In Griekenland kondigen polls de overwinning aan van de "radicaal linkse” partij Syriza bij de parlementsverkiezingen, eind januari. Om het Griekse volk te ontmoedigen die weg op te gaan, herhaalt een koor van politici, bankiers en journalisten elke dag dat dit tot "chaos" zal leiden. Om de daad bij het woord te voegen begint het kapitaal reeds het land te ontvluchten, is er paniek op de Atheense beurs en stijgt de rente op schulden.
Het woord „chaos” zal een beperkte invloed hebben op de kiezers, vooral omdat het uit de mond komt van degenen die met hun soberheid het Griekse volk sinds 2008 onophoudelijk laten bloeden. „Er is nu al chaos!” antwoorden miljoenen Grieken die mishandeld zijn door de crisis en de bezuinigingen. Dat is ook de reden waarom Syriza aan de macht kan komen. In slechts zes jaar steeg de werkloosheid officieel van 8 naar 28 procent. 60 procent van de jongeren zijn nu werkloos. Het BBP daalde met 26 procent, het besteedbaar inkomen met 35 procent. Het aantal ambtenaren daalde van ruim 900.000 tot 650.000. Deze naakte cijfers vertaalden zich in een explosieve toename van bedelen, alcoholisme, drugsverslaving, misdaad en zelfmoord.
Heeft het bezuinigingsbeleid dan toch minstens de overheidsschuld kunnen terugdringen? Integendeel, de overheidsschuld is toegenomen van 113 procent van het BBP in 2008 tot 177 procent in 2014. Vanuit dat oogpunt zijn alle besparingen die werden opgelegd tevergeefs gebleken. Maar niet voor iedereen. De financiële aasgieren bleven zich voeden. Griekenland besteedt 5 procent van zijn BBP aan het aflossen van rente terwijl het Europees gemiddelde op 2 procent ligt. Dat was het eigenlijke doel van de „reddingsoperaties": de winst van de bankiers redden.
Alexis Tsipras, de leider van Syriza, kondigt aan dit schandaal te willen beëindigen. Hij belooft, onder andere, de stijging van de lonen en pensioenen, veel meer ambtenaren en gratis elektriciteit voor de armste huishoudens. Kortom, een vrij gematigd programma, omdat het in wezen enkel de tegenhervormingen en bezuinigingen van de afgelopen zes jaar wil terugdraaien. Dit is echter al een brug te ver voor de Europese heersende klassen. Nog voor ze aan de macht zijn, staan de leiders van Syriza onder enorme druk om te verzekeren dat de plundering van de massa’s verder kan gaan. In de loop van de weken zal die druk toenemen. De kapitalisten zullen chantage gebruiken om hun doel te bereiken: „als je die hervormingen doorvoert, zullen we het land op de knieën dwingen door een staking van investeringen en kapitaalvlucht”. De EU en het IMF zullen de kredietkraan dichtdraaien. Op de financiële markten stijgen de intresten op Griekse leningen explosief.
"We willen een versoepeling van de schuldenlast onderhandelen met de Europese autoriteiten om die draaglijker te maken", zegt George Stathakis, parlementslid voor Syriza. Zoiets is echter een totale illusie. Als de Europese autoriteiten geen versoepeling hebben toegestaan aan een rechtse regering, zullen ze zich zeker niet guller tonen t.a.v. een linkse regering die aankondigt de soberheid te willen beëindigen. Er zijn twee mogelijkheden: ofwel capituleert een Syriza-regering onder de druk, doet afstand van de meeste van haar hervormingen en wordt "manager" van de crisis of ze ontsnapt aan de chantage en gaat over tot nationaliseren van banken en kapitaalkrachtige groepen in het land. Dat wil zeggen dat de invoering van het socialisme op de agenda staat in Griekenland.
Voor de Griekse massa's is er geen einde aan de huidige hel op basis van het kapitalisme. De komende maanden zullen dat aantonen. De leiding van Syriza staat onder enorme druk; aan de ene kant van de arbeidersklasse en aan de anderen kant van de kapitalisten. De huidige positie van Tsipras - de zoektocht naar een bevredigend compromis met iedereen - zal onhoudbaar blijken. De internationale arbeidersbeweging moet met alle mogelijk manieren de Griekse arbeiders ondersteunen om haar lot in eigen handen te nemen. Elders zal links en de arbeidersbeweging bij het bepalen van haar programma en strategie baat hebben bij de lessen uit deze Griekse ervaring.
