De Spaanse jongeren beginnen conclusies te trekken. Hieronder publiceren we het Manifest van de 15 mei-beweging. Hoewel we niet akkoord gaan met alle komma’s en punten van het document, blijft het een uitzonderlijke uitdrukking van het gevoel dat leeft bij miljoenen mensen die politiek beginnen te ontwaken. Dit is in essentie een politiek document, hoewel de auteurs dit woord niet gebruiken. Ze vermijden het woord “politiek” vanwege het schandalige gedrag van de bestaande politieke partijen.
“Manifest van de 15 mei-beweging
We zijn gewone mensen. We zijn zoals jij: mensen, die elke ochtend opstaan om te studeren, werken of werk te zoeken, mensen met familie en vrienden. Mensen die elke dag hard werken voor een betere toekomst voor diegenen rondom ons.”
Opmerking: Het belangrijkste aspect hiervan is precies dat het gaat om een spontane beweging van onderuit, vanuit de basis van de maatschappij. Het is de stem van diegenen die werken in de fabrieken en studeren in de scholen en universiteiten: de echte stem van Spanje, niet die van de uitbuiters en de parasieten.
“Sommigen onder ons beschouwen zichzelf als progressief, anderen conservatief. Sommigen zijn gelovig, sommigen niet. Sommigen hebben helder gedefinieerde ideologieën, anderen zijn apolitiek, maar we zijn allen bezorgd en verontwaardigd over het politieke, economische en sociale panorama rondom ons: corrupte politici, werkgevers, bankiers…. Het laat ons achter zonder stem.
Dit is een massabeweging die een stem geeft aan de mensen die er geen hebben: mensen die zich niet vertegenwoordigd voelen door de beroepspolitici en politieke apparatchiks die zetelen in de Cortes, de overgrote meerderheid van de Spanjaarden dus. Het is een protest tegen corruptie en uitbuiting. Maar hier vinden we een contradictie. Hoe is het mogelijk om er zulke radicale denkbeelden op na te houden en conservatief te zijn? Een conservatief is iemand die de status quo wil bewaren, iemand die de bestaande orde verdedigt die de beweging net wil omverwerpen.
Het is goed om te proberen een zo breed mogelijke massabeweging te bouwen. Maar het is onmogelijk om water en vuur te combineren. Ofwel staan we voor een complete verandering van de maatschappij, in dat geval zijn we revolutionairen. Ofwel staan we voor het behoud van de maatschappij, in dat geval zijn we conservatieven. Men kan het één of het ander zijn, maar niet beide.
“Deze toestand schaadt ons allen elke dag. Maar als we ons allen verenigen, kunnen we de toestand veranderen. Het is tijd om ons in beweging te zetten, tijd om samen een betere maatschappij te bouwen. Daarom stellen we duidelijk:
“De prioriteiten van elke geavanceerde samenleving dienen gelijkheid, vooruitgang, solidariteit, vrije toegang tot cultuur, een duurzame ecologie en ontwikkeling, welvaart en menselijk geluk te zijn.
“Er zijn basisrechten die verzekerd dienen te zijn in dergelijke samenlevingen: het recht op wonen, op werk, op cultuur, op gezondheid, op onderwijs, op politieke participatie, op vrije persoonlijke ontwikkeling, en het recht op consumptie van de goederen die nodig zijn voor een gezond en gelukkig leven.
Ja, we moeten vechten voor al deze zaken. Maar we moeten begrijpen dat er machtige belangen zijn die zich verzetten tegen verandering. De bankiers, huisbazen en kapitalisten aanvaarden niet dat het recht op wonen, werk, cultuur, gezondheid, onderwijs, politieke participatie, persoonlijke ontwikkeling en consumentenrechten voor gezond en gelukkig leven, onvervreemdbare rechten zijn.
Ze zullen ons antwoorden dat dergelijke zaken luxeartikelen zijn die we ons niet kunnen veroorloven. Alleen het recht van de bankiers om grote sommen publiek geld te krijgen, wordt door hen beschouwd als een onvervreemdbaar recht.
“Het huidig functioneren van ons economisch en politiek systeem komt niet tegemoet aan deze prioriteiten en is een obstakel voor de vooruitgang van de mensheid.
Dat klopt, maar er mag geen twijfel bestaan over de echte aard van het probleem. De werkloosheid is niet het gevolg van een slecht beleid door deze of gene regering. Het is de uitdrukking van de ziekte van een heel systeem, van het kapitalisme. Het probleem is niet de hebzucht van bepaalde individuen, het is ook niet het tekort aan liquiditeit of het gebrek aan vertrouwen. Het probleem is dat het kapitalistische systeem zich op wereldvlak in een doodlopende straat bevindt.
De oorzaak van de crisis ligt in het feit dat de productieve krachten de enge limieten van de private eigendom en de natiestaat ontgroeid zijn. De uitbreiding en inkrimping van krediet wordt vaak voorgesteld als de oorzaak van de crisis, maar in feite is dit slechts het meest zichtbare symptoom ervan. Crisissen vormen een integraal deel van het kapitalistisch systeem.
Is het logisch dat de levens en het lot van miljoenen mensen bepaald worden door de blinde werking van de markt? Is het aanvaardbaar dat het economisch leven op de planeet beslist wordt alsof het een gigantisch casino zou zijn? Is het verantwoord dat de hebzucht voor winst de enige drijfveer is die bepaalt of mannen en vrouwen een job en een dak boven hun hoofd hebben? Diegenen die de productiemiddelen en ons lot controleren zullen bevestigend antwoorden op al deze vragen omdat het in hun belang is. Maar de meerderheid van de samenleving, de slachtoffers van dit kannibalistisch systeem, gaan niet akkoord.
