Alexandros Grigoropoulos, een 15-jarige scholier, werd zaterdagavond in het centrum van Athene neergeschoten door de politie. Dat is het antwoord van moderne democratische politie op de gebruikelijke antipolitieslogans van een kleine groep ongewapende scholieren.
De agent schoot in de richting van de groep jongeren op een plaats en een uur van grote toeloop in een toffe uitgangsbuurt van de Griekse hoofdstad. Deze brutale aanval zorgde voor een golf van verontwaardiging en afkeer onder brede lagen van de bevolking. Spontaan wekte dit herinneringen op aan de misdadige handelingen van Griekse politie ten tijde van de dictatuur van de kolonels tussen 1967 en 1974.
Ook kwamen de vele wandaden van de politie weer ter sprake. Sinds de rechterzijde opnieuw regeert, is dit bijna schering en inslag. Twee jaar geleden in Thessaloniki sloegen zes leden van de politie een Cypriotische student in elkaar. De jonge man hield er zware fysieke en ook psychologische letsels aan over. Rond dezelfde tijd werd een leraar door een politieman met een boksijzer lelijk toegetakeld. Veel migranten doen hun beklag over de gewelddadige behandeling door de politie. Vooral de commissariaten in Athene zijn hiervoor berucht. Videobeelden van deze baldadigheden werden verschillende keren op de televisie getoond. Dit zijn slechts een paar voorbeelden van de democratie van de burgerlijke staat onder het bewind van de regerende rechtse partij Nieuwe Democratie.
Massale jongerenaanval tegen politiekantoren
De avond zelf reageerden duizenden jongeren spontaan over heel Athene, Thessaloniki en Patras met kwade betogingen en botsingen met de politie. 's Anderdaags, op zondag, werd in veertien steden tegelijkertijd betoogd. Maandagochtend waren we echter getuige van iets wat we niet meer gezien hebben sinds de opstand van december 1944 tegen de Duitse bezetting. Overal in het land werden de politiekantoren aangevallen door tienduizenden scholieren, waaronder veel 15-jarigen. In Athene, Thessaloniki, Patras, Larissa, Corfu, Komotini en veel andere steden moest de zwaar bewapende en goed uitgeruste politie zich verschansen toen ze werden bekogeld met stenen maar ook tomaten en soms met yoghurt. Of waar Griekse melksproducten allemaal goed voor zijn.
Zonder de minste angst toonden deze jongeren aan dat het mogelijk was terug te vechten tegen het politiegeweld. In een wanhopige poging om de lont uit het scholierenprotest te halen, besloot de regering de scholen één dag te sluiten als rouwdag voor Alexandros. Ook vroeg eerste minister Karamanlis de op voorhand aangekondigde algemene staking gepland voor woensdag af te lassen om de gemoederen te bedaren. Tevergeefs. Dit is de tiende (!) algemene staking in Griekenland sinds de rechterzijde weer aan de macht is. De algemene staking was - zoals te verwachten - een succes. De werkonderbreking was gericht tegen de groeiende armoede en de werkloosheid.
Linkerzijde gaat vooruit
Sinds het begin van de week worden de meeste scholen bezet door scholieren en leerkrachten. Dit is een typisch actiemiddel in Griekenland. Een massabetoging bracht in de hoofdstad ook nog 25.000 man op de been in het begin van de week. Tijdens deze betoging gedroeg de politie zich opnieuw zeer bedreigend door meerder malen - voor de televisiecamera's - gebruik te maken van hun pistolen door in de lucht te schieten. Zelfs bij de begrafenis van Alexandros Grigoropoulos konden ze niet laten om mensen aan de ingang van het kerkhof te provoceren!
De regering probeert nu in te spelen op het gevoel van ‘nationale eenheid' op momenten van zware crisis en probeert de linkse partijen aan haar kant te krijgen. Achter gesloten deuren ontving de regering vooral de leiders van de socialistische PASOK. Deze weigerden, onder druk van de massabeweging, in de boot van de nationale eenheid te stappen en riepen op voor vervroegde verkiezingen. Anderzijds lekte informatie naar buiten dat de regering gebruik van het leger heeft overwogen. Uiteindelijk is er niets van gekomen. Dit is wel een waarschuwing voor de toekomst. De werkelijke onderdrukkende aard van de burgerlijke staat komt op de voorgrond op momenten van verhevigde sociale strijd.
Peilingen duiden aan dat de steun voor de Nieuwe Democratie naar beneden valt. De linkse partijen echter, Synaspismos, de KKE (de Communistische Partij) en PASOK samen kunnen rekenen op zestig procent van de kiesintenties. Het is slechts een kwestie van tijd voordat deze regering keldert. Ze is daarom wanhopig op zoek naar steunpunten in de maatschappij en kansen om het tij te keren. De acties van groepen anarchisten, extreem-linksen en hooligans, ongetwijfeld geïnfiltreerd door provocateurs van de politie, dienen de belangen van de regering en de politie. De vernietiging van stadsmeubilair, wagens, etalages en brandstichtingen draagt niets positief bij tot de noodzakelijke massastrijd tegen de regering. Deze acties geven de regering de gelegenheid zich voor te stellen als de beschermer van ‘het eigendom' en de ‘openbare orde'. Ook dragen zulke daden bij tot het criminaliseren van de jongerenbeweging.
Socialistische uitweg nodig
De politieke stemming in Griekenland is om te snijden. De Griekse marxisten rond Marxistiki Foni pleiten voor een eenheidsfront van de vakbonden en de jongeren en van de linkse partijen rond een links socialistisch programma. Zij komen zeer actief tussen in de huidige strijdbeweging met een duidelijke oriëntatie naar de linkse massapartijen en naar de jongeren.
Al de voorwaarden bestaan vandaag voor een overwinning op de rechtse regering. De krachten voor een grondige verandering van de maatschappij zijn nu aanwezig. Niet toevallig schreef de Britse elitekrant de Financial Times dat de rellen in Griekenland snel kunnen leiden tot een algemene rebellie in het land.(Financial Times, woensdag 10 september 2008) Dit verklaart de snel groeiende populariteit van de linkse partijen. Wat echter ontbreekt is een leiding met een duidelijke politiek en echt socialistisch perspectief. Indien die leiding vandaag zou bestaan dan zou het niet lang duren voordat een linkse regering een grondige socialistische omwenteling doorvoert.
