Net voor de verlenging van de paasvakantie wou ACOD Onderwijs, de socialistische vakbond van het onderwijspersoneel, een stakingsaanzegging indienen voor de laatste week voor de paasvakantie. Uiteindelijk besliste het overlegcomité van de regeringen om de lessen de week voor de paasvakantie op te schorten voor de leerlingen, maar Jan Jambon wist aanvankelijk te bekomen dat de kleuterscholen open bleven. ACOD Onderwijs diende dus een stakingsaanzegging in. Om te begrijpen wat er aan de hand was, sprak Vonk met Wim Benda, lid van het uitvoerend bestuur van ACOD Onderwijs.
Vonk: Staken in volle pandemie is niet evident. Deelt ACOD Onderwijs dan niet de mening dat de scholen zo veel mogelijk moeten open blijven?
Wim Benda: Natuurlijk weten wij ook dat er veel goede redenen zijn om de scholen open te houden, wij willen dat ook het liefst. Maar in de maand maart werd duidelijk dat we op veel plaatsen ver over de limiet van het houdbare kwamen. Meer en meer scholen moesten gesloten worden of tijdelijk in quarantaine gaan. Het CLB, dat de besmettingen moet volgen (de zogenaamde tracing), raakte op verschillende plaatsen volledig overrompeld, met soms werkweken van 60 uren. In die omstandigheden wilden wij onze verantwoordelijkheid nemen door de stakingsaanzegging. Maar laat het duidelijk zijn: dit was geen oproep voor een algemene staking van één week. Het was wel een middel om onze leden, en ook niet-leden trouwens, bescherming te verzekeren als ze het werk neerlegden wanneer de lessen niet meer in veilige omstandigheden konden doorgaan. Blijkbaar was er toch een noodzaak: na de coronamaatregelen van maart verbeterden de cijfers duidelijk. Dat is niet alleen te danken aan het sluiten van het onderwijs natuurlijk, maar ik denk dat het een grote rol heeft gespeeld.
Wat is de informatie waarop jullie je baseerden om die stap te zetten?
Toen minister Weyts op 21 maart de maatregelen voor het onderwijs voorstelde, vielen veel leerkrachten bijna van hun stoel. Enerzijds stelde hij verschillende ‘nieuwe’ maatregelen voor die al maanden in voege zijn, wat van hem een wereldvreemde minister maakt. Anderzijds maakten de verstrengingen rond de bubbels het in veel scholen onwerkbaar; zeker als een collega in quarantaine moet. Veel onderwijsmensen waren boos. ACOD Onderwijs pikte die woede op en peilde via een enquête naar de actiebereidheid van haar leden. Bij die peiling sprak 76 procent zich uit voor een staking en de helft daarvan voor een staking van één week. Dat zegt genoeg.
Zo zijn we beland bij de Vlaamse minister van onderwijs. Wat denk je van de rol van Ben Weyts?
Minister Weyts is zeer aanwezig in de media, telkens met het pleidooi om de scholen in ieder geval open te houden. Natuurlijk is dat een doelstelling die wij op zich ondersteunen. Maar wie A zegt moet ook B zeggen, namelijk er alles voor doen zodat het onderwijs in veilige omstandigheden kan doorgaan. Op dat vlak schiet de Vlaamse regering hopeloos tekort. Ze weigert gewoon de adviezen te volgen die hen van vele kanten worden aangereikt. Zo zegt medisch directeur Guy Hans van het UZA op basis van de ervaring met zijn testbussen al langer dat scholen best na vijf weken contactonderwijs twee afkoelingsweken inlassen met afstandsonderwijs. Indien Weyts naar hem zou luisteren gebeurt alles gepland in plaats van de chaos die we voor de paasvakantie zagen. Uiteindelijk is nu alles op de schouders van de ouders gekomen.
Eind november namen we met 13 syndicale afgevaardigden uit heel Vlaanderen en van verschillende vakbonden het initiatief voor een petitie met de vraag naar dringende maatregelen op het vlak van ventilatie, testing en tracing. We hoorden al veel beloftes, maar zien weinig concreets. Op het vlak van testing lijkt er nu eindelijk schot in de zaak te komen. De tracing wordt afgewenteld op de CLB’s, die nochtans al genoeg taken hebben. Dit is een verantwoordelijkheid van de overheid! En ook over ventilatie blijft het oorverdovend stil, terwijl dit door experts eigenlijk al aangekaart wordt van lang voor corona. Een degelijke ventilatie is belangrijk voor de gezondheid én de leerprestaties van kinderen. Daarnaast is er ook het ecologische aspect. In een vernietigend artikel beschreef Het Laatste Nieuws hoe de minister hier bijna volledig afwezig blijft. Zo waren er in november van vorig jaar al twee ingenieurs (ouders van leerlingen) die een plan hadden ontworpen om alle scholen te voorzien van goede ventilatie. Zij begrootten dit op een totaal van 250 miljoen euro. Het zou een investering zijn die ook lang na de pandemie zijn nut heeft, onder meer door vermindering van de stookkosten. Er werd niets mee gedaan. Het advies was om de ramen open te zetten, in putje winter!
De scholen moeten zichzelf behelpen en hun prioriteiten stellen. Directies zullen met het beperkte budget bijvoorbeeld handgels kopen, extra schoonmaakpersoneel aanwerven en kleine infrastructuurwerken doen voor de gezondheid. Een CO2-meter kost echter meer dan 100 euro; als je zo’n 25 lokalen hebt dan is de rekening vlug gemaakt. In plaats van “scholen trek jullie plan” was een centrale aanpak nodig geweest. Aankoop van CO2-meters in grote aantallen had de prijs kunnen drukken bijvoorbeeld. Als je dat allemaal bekijkt, de inertie en de onbekwaamheid van deze regering, dan stel ik mij grote vragen over de bezorgdheid van de minister voor “onze leerlingen” of voor “de meest kwetsbaren”. Dat klinkt vreemd uit de mond van N-VA, dat toch altijd de verdediger was van een elitair onderwijs. Is de voornaamste reden niet dat ze de kinderen van huis weg willen houden, zodat de bedrijven verder kunnen werken? Met of zonder risico’s voor de gezondheid?
Ook na de paasvakantie zullen wij als vakbond daar blijven op hameren. Onze duidelijke eisen zijn:
- Meer middelen en kleinere klassen.
- Een dringend plan om op Vlaams niveau de ventilatie van alle klassen te organiseren en overal CO2-meters aan te brengen.
- Een beleid om regelmatig alle leerlingen en personeel te testen. Ondersteuning van de CLB’s bij de tracing nadat er besmettingen zijn.
- Prioritaire vaccinatie voor het onderwijspersoneel, eens de meest kwetsbare groepen een vaccin hebben ontvangen.