“De democratie vertrekt van het volk (demos=volk; cratie=regering) en dus dient de regering het volk te zijn. In dit land luistert het grootste deel van de politieke klasse echter niet eens naar ons. Politici zouden onze stem moeten vertolken in de instellingen, de politieke participatie van de burgers moeten faciliteren via directe kanalen en het beste moeten doen voor de bredere samenleving, niet om rijk te worden op onze kosten, niet om enkel de dictatuur van de grootste economische machten te eerbiedigen en hen aan de macht te houden via de particratie van de onbeweegbare PPSOE (de PP en de PSOE, nvdr.)
Onder het kapitalisme heeft de democratie onvermijdelijk een beperkt en eenzijdig karakter. Welk nut heeft de vrijheid van de pers als alle grote kranten en televisiestations in handen zijn van de rijken? Zolang het land, de banken en de grote monopolies in handen blijven van enkelingen worden de beslissingen die er echt toe doen, niet genomen door parlementen en verkozen regeringen maar achter de gesloten deuren van de directies. De huidige crisis heeft dit feit voor iedereen duidelijk gemaakt.
Wij staan voor een democratie waarin het volk het beheer van de industrie, de maatschappij en de staat in eigen handen neemt. Dat zou een echte democratie zijn, in tegenstelling tot de karikatuur die we nu kennen, waarin iedereen (min of meer) kan zeggen wat hij of zij wil, zolang de belangrijkste beslissingen maar achter gesloten deuren genomen worden.
“De dorst naar en de concentratie van macht in de handen van weinigen creëert ongelijkheid, spanningen en onrechtvaardigheid en dat leidt tot geweld dat we verwerpen. Het achterhaalde en onnatuurlijke heersende economisch model blokkeert ons sociaal systeem in een spiraal die zichzelf consumeert door enkelingen te verrijken de rest naar de armoede te verwijzen. Tot het ineenstort.
“Het doel van het systeem is de accumulatie van geld, dat primeert boven doelmatigheid en het welzijn van de samenleving. Hulpbronnen worden verspild, de planeet wordt vernietigd, werkloosheid en ongelukkige consumenten zijn het gevolg.
“Als burgers maken we deel uit van een machinerie die gericht is op de verrijking van een minderheid die onze noden niet kent. We zijn anoniem maar zonder ons zou niets van dit alles bestaan, want wij brengen de wereld in beweging.
“Indien we als samenleving leren om onze toekomst niet toe te vertrouwen aan een abstracte economie, die nooit de opbrengsten laat terugvloeien naar de meerderheid, dan kunnen we de misbruiken elimineren.
Het recht op werk is een basisrecht. Welke maatschappij veroordeelt miljoenen gezonde mannen en vrouwen tot een leven van gedwongen inactiviteit, als hun arbeid en bekwaamheid vereist zijn om tegemoet te komen aan de noden van de bevolking? Is er niet nood aan meer scholen en ziekenhuizen? Is er geen nood aan goede wegen en huizen? Zijn de infrastructuur en de transportsystemen niet toe aan verbetering?
Iedereen kent het antwoord op die vragen. Maar het antwoord van de heersende klasse is altijd hetzelfde: we kunnen ons die zaken niet veroorloven. Vandaag weet iedereen dat dit antwoord bedrieglijk is. Regeringen kunnen buitengewone bedragen op tafel leggen als de belangen op het spel staan van diegenen die de banken en de bedrijven controleren.
Dit toont alleen maar aan dat we in een systeem leven waarin de winsten van sommigen belangrijker zijn dan de noden van velen. Het bewijst dat het hele productieve systeem maar op één zaak gebaseerd is: winst, of beter gezegd, hebzucht.
“Er is nood aan een Ethische Revolutie. We hebben het geld boven de Mens geplaatst, terwijl het ten dienste van onszelf zou moeten staan. We zijn personen, geen producten op een markt. Ik ben niet alleen wat ik koop, waarom ik koop en van wie ik koop.
De enige oplossing voor de problemen die hier beschreven worden is de omverwerping van het huidige corrupte en onrechtvaardige systeem en de vervanging door een echt humane, rationele en democratische maatschappij, die echt socialistisch of communistisch is. Om dit te bereiken is er echter nood aan een fundamentele verandering in de maatschappij – een revolutie.
Het manifest spreekt over een “ethische revolutie”. Deze formulering is te vaag. De ethiek van elke samenleving weerspiegelt de economische basis ervan. Als we een economisch systeem aanvaarden dat gebaseerd is op winst, dan moeten we de ethiek aanvaarden die daaruit voortvloeit: ieder voor zich en vergeet de verliezers. Om een echte menselijke ethiek te verkrijgen moeten we eerst een maatschappij bouwen gebaseerd op echte menselijke relaties. De bestaansvoorwaarde voor een ethische revolutie is een sociale revolutie.
“Over al het voorgaande ben ik verontwaardigd.
Ik denk dat ik het kan veranderen.
Ik denk dat ik kan helpen.
Ik weet dat we kunnen slagen als we ons verenigen.
Doe met ons mee. Het is je recht.
Uit deze conclusie spreekt een belangrijke les. Als individu zijn we machteloos, maar er is geen macht op aarde die de massa’s kan tegenhouden, eenmaal ze gemobiliseerd en georganiseerd zijn voor de revolutionaire omvorming van de maatschappij. Dat was de les van Tunesië en Egypte. De werkende klasse heeft een kolossale macht in handen: er is geen lamp die schijnt, geen wiel dat draait, geen telefoon die afgaat, zonder onze toestemming.
Deze tekst is een gedeeltelijke vertaling van het volledige artikel ‘Spain: the rebellion of the youth’. http://www.marxist.com/spain-rebellion-of-youth.htm
