De beurtstakingen in de Voeding gingen vandaag verder. Deze week was het de beurt aan enkele kleinere bedrijven. In Kontich, nabij Antwerpen, ging daarom het bedrijf Dulcia Haribo plat. Dit is de lokale afdeling van de Duitse snoepmultinational.
Wanneer we rond 6.15 uur arriveren aan het piket, staan daar verschillende tientallen mensen. Veel arbeiders en vooral arbeidsters van het bedrijf maar ook solidaire syndicalisten uit andere voedingsbedrijven zoals Inza en Pluma, en zelfs uit andere sectoren zoals Degussa uit de Chemie. Krista van Geldorp, delegee bij Dulcia Haribo, is duidelijk enthousiast over al dat volk aan het piket. “Van de arbeiders is bijna iedereen buiten. Er zijn slechts twee mensen binnen kunnen sluipen. We hebben veel steun van andere bedrijven van de voedingssector. Maar ook van daarbuiten, van de Metaal, de Chemie. En we vinden dat natuurlijk heel belangrijk dat die ons komen steunen.”
De eisen van de vakbond worden dus onmiskenbaar gedragen door de mensen op de vloer. Nadat hij eerst aan de hoofdingang met zijn auto bijna enkele syndicalisten overhoop rijdt, komt de baas aan het piket aan de personeelsingang pleiten dat iedereen zou denken aan de toekomst van het bedrijf en dat ze binnen komen werken. “We zouden juist toezegging krijgen van de grote baas in Duitsland voor een nieuwe investering. In Nederland is er ook een bedrijf van Haribo en nu kan die investering naar daar gaan. De vakbond is dan verantwoordelijk voor het verlies van tientallen jobs hier. Ik sta achter jullie eisen maar het is niet het juiste moment, kom dus naar binnen.” Een typisch spelletje van intimidatie en verdeel-en-heers. De vakbondssecretarissen Yvan De Jonge en Dany van Cauwenbergh weten de zet van de baas echter goed te pareren. “Elke keer als we piket staan aan een bedrijf zeggen de werkgevers dat ze akkoord gaan met de eisen. Maar waarom zien we dat dan niet aan het standpunt van de patroonsorganisatie Fevia? En natuurlijk is het ‘niet het juiste moment’, het is voor hen nooit het juiste moment om de eisen van de arbeiders kracht bij te zetten met een staking.” De arbeiders weten maar al te goed wie er gelijk heeft, ze blijven allemaal aan het piket staan.
Nochtans is het de eerste keer dat er zo’n actie doorgaat bij Dulcia Haribo Kontich. “Ik werk hier al 35 jaar en ik heb zoiets nog nooit gezien”, vertelt een arbeider ons. De radicalisatie binnen de vakbonden brengt merkbaar nieuwe lagen van de arbeidersklasse in beweging. Dikwijls in sectoren waar je het niet onmiddellijk zou verwachten, geen traditionele radicale bastions van de arbeidersbeweging. “Binnen de voedingsnijverheid is dit historisch, het is de eerste keer dat er zo’n acties zijn opgezet binnen onze sector”, vertrouwt secretaris Dany van Cauwenbergh ons toe.
Spijtig genoeg houdt de andere grote vakbond, het ACV, de boot momenteel op een afstand. Zij willen eerst nog verder onderhandelen, terwijl het overduidelijk is dat alleen strijd loont. Het is maar door de acties van het ABVV dat de bazenorganisatie Fevia schoorvoets toegevingen begint te doen. Vakbondvertegenwoordigster Krista van Geldorp zegt: “Het ACV gaat vandaag nog eens een verzoeningsgesprek aan. Wij hopen natuurlijk dat daar iets goed uit komt, maar ze doen nog niet mee. Moreel staan ze wel achter ons, ze weten natuurlijk dat we gelijk hebben. Dat het zo niet verder kan.” De arbeiders bij het ACV zien in elk geval dat het ABVV de krachtmeting met het patronaat durft aangaan. En dat heeft uiteraard gevolgen. “Bij Dulcia Haribo is geen delegee van het ACV. We hadden hier wel een stuk of tien leden van het ACV, waarvan er al vijf naar ons zijn gekomen. Ze zeiden: “Wij willen mee staken vandaag, wij pikken het ook niet langer.” Er zijn er nu nog een viertal van het ACV maar die staken mee met ons en we zullen er voor zorgen dat die mensen ook vergoed worden, dat ze stakersgeld krijgen”, vertelt Krista. Ondertussen heeft het ACV wel gezegd dat ze mee actie zullen voeren als het patronaat vandaag geen goede voorstellen op tafel legt.
