We leven ten tijde van een ongekende crisis van het kapitalisme. De ongelijkheid bereikt recordhoogten. Er zijn momenteel meer oorlogen dan ooit sinds WO2. En de wereldeconomie is vastgelopen in stagnatie, inflatie en verpletterende schulden. Nu, met de herverkiezing van Trump, begint het hele bouwwerk van de naoorlogse orde – van onbetwiste Amerikaanse dominantie – af te brokkelen.
Deze wereldschokkende gebeurtenissen vormen de achtergrond waartegen 350 vooraanstaande communisten in Italië bijeenkwamen voor het Eerste Congres van de Revolutionaire Communistische Internationale, samen met 2500 kameraden online, en honderden anderen die meekeken op tientallen ‘watch party's’ over de hele wereld.
Als we alleen de bijeenkomsten meetellen die aan de organisatoren van het congres werden gemeld, zijn we op de hoogte van meer dan 60 congresvertoningen over de hele wereld, en er waren er ongetwijfeld nog veel meer.
We ontvingen foto's van kameraden die samenkwamen om te kijken in Bulgarije, Colombia, Canada (met 14 watch party's in het hele land, waaronder in Toronto, Montreal en Calgary), Groot-Brittannië (waaronder Leeds, Zuid-Londen, Noord-Londen, Oost-Londen, Cambridge, Manchester, Preston, Reading, Sheffield, Bristol en Bath), Ierland (Belfast en Dublin), Oostenrijk waar 75 kameraden aanwezig waren, de Spaanse staat (Barcelona, Baskenland en Cartagena), Nederland, Finland (Helsinki, Tampere, Pori en Turku), Frankrijk (waar meer dan 50 kameraden aanwezig waren in Parijs, Lyon, Grenoble en Toulouse), Zweden (Umeå, Malmö, Stockholm, Värmland en Göteborg), Zwitserland (waar meer dan 100 kameraden aanwezig waren in meer dan zes steden), Pakistan, en meer dan 100 kameraden op watch party’s overal in de VS (in New York City, Seattle, Philadelphia, Chicago, St. Louis, Houston, Dallas Fort-Worth, Minneapolis en New Haven).
We ontvingen berichten over duizenden dollars, euro's en ponden die werden ingezameld op deze watch party’s, een bewijs van de stemming die met succes werd overgebracht van Italië naar communisten wereldwijd, waardoor de totale inzameling steeg tot meer dan €500.000!
Nieuwe wereldorde
Te midden van de geheel nieuwe wereldsituatie, die het bewustzijn op zijn kop zet en revolutionaire gebeurtenissen voorbereidt, hebben communisten een glashelder inzicht nodig in de processen die deze ontwikkelingen aansturen. We hebben deze helderheid nodig om een perspectief te bieden aan de brede lagen jongeren en werkers die op zoek zijn naar verklaringen, en om richting te geven aan ons werk om een krachtige revolutionaire Internationale op te bouwen in de kortst mogelijke tijd, om zo in deze gebeurtenissen te kunnen ingrijpen.
Om die reden heeft het Wereldcongres – dat niet alleen het hoogste democratische orgaan van de Internationale is, maar ook een leerschool voor het communisme – twee van zijn vijf dagen gewijd aan een discussie over de wereldperspectieven.
De wereldschokkende gebeurtenissen van 2025 – de herverkiezing van Trump, de escalerende genocide in Gaza, het Westen dat onweerstaanbaar afstevent op een nederlaag in Oekraïne, de voortdurende handelsoorlog en nog veel meer crises – geven aan dat we een nieuw tijdperk binnengaan.
Zoals Jorge Martín in zijn inleiding uitlegt, vinden deze symptomen hun oorsprong in de organische crisis van het kapitalisme, die in 2008 begon. Voor revolutionairen is het echter niet voldoende om te begrijpen dat het systeem zich in een impasse bevindt. Het is noodzakelijk om te begrijpen waarom: waarom zien we massale politieke omwentelingen, de neergang van oude partijen en de opkomst van nieuwe partijen en figuren? Wat is de oorzaak van het veranderende evenwicht tussen de wereldmachten, de relatieve achteruitgang van het Amerikaanse imperialisme en de groeiende inter-imperialistische rivaliteit? En wat zijn de gevolgen voor de klassenstrijd?
