Grote belangstelling van de leden
Ruim 800 SP-leden waren aanwezig in het Cultureel Centrum te Hasselt op 16 oktober ll. om de nieuwe voorzitter te verkiezen. Op zoveel volk hadden de organisatoren duidelijk niet gerekend: de zaal zat meer dan overvol, zodat er velen moesten rechtstaan.
Congresvoorzitter Norbert De Batselier zette meteen de toon. In zijn werkingsverslag keek hij zeer kritisch terug op de voorbije periode: de SP noemde zich wel progressief, maar was dit volgens hem helemaal niet. Hij merkte bitter op dat sommigen van de partijtop de vernieuwende ideeën van het Toekomstcongres nooit serieus hadden genomen, ze werden genoteerd en netjes geklasseerd,... met het gekende rampzalige gevolg.
De zaal aan het woord
Zestien vertegenwoordigers van plaatselijke afdelingen kwamen daarna aan de beurt. Ook hier veel kritische beschouwingen: van "échte democratie is enkel mogelijk als je de keuze hebt tussen verschillende kandidaten", over opmerkingen over de slechte werking van sommige mandatarissen, een pleidooi voor meer internationale solidariteit, het verwoorden van twijfels over de aangekondigde partijvernieuwing, tot een ludieke aanval van de vertegenwoordigster van de Socialistische Vrouwen op de vrouwonvriendelijkheid van de partij. De twee die het ondanks alles toch aangedurfd hadden om zich ook kandidaat te stellen voor het voorzitterschap, Roger Paulissen van de afdeling Herent en Yves Grouwels uit Genk legden in hun tussenkomst de nadruk op het respect voor de leden en het uitbouwen van een radicaal-democratische partij. Een oude partijmilitant nam tot slot onaangekondigd het woord en deed een hartverwarmende oproep voor meer aandacht voor de traditionele SP-basis: de arbeiders en bedienden, de "gewone" man/vrouw van de straat.
De maidenspeech
Na de aankondiging van zijn zeer goede uitslag (verkozen met 82%) beklom de nieuwe voorzitter uiteindelijk het podium. Eerst en vooral heette hij de inmiddels aangekomen minister Elio Di Rupo welkom, in het Frans en in het Italiaans, wat de zaal op applaus onthaalde. In een zeer goed opgebouwde speech - telkens onderbroken met videomontages waarin de "gewone" SP-leden hun mening gaven - tekende hij vervolgens de krijtlijnen van zijn toekomstige beleid.
Voor Patrick Janssens hebben partij en regering een fundamenteel andere rol te spelen: als SP wil hij de regering kritisch volgen en vrijuit stelling kunnen nemen. De SP moet terug naar de basis en radicaal socialistisch worden, niet zomaar een opsmukoperatie, maar een herontdekken van onze inhoud. Hij riep op om vanuit een "emotionele verontwaardiging" ten strijde te trekken tegen te grote vormen van ongelijkheid en terug een partij te worden die streeft naar een samenleving waarin iedereen evenveel kansen krijgt. Hierbij is het ABVV volgens hem een belangrijke bondgenoot. Uiteindelijk willen de SP en de vakbond hetzelfde: de publieke sector hervormen, niet afschaffen. Tot slot stelde de nieuwe voorzitter dat deze grondige vernieuwing niet vanzelf zal komen, dat het een lange en moeilijke tocht zal worden, en hij vroeg ieders hulp hiervoor.
In de wandelgangen
Na het zingen van de Internationale was er nog ruimschoots tijd voor een informele babbel. De lekkere Hasseltse jenever zal er natuurlijk ook wel voor iets tussenzitten, maar het is lang geleden dat een SP-congres nog in een dergelijke optimistische sfeer eindigde. De meeste aanwezigen waren enthousiast, de een al met meer voorbehoud dan de ander, maar het gevoel van "ja, we kunnen het, we kunnen de SP samen heropbouwen" overheerste. Hoe die SP er dan moet uitzien, en wat de betekenis eigenlijk is van "radicaal socialistisch", daar is minder duidelijkheid over.
Feit is dat de kadaverdiscipline die in Tobbacks tijd heerste en elke discussie op voorhand onmogelijk maakte tot het verleden behoort. Het is aan ons om de ruimte die nu ontstaan is binnen de SP ten volle te benutten en mee invulling te geven aan de heropbouw.
