Al jarenlang wordt er door bewoners van steden rondom de hoogovens van Tata Steel in IJmuiden aan de bel getrokken over de enorme vervuiling die deze fabriek veroorzaakt. Milieuorganisaties sluiten zich aan bij het koor van kritische stemmen. Tata Steel is namelijk de grootste uitstoter van CO2 in Nederland en een grote uitstoter van stikstofverbindingen en kankerverwekkende stoffen.
Het management van Tata Steel heeft gezegd te willen verduurzamen door waterstof in plaats van kolen te gebruiken, maar de voorgestelde plannen zijn door de meeste partijen afgedaan als ontoereikend. Het is duidelijk dat er grote verandering nodig is om het tij te keren.
Verder had de FNV een plan opgesteld voor verduurzaming van de fabriek, het plan Groen Staal. Dat omvat o.a. CO2- opslag, het installeren van nieuwe ovens op basis van groene elektriciteit en het sluiten van de oude vervuilende ovens. Hier sluiten we ons bij aan. Echter, we kunnen geen vertrouwen hebben in het management en de eigenaars dat ze dit daadwerkelijk gaan doorzetten. Daarvoor is het nodig dat Tata Steel onder controle komt van de werkers van Tata Steel en de bredere werkende klasse, wat niet mogelijk is zolang deze hoogovens in private handen blijven.
Verschillende milieu- en burgerorganisaties doelen op de gehele sluiting van Tata Steel. Dat zou op korte termijn zeker winst voor het milieu en de leefomgeving opleveren. Echter, het verandert niets op grotere schaal. Zolang er behoefte is aan staal voor het produceren van infrastructuur, gebouwen, vrachtvervoer en consumptiegoederen, moet het ergens geproduceerd worden. Gezien de wetten van de kapitalistische economie zal er een tendens zijn om (bij gelijke kwaliteit) het goedkoopste staal te gebruiken, wat zeer waarschijnlijk onder nog slechtere omstandigheden voor mens en milieu geproduceerd zal zijn.
Er zijn dus drie kampen te onderscheiden. De omwonenden en milieuorganisaties willen een veilige leefomgeving en een verlaging van de CO2-uitstoot. De kapitalisten die Tata Steel bezitten willen hun winst natuurlijk zo hoog mogelijk houden en verzetten zich daarom tegen iedere vorm van verduurzaming omdat die hun winstmarges zou verkleinen. Tata Steel biedt echter werk aan ongeveer 10.000 mensen en de sluiting van de fabriek zou deze mensen economisch in een precaire situatie brengen.
Om deze reden zorgen de pleidooien voor sluiting van de milieuorganisaties ervoor dat de werknemers van Tata Steel zich eerder bij de kapitalisten aansluiten dan bij de milieuorganisaties. Dit is een klassiek voorbeeld van een milieubeleid zonder klassenbewustzijn. De werknemers zijn juist in de sterkste positie om verduurzaming af te dwingen via stakingen en andere vormen van collectieve actie. Een betere strategie zou zijn om een gezamenlijk front te vormen van de werknemers en omwonenden/ milieuorganisaties tegen de eigenaren van Tata Steel. Een klassenbewuste aanpak zou het oproepen tot onteigening van de kapitalisten en de overname van de Tata Steel fabriek in IJmuiden door de werknemers zelf zijn. Deze zouden dan samen kunnen werken met andere belanghebbenden om een snel geplande verduurzaming van het bedrijf door te voeren. De winst die normaal gesproken in de zakken van de kapitalisten zou belanden zou hiervoor gebruikt kunnen worden. Werknemers wier functie verdwijnt door de verduurzaming kunnen kosteloos omgeschoold worden, om zo andere functies binnen het bedrijf te bekleden of, indien noodzakelijk, buiten het bedrijf.
Wat nu wordt voorgesteld is een politiek van minder, die geen weerklank vindt bij de werkende klasse omdat het hen voornamelijk economische onzekerheid brengt. Zij hebben een politiek van meer nodig. Namelijk een plan om de productiemiddelen in handen van de werkende klasse te brengen en zo met een geplande duurzame economie voor iedereens behoeften te kunnen zorgen zonder het milieu of de gezondheid van de bevolking te belasten.