Het congres zag een levendige discussie over alle belangrijke vragen die naar de kern van de nieuwe wereldsituatie gaan. Wat is de aard van de regering-Trump? Waar gaat het Amerikaanse imperialisme heen? De hele wereldsituatie wordt bepaald door de veranderende relatie van 's werelds machtigste imperialistische macht met de rest van de wereld: in Europa, in het Midden-Oosten, in Latijns-Amerika en elders. En tot slot, wat is de aard van de nieuwe machten en rivalen van het Amerikaanse imperialisme die op het toneel verschijnen: Rusland en vooral China?
Dit zijn absoluut fundamentele vragen, waar het congres naar streefde om glashelderheid over te krijgen. Dat is bovenal altijd ons doel: het begripsniveau van de hele Internationale verhogen. En dit kan alleen bereikt worden door een volledige, vrije en democratische discussie.
Marxisme is, net als elke andere wetenschap, geen vervanging voor het bestuderen van de concrete feiten in een nieuwe situatie. De theorie moet veeleer worden gebruikt om de feiten te begrijpen en moet voortdurend worden getoetst aan de concrete situatie die zich ontvouwt. En inderdaad, dit was een discussie die rijk was aan feiten, cijfers en argumenten. Zoals kameraad Hamid Alizadeh uitlegde:
"We kunnen niet precies voorspellen langs welk pad de dingen zullen lopen. We weten ook niet tot welke verschijnselen dit zal leiden. We moeten de situatie stap voor stap zorgvuldig bestuderen zonder op de zaken vooruit te lopen. We volgen het proces terwijl het zich ontvouwt en begrijpen dat we niet kunnen vertrouwen op dode generalisaties en etiketten. Het enige waar we 100 procent op kunnen vertrouwen is de methode van het marxisme."
De degeneratie van de Vierde Internationale
Nu we de Revolutionaire Communistische Internationale hebben opgericht, de kern waaromheen we zullen proberen een toekomstige massale wereldpartij van socialistische revolutie op te bouwen, is het aan ons om ons erfgoed en de onvermoeibare, decennialange strijd die de fundamenten van onze Internationale heeft gelegd, aan het licht te brengen.
De kameraden Alan Woods en Ana Muñoz, die voor het eerst dit congres niet konden bijwonen, stuurden krachtige videoboodschappen naar het congres op de openingsdag. In zijn boodschap vertelde Alan met welke inspanningen dat erfgoed bewaard is gebleven en doorgegeven is aan de huidige generatie jonge revolutionairen:
"Ik zit sinds 1960 in deze beweging. Een lange tijd. Ik heb alle soorten mensen gezien, goede, slechte en onverschillige. En in bijna al die tijd vochten ik en de kameraden die bij me waren, zoals Ana, Rob en Fred, tegen de stroom in, geconfronteerd met zeer machtige krachten: de krachten van het reformisme, links-reformisme, en het stalinisme in het bijzonder, wat een geweldig, enorm obstakel was..."
"We waren volledig geïsoleerd, we waren een kleine kracht, die als een kleine kracht tegen deze kolossale obstakels vocht. Dit was moeilijk, moeilijker dan iemand van jullie in de huidige tijd onder ogen moet zien. Het was moeilijk, het was wanhopig moeilijk. Maar het was absoluut noodzakelijk omdat we erin slaagden iets te doen. We zijn erin geslaagd om door al deze moeilijke jaren heen het essentiële wapen te behouden dat we hebben, namelijk de marxistische theorie, de ware ideeën van het marxisme waarop we ons nu baseren. Dit is onze erfenis. Dit is de erfenis die we verdedigen en die dit congres zal vertegenwoordigen."
Deze erfenis is voor ons van onschatbare waarde. In de jaren na de dood van Leon Trotski werd het behoud ervan vooral gegarandeerd door het werk van één man: Ted Grant, de oprichter van onze organisatie.
De derde dag van het congres was daarom gewijd aan het bespreken van de geschiedenis van de Vierde Internationale en de rol die Ted Grant speelde bij het verdedigen en ontwikkelen van de ideeën van het marxisme te midden van de naoorlogse opleving en de degeneratie van die organisatie.
