Leve de arbeidersklasse
Als je de media van vandaag wil geloven hoort bijna iedereen tot de middenklasse. Buiten dat bestaan er alleen de paupers en de schatrijke kapitalisten. Het is een bijzonder onwetenschappelijke benadering van de sociologie én het heeft een zeer duidelijke bedoeling om ons te overtuigen “dat we allemaal in het zelfde schuitje zitten en “dat er geen alternatief is” voor het huidige beleid. In het bijzonder de term arbeiders en zeker arbeidersklasse wordt bijna nooit meer gebruikt en verwezen naar een ver en verdwenen verleden. Tijd om een en ander in ere te herstellen. Men heeft ons lang genoeg zand in de ogen gestrooid.
Marx over economie en over klassen
In het communistisch manifest maakt Marx de zaak al onmiddellijk duidelijk:
“De geschiedenis van iedere maatschappij tot nu toe is de geschiedenis van de klassenstrijd.”
Maar wat zijn klassen? De uitleg van Marx is wars van elke sentimentaliteit. De klassen in de maatschappij worden bepaald door de plaats die de verschillende delen van de bevolking innemen in de productie. In de huidige kapitalistische maatschappij zijn de twee voornaamste klassen de kapitalisten en de arbeidersklasse. De kapitalistische klasse is de eigenaar van de productiemiddelen: de bedrijven, de fabrieken, de grote banken,… De arbeidersklasse moet om in haar onderhoud te voorzien haar arbeid verkopen aan de kapitalistische bedrijven. Arbeidersklasse is dus synoniem met loontrekkenden, àlle loontrekkenden. In zijn economische theorieën legt Marx haarscherp uit hoe er een direct verband is tussen de lonen van de arbeiders en de winsten van de kapitalisten. Voor elke loonsverhoging die de arbeiders weten te veroveren dalen de winsten van de kapitalistische bedrijven met het zelfde bedrag. In omgekeerde beweging geldt hetzelfde indien de kapitalisten er in slagen (zoals zo dikwijls in crisisperioden) om de lonen te doen dalen. Marx legt ook uit hoe het zelfde fenomeen speelt bij de verkorting of de verlenging van de arbeidsdag. Dat we, zoals in de 19e eeuw, niet langer 6 dagen 10 tot 12 uur moeten werken hebben we te danken aan de arbeidersbeweging. Maar Marx legt uit hoe dat even direct de winsten van de kapitalisten doet dalen. Die zullen zich tegen arbeidsduurverkorting zolang mogelijk verzetten, en zo mogelijk zelfs aansturen op verlenging van de arbeidsduur. Het zelfde geldt voor zowat alle verworvenheden van de arbeidersbeweging (sociale zekerheid, pensioenen,…), die in de ogen van de kapitalisten verspilling zijn, waarop moet beknibbeld worden. Alles wat ons leven draaglijk maakt loopt gevaar onder een kapitalisme in crisis. Daarom zijn de belangen van de kapitalistische- en de arbeidersklasse fundamenteel tegengesteld. De voorbeelden zijn legio, maar recent kwamen er twee sprekende bij.
Verdoezelen
De huidige machthebbers doen er alles voor om deze tegenstellingen te verdoezelen. Tijdens de pandemie gebruikte federale regering deze noodtoestand voor de campagne “Een ploeg van 11 miljoen” (kostprijs 3 miljoen euro). Als de nood het hoogst is moeten we allemaal aan het zelfde zeel trekken toch? In de zelfde adem werden mooie woorden geuit over de “helden van de zorg”. Maar als het erop aan kwam de zelfde zorg middelen te verschaffen om de chronische onderfinanciering op te lossen was er opeens geen geld. “De begroting liet dat niet toe”. Om de “helden” te belonen moest een eenmalige cheque volstaan, echte loonopslag kwam niet ter sprake, evenmin bijkomende aanwervingen om de chronische onderbezetting op te lossen. Het is ergerlijk dat de overgrote meerderheid van de leiding van de arbeidersbeweging, die van de vakbonden voorop, zich slaafs heeft ingeschreven in dit discours. De pandemie , net als elke grote crisis, vroeg precies voor een onafhankelijke stem van de arbeidersbeweging met eigen eisen, zoals wij in vorige nummers hebben uitgelegd. Klasse-onafhankelijkheid, het is een ouderwets woord, maar het is belangrijker dan ooit in de huidige wereldsituatie, niet alleen nationaal maar over de grenzen heen. Met Marx’ woorden: proletariërs aller landen verenigt U!
Oorlog
Met de Russische invasie van Oekraïne kwam een tweede test, waarbij de huidige leiding van de arbeidersbeweging faliekant faalde. Het eerste wat de arbeidersbeweging zou moeten doen is uitleggen dat oorlog onverbrekelijk verbonden is met het kapitalisme. Sedert meer dan honderd jaar is het kapitalisme beland in het stadium van het imperialisme, waarin grote en minder grote landen pogen hun markten uit te breiden ten koste van anderen. Oorlog is maar éen van de ultieme middelen om die doelen te bereiken. De Oekraïense oorlog werd door het westers imperialisme onmiddellijk aangegrepen om haar eigen militaristische doelen te bereiken. Ook Duitsland besliste om de uitgaven voor defensie met niet minder dan 250% te verhogen (voor 100 miljard euro). Natuurlijk is iedereen verontwaardigd over deze Russische invasie van een buurland. Het bewind van Poetin is een smerige dictatuur, maar het is vooral ook een kapitalistische dictatuur, met handen en voeten gebonden aan steenrijke oligarchen. Maar dat betekent zeker niet dat we ons moeten aansluiten bij de degoutante manier waarop de Amerikaanse president Biden de oorlogstrom roert. Bovendien heeft het Amerikaans imperialisme nog een eitje te pellen met het Russische, na de smadelijke nederlaag die ze opliepen in de Syrische oorlog, die andere gruwel. En natuurlijk zijn ze vol lof over de Oekraïense “helden”, die het vuile werk voor hen doen. De enige kracht die deze slachting effectief zou kunnen tegenhouden is in feite de Russische arbeidersbeweging, door komaf te maken met Poetin en terug te keren naar de internationalistische idealen van de Russische revolutie van 1917. Evident is dit niet, maar dat was het ook niet in 1917, toen het eeuwenoude Tsaristische regime werd omvergeworpen en vrede werd gesloten na drie jaar verschrikkelijke (eerste wereld-) oorlog, éen jaar voor de rest van Europa. Het Amerikaanse en Europese imperialisme steunen in deze oorlog betekent in praktijk de belangen verraden van de internationale arbeidersklasse. Het westerse imperialisme kan niemand morele lessen geven: herinner u Irak, Afghanistan, Libië en vele andere gruwelijke “militaire interventies”.
Fierheid
Het kapitalisme strompelt van de ene crisis in de andere: economische crisis, gezondheidscrisis, milieucrisis, oorlogscrisis… Hoog tijd om weer de eigen agenda van de arbeidersklasse naar voor te brengen. Wij moeten fier zijn om tot de arbeidersklasse te behoren. Nu de betogingen van éen mei eindelijk weer kunnen doorgaan zeggen wij luid en duidelijk: leve de arbeidersklasse, leve het strijdfeest van onze klasse!