Op dinsdagavond 10 november hield het Nieuw-Solidaristisch Alternatief (N-SA), een obscure neofascistische organisatie, een betoging. Het N-SA verwierf enige nationale bekendheid na een reportage in Koppen. Aangezien de linkse studentenverenigen tegen een normalisering zijn van expliciet fascistische organisaties en hun verwerpelijke racistische en gewelddadige gedachtegoed, besloten zij op maandag 26 oktober een vreedzame protestwake voor het stadshuis te houden. Een ongedisciplineerde tegenactie zonder een groot draagvlak binnen de linkerzijde, onder migranten en vakbonden, op het moment van de N-SA-betoging zelf zou toch maar tot provocaties en geweld leiden.
Twee linkse studentenorganisaties, het Anarchistisch Kollektief en de Actief Linkse Studenten, stelden zich hier echter niet mee tevreden en organiseerden tegenacties op de dag van de N-SA-betoging zelf, die, zoals gewoonlijk, uit de hand liepen en in relletjes ontaardden. De politie kwam hardhandig en brutaal tussenbeide. Zelfs omstanders en toevallige passanten werden slachtoffer van het buitensporige politieoptreden. Wij veroordelen dan ook met klem dit politioneel geweld. Anderzijds vinden we het onverantwoord van de organiserende verenigingen dat ze studenten moedwillig in een dergelijke provocatie gejaagd hebben. De geschiedenis van de anti-NSV!-betogingen heeft al meermaals aangetoond dat vreedzame tegenacties een utopie zijn, wanneer ze niet door een breed, links front gedragen worden. Maar misschien hebben deze verenigen wel gelijk? Misschien staat het fascisme voor de deur en moeten we met man en macht verhinderen dat de nieuwe bruinhemden aan de macht komen? Als je de retoriek van de ALS moet geloven, leven we opnieuw in de jaren '30 waar fascistische knokploegen en massabewegingen de straten onveilig maken en linkse activisten, vakbondsleiders en partijmandatarissen intimideren, in elkaar slaan en executeren. De linkse verenigingen die dit fascistische gevaar niet zien, worden met grootse woorden uit het Interbellumjargon "absenteïstisch" en "volksfrontaanhangers" genoemd; enkel de ALS lijkt heroïsch weerstand te bieden tegen het bruine gevaar.
Inderdaad, de huidige periode deelt bepaalde kenmerken met de jaren '30, zoals een diepe economische depressie. Kleine fascistoïde groepjes zoals N-SA, Voorpost en NSV! krijgen vandaag misschien meer aanhang dan een decennium geleden. Soms gaan ze linkse activisten brutaal te lijf. Tegen dit politieke geweld moeten we ons beschermen, het in de brede arbeidersbeweging en linkerzijde aankaarten en met klem laten veroordelen. De manier van "politiek" voeren is voor deze extreemrechtse verenigingen immers intrinsiek apolitiek; in plaats van een democratische discussie willen ze hun gelijk via geweld en intimidatie halen. Voor dergelijke groeperingen is er geen plaats aan de universiteit, noch ergens anders in de maatschappij. Maar laat ons eerlijk zijn en de zaken in hun proportie zien. De massale radicalisering die we in de jaren '30 zagen, zowel ter rechter- als ter linkerzijde, blijft (momenteel) uit. De fascistische knokploegen stellen maatschappelijk niets voor. Op de actie van het N-SA kwamen er maar 80 neofascisten opdagen. De Nationalistische Studentenvereniging is een bende marginalen met geen enkele brede politieke impact. Dergelijke vechtersclubjes vergelijken met de massabeweging van fascistische stormtroepen tijdens het Interbellum is jezelf gewoon belachelijk maken.
De hysterische mobilisatie tegen "het fascistische gevaar" heeft echter twee kwalijke gevolgen. Ten eerste worden aan deze onbeduidende extreemrechtse groepjes een veel grotere aandacht en mediaforum gegeven dan ze verdienen. Hun maatschappelijke betekenis wordt buitenproportioneel opgeblazen. De rituele acties tegen "het fascisme", zoals de jaarlijkse anti-NSV!-betoging, geven dergelijke organisaties eerder een duwtje in de rug dan dat zij hen zouden bestrijden. Ten tweede verwatert de overdreven aandacht voor een onbestaand fascistisch gevaar de strijd tegen de grootste tegenstander van de linkerzijde en de werkende bevolking: "gewoon" rechts die de gewone man voor de crisis wil laten betalen en harde besparingen wil en zal doorvoeren. In plaats van jongeren op te zwepen in de strijd tegen bruinhemden die met een vergrootglas te zoeken zijn, moeten we hen mobiliseren tegen de rechterzijde in het algemeen. Rechts in maatpak is een veel groter gevaar dan een paar marginalen die de nazigroet uitbrengen.
Waarom ziet extreemlinks dan overal het bruine gevaar opduiken? Het antwoord is eenvoudig; hoe meer ze de fascistische dreiging opkloppen, hoe heroïscher hun strijd wordt. De strijd tegen het fascisme maakt hen groot. Studenten die tegen racisme en extreemrechts willen vechten, worden zo door deze gauchistische Don Quichotes op sleeptouw genomen in een gevecht tegen windmolens. Op onverantwoorde wijze worden ze in acties betrokken die geweld provoceren, van de politie of extreemrechts zelf, waarop de organisatoren dan boud kunnen zeggen: fascistisch geweld! Vanzelfsprekend veroordelen we elke vorm van staatsrepressie, maar we moeten niet blind zijn voor de perversie van deze methode.
Om af te ronden: zijn groepjes zoals N-SA, Voorpost en NSV! fascistisch en verwerpelijk? Ja! Moeten we massaal mobiliseren tegen het fascisme dat zogezegd voor de deur staat? Nee! Moeten we samen met andere linkse organisaties, vakbonden en partijen vechten tegen de nakende besparingen door "gewoon" rechts? Ja!