Zoals Rob Sewell in zijn inleiding uitlegde, was Trotski's laatste strijd gewijd aan de oprichting van de Vierde Internationale. Tegen die tijd waren de Tweede (Socialistische) en Derde (Communistische) Internationale totaal failliet gebleken en contrarevolutionaire obstakels geworden voor de socialistische revolutie.
Er was een alternatief revolutionair leiderschap nodig, geschikt voor de revolutionaire taken die de geschiedenis stelde. Dit was, naar Trotski's mening:
"...het belangrijkste werk van mijn leven – belangrijker dan 1917, belangrijker dan de periode van de Burgeroorlog of welke andere periode dan ook."
De Vierde Internationale werd opgericht in 1938. Maar helaas waren de leiders niet opgewassen tegen de crisis. Nadat Trotski in 1940 door een stalinistische huurmoordenaar werd vermoord, was de Internationale in feite onthoofd.
Vóór de Tweede Wereldoorlog had Trotski voorspeld dat de oorlog zou leiden tot een nog verwoestendere periode van kapitalistische crisis en verval, het in diskrediet brengen van de stalinisten en reformisten, en een revolutionaire golf die de partijen van de Vierde Internationale naar het hoofd van de arbeidersbeweging zou katapulteren.
Marxisme is echter geen glazen bol. We kunnen een voorwaardelijke hypothese opstellen over wat wij denken dat de meest waarschijnlijke ontwikkeling is, maar uiteindelijk moeten we onze perspectieven verifiëren aan de hand van de concrete feiten. Na de oorlog breidde het stalinisme zich uit tot over de helft van Europa, de communistische en socialistische partijen werden versterkt, de golf van revoluties die Europa overspoelde werd verraden, en in plaats van een snelle neergang volgde de grootste ontwikkeling in de geschiedenis van het kapitalisme, die tot de jaren zeventig voortduurde.
De leiders van de Vierde weigerden de realiteit onder ogen te zien. Zoals congresafgevaardigden uitlegden, konden ze in plaats van de werkelijke loop van de gebeurtenissen te bestuderen, alleen maar Trotski's perspectief van 1938 napraten alsof het een dogma was. Dit leidde tot allerlei bizarre en onjuiste ideeën en uiteindelijk tot de vernietiging van de Vierde Internationale. Prestige speelde een grote rol in het voorkomen dat het leiderschap zijn fouten toegaf. En om de ene fout goed te praten, werden nieuwe fouten gemaakt.
Zoals een afgevaardigde uitlegde:
"Als je de werkelijkheid niet kunt uitleggen, als je geen duidelijk perspectief kunt geven, als je kameraden hun plaats in de geschiedenis en de klassenstrijd niet kunt laten zien, welke andere methoden blijven er dan over dan prestige en intriges?"
Ted Grant stond los van deze methoden. Hij wijdde zijn leven aan het beheersen van de geest en de methode, niet alleen de letter, van het werk van Marx, Engels, Lenin en Trotski. Net als zij bestudeerde hij de werkelijke ontwikkeling van de maatschappij en de klassenstrijd. Alleen hij kon daarom een wetenschappelijke en nauwkeurige beoordeling geven van fenomenen als het stalinisme, de Oost-Europese regimes, de aard van de naoorlogse hoogconjunctuur en de ontwikkeling van de Chinese Revolutie. We raden onze lezers ten zeerste aan het document The Degeneration and Collapse of the Fourth International: In Defence of our Heritage te lezen, evenals de literatuurlijst die we voorafgaand aan dit congres hebben opgesteld. Alleen Ted Grant heeft de ware ideeën en methode van het marxisme aan een nieuwe generatie doorgegeven. Zijn geschriften zijn een kostbaar erfgoed dat we zullen bewaren en verder zullen brengen, te beginnen met de publicatie van het derde en vierde deel van Teds verzamelde werken in het komende jaar. Zoals Rob uitlegde, was Ted zelf niet bijzonder sentimenteel. Hij sprak niet over zijn verleden. "Hij vond het nu belangrijk, en de toekomst!" besloot Rob:
"Dit gaat niet over een dode man! Dit gaat over de ideeën van de emancipatie van de arbeidersklasse!
