uit protest langs de Malecón, de boulevard aan de haven in Havana. Op posters stond George Bush afgeschilderd met een Hitlersnor naast een nazi-swastika, terwijl anderen foto’s meedroegen van Iraakse gevangen misbruikt door Amerikaanse soldaten, met de slogan: “Dit zou nooit gebeuren in Cuba.”
Fidel Castro noemde de mars “een daad van verontwaardigd protest en een veroordeling van de brutale, genadeloze en wrede maatregelen” aangekondigd door Bush. De Cubaanse leider veroordeelde en bespotte de Amerikaanse president Bush en stelde dat dit een frauduleus verkozen leider is die een “wereldtirannie” probeert op te leggen. Hij zweerde dat Cuba nooit een nieuwe kolonie van de VS zou worden. Voorts beschuldigde hij de VS van “veroveringsoorlogen om markten en de rijkdommen van de wereld in te palmen”, terwijl Cuba duizenden dokters uitzendt om levens te redden. Hij hamerde erop dat Bush “geen moraal heeft noch het recht om te spreken over vrijheid, democratie en mensenrechten”. (lees de volledige speech Proclamation by an adversary of the US government)
Amerikaanse arrogantie
De leugens van de regering van Fox en de nieuwe maatregelen van het Amerikaanse imperialisme tegen Cuba maakten de Mexicaanse publieke opinie woedend, zeker nadat ze het beleid van neoliberalisme, bezuiniging en precaire jobs al serieus beu waren. Duizenden Mexicanen betoogden zopas spontaan aan de Cubaanse ambassade. Ze verstaan maar al te goed dat hun regering schaamteloos wordt gemanipuleerd door Washington om zijn eigen reactionair beleid en belangen door te drukken. Dit is een feit. Al deze intriges zijn georganiseerd en georchestreerd door het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Het is overduidelijk dat al deze gebeurtenissen met elkaar verbonden zijn en onderdeel vormen van een breder plan van het Amerikaanse imperialisme om hun dominantie over Latijns-Amerika te verhogen, alle kritiek te doen verstommen en regeringen omver te werpen wanneer ze weigeren te knielen voor Bush.
De laatste poging om Cuba lastig te vallen en te isoleren is gedeeltelijk – niet helemaal – ingegeven door electorale overwegingen. De greep van Bush op de macht wordt elke dag slapper. Hij moet Florida verzekeren voor de presidentsverkiezingen, wat maatregelen inhoudt die de Cubaanse maffia in Miami en andere rechtse groepen gunstig stemmen. Verschillende prominente leden van de Cubaans-Amerikaanse maffia hebben hoge posten in de regering van Bush, hoewel één daarvan zonet ontslag heeft genomen, namelijk Otto Reich, de speciale gezant voor Latijns-Amerika. Deze zielige bende maffiosi, dieven, drugdealers, moordenaars en pooiers die zichzelf voordoen als respectabele ondernemers en ‘democraten’, wachten in de coulissen om terug te keren naar Cuba waar ze hopen hun criminele activiteiten te hervatten onder bescherming van Washington, zoals in de ‘goeie oude tijd’ voor de Cubaanse revolutie. Als verzekeringspolis voor hun toekomstig welzijn betalen ze miljoenen aan de schatkist van de Republikeinen. Uiteraard verwachten ze een zekere terugbetaling voor hun investeringen, en hun goede vriend in het Witte Huis heeft zich daartoe verbonden.
Toch komen de recente intriges voort uit overwegingen die veel verder gaan dan louter electorale overwegingen. Na de val van de Sovjetunie heeft de VS een nagenoeg monopolie over de macht in de wereld verworven. Kolossale macht brengt kolossale arrogantie met zich mee. Dronken door macht zijn de meest reactionaire kringen van het Amerikaanse establishment vastbesloten om Amerikaanse dominantie op te leggen aan heel de wereld. Dit feit weerspiegelt zich het duidelijkst in de politiek van George Bush en de neoconservatieve fractie die tot voor kort zijn daden bepaalde. Ondanks de nederlaag die hen te wachten staat in Irak, bereidt deze rechtse kliek die het Witte Huis controleert al nieuwe avonturen en explosies voor.
De rechterzijde van de regering-Bush en hun kornuiten in het Pentagon zouden waarschijnlijk graag voorbereidingen treffen voor een invasie om een ‘regimewissel’ in Havana te verzekeren. Ze hebben niks geleerd van Irak en rekenen er allicht op dat wegens de aandacht van de wereld voor het Midden-Oosten, enkele avontuurtjes in Latijns-Amerika onopgemerkt voorbij zullen gaan. Deze mensen hebben echt een slag van de molen. Ze zouden bereid zijn tot alles, maar ze bezitten niet langer de invloed die ze hadden voor het debacle in Irak. De neoconservatieve vleugel verliest terrein. De oorlog in Irak die zij hebben gepland en aangemoedigd, draait uit op een totale catastrofe voor de VS. De onthullingen over brutaliteit en folteringen hebben het laatste excuus voor een invasie volkomen vernietigd. Rumsfeld vecht voor zijn politiek overleven. Waarschijnlijk zal men van de neoconservatieven de zondebok maken voor de desastreuze misrekening van Bush in Irak.
Betekent dat dan dat nieuwe Amerikaanse avonturen in Latijns-Amerika uitgesloten zijn? Helemaal niet. Het beleid van het Amerikaanse imperialisme hangt niet fundamenteel af van wie zich in het Witte Huis bevindt maar wel van de belangen van de imperialisten en de grote Amerikaanse bedrijven die ze verdedigen. Latijns-Amerika is de achtertuin van het Amerikaanse imperialisme. Washington kan niet toestaan dat Cuba en Venezuela rustig leven aangezien ze referentiepunten zijn voor miljoenen arme mensen, werklozen, loontrekkenden en landloze boeren over heel Latijns-Amerika.
Noch zal een Democratische overwinning in de presidentiële verkiezingen noodzakelijk een fundamentele koerswijziging betekenen, zoals sommigen zich inbeelden. De verklaringen van Kerry aan het adres van Venezuela zijn nog meer rabiaat reactionair dan die van Bush! Zijn poging om de Republikein John McCain op de lijst te zetten als kandidaat vice-president toont zijn echte politieke agenda. Er is geen fundamenteel verschil tussen hem en de Republikeinen. Niets kunnen we verwachten vanuit deze hoek.
De enige manier om de agressieve en reactionaire plannen van het Amerikaanse imperialisme te ontmaskeren en te verslaan is de macht van de wereldwijde arbeidersbeweging te mobiliseren. De beweging tegen het imperialisme en kapitalisme moet versterkt worden. Protesten dienen georganiseerd te worden. Druk uitgeoefend. Lessen getrokken. Laat ons een universele schreeuw ontlokken die overal gehoord wordt:
Handen af van Cuba!
Handen af van Venezuela!
Weg met het imperialisme!
Klik hier voor foto’s van de betogingen in Cuba: eerste galerij en tweede galerij.
