Vonk: De media beweren in België dat Marokko een uitzondering is op de golf van Arabische revoluties. De wijsheid van koning Mohamed VI zou een revolutie onnodig maken. Voor Marokko staat evolutie en niet revolutie op de agenda. Wat denk jij?
Hassan: Hier in Marokko beweren de media hetzelfde. Zij halen hun mosterd bij de spindokters van het regime. Onmiddellijk na de val van Ben Ali in Tunesië werd dit de nieuwe mantra. Marokko heeft geen revolutie nodig. Ons land wordt zelfs door de VS en de EU de hemel in geprezen voor zijn ‘democratie’ en de ‘vooruitziendheid’ van Mohamed VI, de Koning der armen. Maar waarom zou Marokko een uitzondering zijn? Het politieke stelsel is hier ook een dictatuur met parlementaire franjes. Eigenlijk leven wij in een absolutie monarchie die zelfs de wangen van de Zonnekoning Lodewijk 16 rood zou kleuren van schaamte… De staatsmacht is stevig in de persoonlijke handen van de koning, van zijn raadgevers, zijn personeel dat o.a. door familiebanden eveneens nauw verbonden is met de politieke en economische oligarchie. De koning controleert rechtstreeks alle belangrijkste ministeries. Die van binnenlandse zaken, buitenlandse zaken, defensie en godsdienstige zaken. De rol van de regering, laat staan die van het parlement, is op zijn best marginaal. Lijkt dit niet meer op een echte dictatuur in koninklijk gewaad? De koning is tevens de grootste kapitalist en grootste landeigenaar van het land. Zestig procent van de aandelen die op de Beurs van Casablanca zijn genoteerd behoren tot het economisch imperium van de koning. Toen Mohamed VI zijn vader Hassan II opvolgde had hij veel beloofd, zoals meer vrijheid en democratie. Meer dan tien jaar later zien we hier weinig van. Dan is er nog de sociaaleconomische toestand in het land. De meest elementaire behoeften van de bevolking worden niet bevredigd. De overgrote meerderheid kan niet lezen of schrijven (68 procent), 47 procent heeft geen drinkwater, de meerderheid leeft op minder dan 3 euro per dag en de absolute armoede is op tien jaar tijd verdubbeld. De medische hulp is schrijnend, er is slechts één dokter per 2200 inwoners. Er ontbreken 1 miljoen woningen en meer dan 7 miljoen mensen hebben geen recht op pensioen, niet eens een aalmoes.
Vonk: En komen de mensen dan op straat?
Hassan: Ja hoor. Op initiatief van jongeren is er een ‘20 februari’-beweging opgericht. Die dag werd er in 52 steden en dorpen betoogd. Zo’n 230.000 mensen kwamen op straat. Een maand later waren dat er meer dan het dubbele, tussen 400.000 en 600.000 betogers, deze keer in 64 verschillende steden. Tussen die twee betogingen in had de koning ‘hervormingen’ aangekondigd van de grondwet. Want met repressie en intimidatie kwam het regime niet ver. Integendeel. In plaats van de mensen af te schrikken radicaliseerde dit de beweging. Met de ‘grondwetshervorming’ probeert het regime weer het initiatief te nemen en de beweging in ‘veilige’ banen te leiden. Maar de ‘20F-beweging’ gooit weer roet in het eten van de koning. Zij weigeren mee te doen met dit toneelstukje waarvan het script door het Paleis is geschreven. Zij eisen echte democratie. De meest linkse organisaties, zoals de Voie Démocratique of de zusterorganisatie van Vonk, rond Marxy.com, vraagt het bijeenroepen van een Grondwetgevende Vergadering. Geen vertrouwen kan gegeven worden aan de hervormingen aan de top. Deze dienen om een revolutie van onderuit te vermijden. Er wordt dus verder gemobiliseerd. De beweging wordt ook uitgebreid naar de volkswijken en de arbeiders in de bedrijven. In sommige steden worden er zelfs ‘Volksvergaderingen’ bijeengeroepen waar de eisen van de arbeidersklasse en de armen worden bijeengebracht en toegevoegd aan de eisen voor democratie. Zo klinkt de roep voor democratie minder abstract en krijgt het een duidelijker sociaaleconomische inhoud. Geloof me: Marokko zal vroeg of laat ook een revolutie kennen. Er wordt aan gewerkt.
