Op 1 april ging het personeel van de kinderopvang, waaronder de openbare crèches van de gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in staking. Deze staking in gemeenschappelijk vakbondsfront, maakte deel uit van een brede beweging waarbij alle Brusselse en Waalse zorginstellingen in de privésector betrokken waren.
De kinderopvang is één van de grote vergeten sectoren tijdens de huidige covid-crisis. Het is de sector die het zwaarst te lijden heeft onder de structurele problemen en de tekortkomingen van de gezondheidscrisis. Covid-19 heeft de kinderverzorgsters in de frontlinie geduwd waardoor hun fysieke en psychische gezondheid in gevaar kwam. Hoe kan je een afstand van anderhalve meter bewaren, als je werkt met zeer jonge kinderen? Dat is onmogelijk! Bijgevolg zijn velen van hen besmet geraakt. Zij zijn essentiële arbeidskrachten, dankzij hen kan de economie draaien, zij zorgen voor de kinderen van de werknemers.
De staking van het personeel bij de openbare crèches van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd getrokken door een groep kinderverzorgsters.
We hadden een interview met drijvende kracht Carine die reeds geruime tijd voor een openbare crèche werkt. Doorheen de jaren heeft ze de arbeidsomstandigheden zien achteruitgaan, de onderfinanciering van de kinderopvang weten toenemen en de burn-outs bij haar jongere collega’s de pan zien uit swingen! Ze richtte een online discussiegroep op waar ze met haar collega’s de dagelijkse ervaringen, de rompslomp en de kleine ergernissen kon bespreken.
Vonk: Kan je ons iets vertellen over de ontstaansgeschiedenis van deze groep?
Carine: Ik ben er 5 jaar geleden mee begonnen. Het was mijn bedoeling om na te gaan of er overal in de crèches dezelfde werkomstandigheden waren, hetzelfde ongenoegen, dezelfde revolte… Ik liep al lang rond met het idee, maar ik wist niet goed hoe eraan te beginnen. Maar als anderen het konden, waarom ik dan niet? Ik informeerde me en ging ermee van start. Ik bereikte al vlug een 1000-tal leden, uit alle sectoren, verspreid over heel België. Na anderhalf jaar realiseerde ik me dat ik met deze groep niet bereikte wat ik wilde: erachter komen wat er niet werkt binnen de kinderopvang. Ik stopte ermee, maar twee jaar geleden ben ik herbegonnen. Het aantal leden groeide op korte tijd aan tot zo’n 1500.
Ik hield constructieve debatten i.v.m. alles wat met ons werk te maken heeft: de activiteiten, de manier van werken, de arbeidsomstandigheden, etc. Ik stuurde bijvoorbeeld een afbeelding van een kind dat aan het eten was met de vraag: vertel me hoe het bij jullie gaat! Ik wou hen aanzetten tot verzet door het onder andere over ons werk te hebben en hoe we de arbeidsomstandigheden kunnen verbeteren. Ik vond dat het té gemakkelijk was om altijd maar te klagen. Op een bepaald ogenblik moet je in actie komen, reageren! Ik wou dus de kinderverzorgsters en het ander personeel van de crèches uit hun kot lokken zodat ze reageren en eindelijk actie ondernemen in plaats van ieder individuele in een hoekje te blijven mokken!
Vonk: Toen kwam Covid, wat gebeurde er?
Carine: Het ongenoegen bereikte een hoogtepunt. We bleven trouw op post vanaf het uitbreken van de crisis, wat niet vanzelfsprekend was. We voelden ons weinig gehoord. Velen van ons waren ziek of in quarantaine. Er was veel absenteïsme en we waren uitgeput. Van de politici kregen we geen enkele erkenning voor wat we dagelijks presteerden.
Hoe reageren? Ik kreeg een idee: ik vroeg de leden van de groep borden te maken die uitdrukken wat ze voelden en daarvan een foto te nemen. En ik dacht bij mezelf: als ik er enkele krijg zal ik tevreden zijn. De volgende morgen echter werden er tientallen en tientallen gepost op de groep! Naar aanleiding hiervan kreeg ik de volgende 5 dagen 800 nieuwe lidmaatschapsverzoeken! Dat waren zeer gemotiveerde werknemers die wilden dat het vooruit ging. Het enige wat me te doen stond was in actie komen. We hebben veel gediscussieerd over wat we moesten doen en hoe we het zouden aanpakken.
We besloten om minister Bénédictine Linard – die bevoegd is voor alles wat met jonge kinderen te maken heeft – en Pierre-Yves Jeholet minister en voorzitter van het Brussels-Waals Gewest en van Kind en Gezin, te interpelleren. En daar kregen we een koude douche, de totale teleurstelling! De antwoorden waren volledig naast de kwestie. We voelden een ongelofelijke minachting voor de situatie waarin we ons bevonden. Onze woede werd steeds groter! We besloten om in staking te gaan.
We stelden een eisenbundel op vroegen vakbond ACOD-LRB om een stakingsaanzegging in te dienen voor 1 april. We kunnen zeker zeggen dat de staking een groot succes was.
Vonk: Wat zijn jullie belangrijkste eisen?
Carine: Er moet rekening gehouden worden met ons. Erkenning voor ons werk dat essentieel is voor het goed functioneren van de samenleving.
- Maak van de vaccinatie van het personeel van de sector een prioriteit.
- Test het personeel regelmatig.
- Vergoeding van alle kosten wanneer iemand positief test.
- Voldoende chirurgische maskers en/of FFP2 die door de werkgevers worden verstrekt.
- Tijdens een Covid-19 besmetting zouden de crèches enkel toegankelijk zijn voor kinderen van wie de ouders een essentieel beroep uitoefenen (zoals bij de kinderopvang verbonden aan de scholen) om het gevaar op besmetting te voorkomen.
- Na ziekte kan een kind enkel terugkeren met een negatief attest.
- Geen toegang voor kinderen die symptomen vertonen.
- Duidelijke en bindende regels vanwege Kind en Gezin en geen aanbevelingen die niet afdwingbaar zijn.
- Toekennen van een gevarenpremie voor eerstelijnswerkers.
- Erkend worden als zwaar beroep met de mogelijkheid van eindeloopbaan verlichting en vervroegd pensioen..
En om te eindigen, welke lessen kunnen we uit deze gebeurtenissen trekken? Deze mobilisatie toont aan dat de strijd vandaag niet alleen mogelijk is maar ook brandend actueel. Ze zou moeten uitgebreid worden naar de andere sectoren van de openbare dienst. Laten we onze strijd bundelen - zowel bij de openbare diensten als bij de privé - om onze rechten te bevechten: betere arbeidsvoorwaarden, hogere lonen, arbeidsduurvermindering, een sterke sociale zekerheid. Laten we komaf maken met deze kapitalistische samenleving die alleen maar winst wil maken ten dienste van haar elite! Samen zijn we sterker en kunnen we deze kapitalistische samenleving verslaan. Het is mogelijk!