Slechte jobs, grote winsten
De werkomstandigheden en lonen in de sector roepen echt om actie. Krista beaamt dit. “De inpakkers zitten bij Dulcia Haribo aan het minimumloon. Dat is wel verdoken want ze hebben de voedingspremie mee in het loon gestoken en dat gaat ook altijd met de index mee. Ze zitten dus misschien vier of vijf cent boven het minimumloon. In suikerbakkerijen en confiserie is het minimum 9,87 euro per uur. Dat hebben die meisjes met de index. En de volgende twee jaar zou er dan geen index zijn, dus gaan ze nog meer achteruit. Ze zitten al op het minimum, de bazen kunnen niet meer lager want dan is het onwettelijk en dan willen ze ons nog geen groter stuk van de koek geven. Terwijl zowel Haribo als Dulcia vorig jaar serieuze winsten hebben gemaakt.”
Het zit de mensen hoog dat hen constant wordt wijsgemaakt dat ze de broeksriem moeten aantrekken terwijl de bedrijven grote winsten maken en de bazen hun rekening zien aandikken. Krista zegt verontwaardigd: “Het patronaat houdt alles voor zichzelf en wil niets aan de kleine man geven. Er zijn genoeg winsten, maar ze willen aan alles beknibbelen: brugpensioen, tijdskrediet en dan nu ons loon. Die ‘loonsverhoging’ van 4,1 procent in de voedingssector is gelijk aan niets als je dat uitrekent. Dan win je de komende twee jaar drie of vier frank aan koopkracht, terwijl de prijzen vijf keer zo snel stijgen. Wij kunnen dat gewoon niet meer pikken dat alles altijd maar naar de groten gaat en dat wij als kleine man altijd maar moeten inleveren en dat wij niet meer kunnen vooruitgaan.”
Dat was ook de algemene stemming op de grote militantenvergadering van ABVV Voeding in Blankenberge vorige vrijdag. De delegees van Dulcia Haribo waren daar eveneens aanwezig. Krista: “Alle gewesten hebben direct ‘nee’ gezegd, “dit pikken we niet, we gaan verder met de acties, wat het ACV ook doet.” De vergadering was heel strijdbaar. Het vorige congres waren we al met veel en nu waren we nog eens met dubbel zoveel om te beslissen of de actie verder ging. En we hebben unaniem beslist dat we het niet pikken.”
Secretaris Dany van Cauwenbergh legt uit hoe ze dit organiseerden: “Vorige week woensdag hebben we in eerste instantie een informatieve vergadering belegd voor onze delegees. We vinden het als afdeling Antwerpen van ABVV Voeding belangrijk om onze delegees systematisch op de hoogte te brengen van de recentste stand van zaken. Vorige week vrijdag is er dan een grote militantenconcentratie geweest in Blankenberge. Daar heeft onze voorzitter Fons De Mey toelichting gegeven en een mandaat gevraagd voor hoe het verder moet. Wat mij opviel aan de vele tussenkomsten, was dat de basis heel duidelijk zei dat het zo niet verder kan. Fons De Mey heeft verschillende cijfers gegeven over de productiviteitsstijging in de voedingsnijverheid, de bedrijfswinsten, de lonen van de topmanagers en de extralegale voordelen waar ze mee rondrijden. Er was zo goed als unanimiteit onder de delegees. De taart is groot genoeg. Dit is een discussie over rechtvaardigheid en solidariteit. Wij moeten meer hebben dan de kruimels van de bladerdeeg. Er moet een evenredige verdeling komen van de taart. En dat is eigenlijk ook een discussie over ethiek, solidariteit en rechtvaardigheid. Dus op dat vlak is er een overduidelijk mandaat gekomen.”
