Hoe kan je werkdruk meten? En vooral, wanneer wordt deze druk ondraaglijk? We vroegen het aan degenen die elke dag bagage lossen, laden, verslepen, doorduwen en sorteren bij Brussels Airport.
“Elke dag verslepen wij in zeer moeilijke omstandigheden 30 tot 40 ton bagage. De bagageruimte van een vliegtuig is als een lange koker van 5 à 10 meter lang met een gemiddelde hoogte van anderhalve meter. Die lange koker is als een mijnschacht voor ons. Soms is die slechts een meter hoog. Hier zitten we op onze knieën, gehurkt en gebukt allerlei valiezen te verslepen. Tijdens het lossen en laden van een vliegtuig kan een ploeg van 4 bagagisten, 4 tot 5 ton aan materiaal handmatig verplaatsen op één uur tijd. Soms is onze ploeg herleid tot 3 collega’s voor hetzelfde werk”, vertelt Roger Collin, afgevaardigde van het ABVV. " Zo draait het personeel soms 25 à 40 procent boven haar capaciteiten.
“Een bagagist werkt op een dag ongeveer 6 uur gehurkt of op zijn knieën. Daarom kan je ons werk best vergelijken met die van een moderne mijnwerker. Collega’s geraken zo uitgeput en de ziektes zijn in stijgende lijn. Aanhoudende rugpijn, kniepijn en spierpijnen allerhande zijn ons lot. Deze worden ook nog altijd niet erkend als beroepsziekte.”
Nochtans leert een Nederlandse studie ons dat “blootstelling van hurken en knielen gedurende minimaal een jaar en gedurende meer dan 60 minuten per werkdag een verhoogd risico geeft van artrose van de knie”. [1]
Bagagisten zijn kranige en geduldige mensen. Maar geduld blijft niet eeuwig duren. Vooral wanneer een gepland personeelstekort bij het afhandelingsbedrijf Flightcare de werklast niet meer kan opvangen. De beloftes die de directie in juli maakte om het tekort op te vangen, met een extra 38 personeelsleden, hebben de mensen niet in de praktijk gezien. Eind augustus braken daarom spontane werkonderbrekingen uit met de steun van de delegees, vooral deze van het ABVV. “De directie mag van geluk spreken dat we deze zomer met geen hittegolf hebben moeten kampen. Op de piste drinken we dan per dag 4 tot 5 liter water zonder ooit naar het toilet te gaan”, wil Roger nog aan toevoegen. Anders was het werk ongetwijfeld vroeger neergelegd.
Deze spontane werkonderbrekingen brengen de directie aan tafel maar de onderhandelingen blijven muurvast. Wanneer de BTB/UBOT, de rode vakbond van de transportarbeiders, officieel een stakingsaanzegging indient beseft de directie dat het menens. Nu komt er sneller een akkoord uit de bus.
Naast de 38 bijkomende aanwervingen die al in juli werden beloofd, wordt voor 28 personeelsleden de contracten verhoogd (bijvoorbeeld opgetrokken van half- tot voltijds). In het departement 'loading' wordt er werk gemaakt van reserveploegen die andere ploegen bijstaan als die het werk bij bepaalde vluchten niet aankunnen. Ook de departementen 'cleaning' en 'bagage control' krijgen er extra volk bij.
Flightcare belooft bovendien ook werk te maken van een verbetering van de communicatie met en het respect voor werknemers. In de afdeling 'cleaning' wordt voortaan de 10 minuten-pauze-regel gerespecteerd. De avondchauffeurs zullen tot 23.30 uur telkens met minimum twee zijn en in het departement 'bagage control' zal het eerder overeengekomen tonnage per persoon worden gerespecteerd door middel van bijkomende aanwervingen.
Dit akkoord is er gekomen dankzij de spontane werkonderbrekingen en de dreiging van een nieuwe en grotere staking; Want aan de onderhandelingstafel bereik je nooit iets serieus zonder actie of de dreiging tot actie.
Het is natuurlijk niet de eerste keer dat de directie beloftes doet. Dat beseft het personeel van Flightcare ook wel. Van zodra de druk van de vakbonden en het personeel verzwakt gaat de directie proberen het akkoord uit te hollen. Waakzaamheid is dus geboden. Maar waakzaamheid is meer dan gewoon een ingesteldheid. Het is een vakbondstrategie die in het ABVV beter bekend staat als ‘arbeiderscontrole’. Arbeiderscontrole op de effectieve uitvoering van het akkoord is nu de dagelijkse bezigheid die delegees organiseren samen en met de rest van het personeel. In ieder geval tonen de acties bij Flightcare aan dat staken baat.
[1] Samenvatting dossier gebukt en gehurkt werken van arbokennisnet.
