Op zondag 15 augustus vindt in Venezuela een herroepingsreferendum plaats tegen president Chavez. Weinigen twijfelen er aan: de rechtse oppositie die door de VS wordt gesteund, zal in het zand moeten bijten. Maar wat zal er gebeuren na de overwinning van de Bolivariaanse beweging? We hadden hierover een gesprek met Ricardo Galindez uit Barquisimeto. Hij is sinds 1975 redacteur bij het marxistische blad El Topo Obrero en was in 2003 afgevaardigde op het stichtingscongres van de nieuwe linkse vakbond UNT.
Zondag vindt het referendum plaats over de eventuele afzetting van president Chavez. Hoe verloopt de campagne van de Bolivariaanse beweging?
In tegenstelling tot de campagne van de oppositie, is die van de chavista’s opvallend aanwezig in de wijken. Overal wordt opgeroepen om ‘No!’ te stemmen: tegen de afzetting van de president. De mensen beseffen wat er op het spel staat. De militanten van de Bolivariaanse beweging hebben zich georganiseerd in duizenden UBE’s (patrouilles van een tiental mensen om campagne te voeren voor Chavez). Regionaal worden die patrouilles overkoepeld door het zogenaamde Commando Maisanta. De voorbije weken is er op enkele plaatsen serieus strijd geleverd om de democratie binnen die organen te bewaren. Sommige regeringspartijen probeerden immers hun mannetjes in de Commando Maisanta te krijgen, wat op nogal wat verzet stuitte bij de basis van de Bolivariaanse beweging. De vraag wat er na het referendum met die patrouilles zal gebeuren, is cruciaal. Sommige bureaucraten willen ze wellicht zo snel mogelijk ontbinden, anderen willen ze voor hun kar spannen om ze te gebruiken in de aanloop naar de regionale verkiezingen in het najaar. We moeten echter vechten voor de onafhankelijkheid van die patrouilles, zodat ze kunnen uitgroeien tot de basisdemocratische organisaties die het revolutionaire proces in Venezuela verder kunnen ontwikkelen.
Hoe zal de oppositie reageren wanneer ze het referendum verliest?
Een nederlaag zou een enorme demoralisatie veroorzaken bij de overgrote meerderheid van de oppositie. Aangezien ze Chavez niet buiten krijgen via een referendum of via een staatsgreep (die strategie faalde in april 2002) zal een deel van de leiding van de oppositie zich wellicht neerleggen bij het presidentschap van Chavez en proberen om rechtstreeks druk uit te oefenen op Chavez om zo zijn beleid te recupereren. Het recente onderhoud tussen Chavez en Gustavo Cisneros (multimiljardair en mediamagnaat) wijst in die richting. Niemand in Venezuela weet wat er tijdens dat gesprek is gezegd. Wij eisen volledige openheid op dat vlak. Aan de andere kant is het niet uitgesloten dat sommige delen van de oppositie na het referendum opnieuw een gewelddadigere koers gaan varen. De oppositie is immers erg verdeeld; een nederlaag zal die verdeeldheid naar de oppervlakte brengen en kan er tot interne breuken leiden. Maar een nieuwe staatsgreep zou een massale revolutionaire weerstand op de been brengen en zo het revolutionaire proces juist verder ontwikkelen. Het grootste deel van de burgerij beseft overigens dat een dergelijke provocatie voor hen contraproductief zou zijn.
De economie en het staatsapparaat in Venezuela zijn nog steeds in burgerlijke handen. Waarom spreekt men dan van een revolutionair proces in Venezuela?
De Venezolaanse revolutie heeft inderdaad nog geen antikapitalistisch karakter aangenomen, maar de heersende klasse heeft duidelijk de controle over het staatsapparaat verloren. Waarom proberen ze anders via een staatsgreep die controle terug te krijgen? Daarnaast zijn de massa's niet langer passief, maar mengen ze zich actief in het politieke gebeuren. Via massamobilisaties hebben ze de rechterzijde al meermaals teruggedrongen. De bedrijfsbezettingen en de eisen voor arbeiderscontrole vormen een uitdrukking van een groeiend klassenbewustzijn. Vroeger werd je scheef bekeken wanneer je in de arbeidersbeweging over socialisme sprak; vandaag is dat totaal anders.
Wat vind je van de internationale solidariteitsbeweging rond Venezuela?
De solidariteitsacties zijn enorm belangrijk voor ons. Men moet beseffen dat wat er momenteel in Venezuela gebeurt, een enorme impact kan hebben op de situatie in andere landen. Activisten uit de arbeidersbeweging zouden het revolutionaire proces in Venezuela grondig moeten bestuderen. Men moet er lessen uit trekken, zodat men beter gewapend is in de lokale strijd voor het socialisme. Solidariteit impliceert immers ook dat men in het eigen land de strijd tegen het kapitalisme aangaat.