"De Vierde is dood en begraven. Ze werd verraden door haar zogenaamde leiders. Wij belichamen nu de echte ideeën, de echte ideeën van het marxisme.
"Breng deze ideeën nu in praktijk – bouw de partij op stevige fundamenten!"
Bouwen aan de Revolutionaire Communistische Internationale
Ons laatste congres in 2023 markeerde de lancering van de campagne Are You a Communist in de hele Internationale. Omdat we de radicalisering van een laag van de jeugd aanvoelden, wendden we ons moedig tot hen met een open, communistisch profiel. Als gevolg daarvan zijn onze rangen gegroeid.
Op basis van deze succesvolle campagne hebben de meeste nationale afdelingen van onze Internationale hun profiel veranderd en zijn in veel gevallen opnieuw opgericht als Revolutionair Communistische Partijen. In 2024 hebben we de Revolutionaire Communistische Internationale (RCI) opgericht.
Dat proces is vastgelegd in een documentaire, gemaakt door leden van de RCI, die tijdens het congres in première ging. Het is niet alleen een tijdscapsule van dat jaar – dat een complete interne revolutie in ons werk betekende – het is ook een visueel revolutionair manifest, dat ons programma, onze filosofie en de ontwikkelingen in de klassenstrijd die uiteindelijk aan ons succes ten grondslag liggen, uitlegt. De documentaire zal binnenkort worden vrijgegeven voor het publiek.
Als gevolg van die wending, zijn we gegroeid van 4.551 leden in 2023 naar 7.127 leden in het heden [verslag is van 9 augustus 2025 – red.], georganiseerd in 24 secties en 19 groepen.
Het eerste congres van de Revolutionair Communistische Internationale was een middel om de balans op te maken van onze successen en lessen te trekken uit de afgelopen twee jaar. Terwijl 2023 gekenmerkt werd door een snelle groei, was het afgelopen jaar een gelegenheid om onze rangen te versterken, nieuwe kaderleden op te leiden en een stevige basis te leggen voor hernieuwde groei.
De Britse sectie is er in de afgelopen drie maanden al in geslaagd om meer dan 200 leden te werven. Zoals vele verslagen van secties zoals de Oostenrijkse, Zwitserse en Deense secties – die ook 'herfstwervingsoffensieven' voorbereiden – aantoonden, is de sleutel om te leren, te luisteren en na te denken, om mensen te werven die misschien nog niet weten dat ze communist zijn.
Een speciale sessie was gewijd aan het werk van onze afdeling in het hol van de leeuw: de Revolutionaire Communisten van Amerika. Terwijl de VS, het bastion van het wereldimperialisme, steeds dieper in crisis en verval raakt, wordt er een overvloed aan potentiële revolutionairen voortgebracht: zo meldde Antonio Balmer dat de sectie in de loop van het congres ongeveer elke twee uur een ledeninschrijving ontving.
Net als de hele Internationale is de afdeling overwegend jong en kijkt ze met optimisme naar de toekomst. Wat hen in ons aantrok en wat hen verandert van onervaren rekruten in bolsjewieken, is datgene wat ons als Internationale onderscheidt: marxisme. Antonio Balmer legde de houding van deze jonge pioniers uit:
"Kameraden organiseren hun leven rond het marxisme. Ze hebben een glimp opgevangen van de onweerstaanbare krachten ervan. Het is het enige waar ze over willen praten."
De fundamenten van onze Amerikaanse afdeling werden gelegd door tientallen jaren van hardnekkig, volhardend werk. Het duurde 15 jaar om van één naar 100 kameraden te gaan. Nu zijn we van 320 naar 820 gegaan in slechts twee jaar.
Maar, zoals een afgevaardigde zei, zolang we kaders hebben, de nodige vastberadenheid en de steun van de Internationale, is de groei die we in de VS hebben gezien overal mogelijk.