Dany vindt dat de vakbonden die kloof tussen de lonen en de winsten sterk moeten benadrukken. “Ik heb deze morgen nog een mailing gekregen van syndicalisten in de Bouw. Zij zeggen dat er bij hen ook hoge winsten worden gemaakt, dat de productiviteit heel hoog is, dat de topmanagers heel hoge lonen hebben. In sommige gevallen, zoals bij Coca Cola, rijden ze rond met een Porsche Cayenne. In België is het vandaag de dag nog te weinig geweten dat de kloof op dat vlak zo groot is. We moeten dus nog meer communiceren naar onze mensen.
“Wat me is opgevallen sinds vorige zomer is dat de werkgevers constant een negatief verhaal schetsen. “België kan niet meer concurreren”, “de loonkosten liggen te hoog”, “er moet een loonstop zijn”, “we moeten naar arbeidsduurverlenging met loonverlies want anders kunnen we niet meer concurreren met de buurlanden”, “het burgpensioen moet afgeschaft worden”, “we moeten langer gaan werken” enzovoort. Ik kan mij voorstellen dat als je in de pers niets anders leest, dat de mensen dan op de duur denken dat dit allemaal waar is. Maar het enige juiste verhaal is het tegenovergestelde verhaal! En de vakbondsleiders moeten dit verhaal zo eenvoudig en duidelijk mogelijk schetsen. Namelijk dat er een heel grote taart op tafel ligt en dat die taart rechtvaardig moet worden verdeeld.”
Vonk zou daar zelfs nog een stap verder in gaan: niet gewoon de verdeling van de taart is onrechtvaardig, maar heel de manier waarop de taart wordt gebakken is onrechtvaardig. We moeten niet alleen een groter deel van de koek eisen, maar heel de bakkerij! Pas wanneer de werkende mensen beslissen hoe we produceren, pas dan zal de maatschappij rechtvaardig kunnen zijn. Krista drukt heel goed uit wat onze kracht is. “We moeten ons zeker allemaal gemobiliseerd houden. Het zijn de kleine mensen aan wie ze niks gunnen, die zijn wel de kracht, die moeten de centen wel verdienen. We moeten gemobiliseerd blijven en mekaar zoveel mogelijk steunen. Alleen zo geraken we er. We moeten echt met een groep kunnen zijn. Want wij zijn de kracht van de bedrijven, door ons komt het geld binnen. Als wij er niet zijn dan mogen die managers nog op hun bureau zitten, er zal niks binnenkomen. Daarom moeten we niet tevreden zijn met de lege doos die ze geven.”
Met hun acties zijn de arbeiders van de Voeding een voorbeeld voor heel de arbeidersbeweging. Na de Witte Woede zien we nu een Rode Woede, en de bazen in de andere sectoren zullen het geweten hebben. Dany: “De voeding is een van de eerste sectoren waar de onderhandelingen worden gevoerd. Ik denk dat er heel wat werkgevers zijn in de andere sectoren die schuchter kijken naar wat hier allemaal gebeurt. Als we in de voeding een goed akkoord kunnen afsluiten dan is dat in het belang van de arbeiders en bedienden in de andere sectoren. Op dat vlak is de voedingssector een test case.”
Dat is een waarheid als een koe. De voedingssector is een test case, in de eerste plaats voor het patronaat. Hier wilde het patronaat de vakbonden breken door eisen te stellen die zelfs minder waren dan het magere Interprofessioneel Akkoord. Maar de linies van de arbeidersklasse zijn strak blijven staan. Het bataljon van de voedingsarbeiders levert een prachtige slag en het patronaat moet terrein prijsgeven. Hun acties zijn onze test case geworden en een voorbeeld voor de andere sectoren. Laat de waarheid geweten zijn: enkel strijd loont!