Een hoogtepunt van het hele congres was de oprichting van een nieuwe afdeling in Ierland, die in de afgelopen twee jaar is opgeklommen van slechts vijf kameraden die online bijeenkwamen, tot een levendige organisatie van 64 kameraden die bijeenkomen in afdelingen in het hele land. Maar dit is nog maar het begin. Zoals Andrea, de eerste fulltime revolutionair van de Ierse organisatie, zei:
"De RCI vertegenwoordigen in Ierland is zowel een grote eer als een grote verantwoordelijkheid. Onze Internationale heeft de vlag in Ierland geplant. Maar nu begint de echte strijd: een organisatie opbouwen die de revolutie die James Connolly 109 jaar geleden begon, kan doorzetten!"
De Ierse kameraden werden unaniem aanvaard als de nieuwste afdeling van de RCI.
In al onze nationale organisaties, groot en klein, is ons geheim, in de woorden van een Mexicaanse kameraad:
"Helderheid in ideeën, militante opoffering en vastberadenheid, en leren van de methoden en ervaringen van de andere secties van de Internationale."
De kracht van het internationalisme
Het praktische belang van de Internationale was te zien in onze speciale commissie over onze campagne om de gearresteerde leiders van het Awami Action Committee - Gilgit Baltistan vrij te krijgen. Sinds Eshan Ali en 13 andere vooraanstaande activisten uit Gilgit Baltistan werden gearresteerd, heeft de Internationale wereldwijd protesten georganiseerd bij de Pakistaanse ambassades, de aandacht gevestigd op de benarde situatie van de kameraden en handtekeningen en solidariteitsboodschappen verzameld bij vakbonden en vooraanstaande linkse politici en activisten.
Onze campagne heeft tot nu toe belangrijke successen geboekt. Op twee na zijn alle leiders nu vrij [inmiddels, op 16 augustus, zijn alle leiders vrij op borgtocht, maar nog niet vrijgesproken - red.]. Maar het is nog niet voorbij, en de protesten zullen doorgaan tot de resterende leiders zijn vrijgelaten.
De toewijding van alle kameraden aan de ontwikkeling van onze Internationale werd weerspiegeld in onze inzameling. Secties van over de hele wereld en kijkers die op het congres afstemden, zamelden samen €502.000 in. Op dezelfde manier werd de honger van de kameraden naar theorie aangetoond door een recordaantal van 753 verkochte boeken, ter waarde van $5.000. De populairste boeken waren History of British Trotskyism, een verzameling geschriften van Trotski en Ted Grant over Democratie, bonapartisme, fascisme en China: Van Permanente Revolutie tot Contrarevolutie, wat de overweldigende interesse in de brandende vragen van de dag en in ons erfgoed weergeeft.
Het is niet altijd zo geweest. Fred Weston vertelde dat toen hij naar Londen verhuisde, het internationale centrum bestond uit Alan Woods en Ana Muñoz, een typemachine en een paar bureaus. Nu bestaat ons internationale centrum uit 25 fulltime medewerkers en er komen er nog twee bij. Op het laatste congres konden we dankzij de opofferingen van de hele Internationale een centrum in Londen kopen. Na jaren van hard werken naderen een aantal van onze secties de 1000 leden en beginnen we een klein referentiepunt te worden voor de revolutionaire jeugd in een aantal landen.
Zowel nu als toen is het enige wat onze ontwikkeling heeft gegarandeerd onze hardnekkige focus op scholing in de training in de methodes van het marxisme. Zoals Hamid concludeerde:
"Het belangrijkste wat we doen is onze wapens slijpen, onze geesten scherpen en ons begrip verdiepen, zodat we deze nieuwe periode niet tegemoet kunnen treden als vreemdelingen in een onbekend land, maar als pioniers die nieuwe wegen inslaan.
"We maken de wereld de onze, om deze te kunnen veranderen. En het belangrijkste is dat we deze kennis overdragen aan de nieuwe generatie, die ook op zoek is naar antwoorden.
"We hebben veel meegemaakt. We hebben een lange weg afgelegd en we hebben enorme vooruitgang geboekt. Niemand anders heeft kunnen doen wat wij hebben gedaan. Maar we zijn niet tevreden. Zoals Alan al zei, willen we de wereld op zijn kop zetten. En daar bouwen we een geweldige hefboom voor.
"We kunnen onze ogen niet van deze taak afhouden. We bouwen aan de Revolutionaire Communistische Internationale in elk land en in elke stad. En als we vasthouden aan onze theorie en onze ideeën, zal niets ons kunnen stoppen."